Yangınlar ve seller size çaresiz mi hissettiriyor? Psikolojinizi toplamanın bir yolu var

Tüten dumanlar… Yemyeşil cennet bir ormanın alevlere teslim olması… Neredeyse koca bir ilçenin sel suları tarafından yutulması... Dünyanın sonunu konu alan filmlerde görsel efektlerle hazırlanan sahneler dünya için gerçek oldu. 2021 yılı sanki salgının pençesinde geçmiyormuş gibi yaz aylarında olağanüstü iklim olaylarına tanıklık ediyoruz.

Türkiye bu olaylarda vatandaşlarını kaybederken bu kadar çok doğal afet olayına direkt veya görüntüleri izleyerek tanıklık etmenin vatandaşın psikolojisi üzerinde ciddi bir etkisi var.

Londra’daki Imperial College’ın yaptığı bir çalışmaya göre yüksek sıcaklıklar depresif bir ruh hali yaratırken yangınlar ve sıcaklık dalgaları travma riskini artırıyor.

Klinik Psikolog Burcu Pasvanoğlu’na göre iklim değişikliği hakkında bir şeyler yapabilme duygusu taşımak kaygıları işlevsel bir noktaya getirebilir. Pasvanoğlu, “'Evet bu duruma dair endişelerim var. Ben ne yapabilirim, yarınlara ne bırakabilirim' diye düşünmek kişiyi daha da motive eder daha da yaşama bağlı kılar” diyor.

KAYGIYI İŞLEVSEL BİR NOKTAYA TAŞIMAK

Pasvanoğlu’na göre önemli olan afet görüntülerini gördükten sonra hissedilen kaygı duygusunu işlevsel bir noktaya taşımak.

ABD’li uzmanlara göre son yıllarda afet bölgelerine psikolojik destek vermeye giden ekiplerin bölgelerde kalış süresi uzuyor. Afet bölgesinde mağdurların ve ekiplerin psikolojisini yüksek tutmak önemli. Pasvanoğlu bu noktada hizmetlerle ilgili olarak, “Sahada birinci planda yer alan görevlilerin işlevselliğini arttırmaya yönelik çalışmalar yapıyorlar. Psikoterapi hizmeti sunuyorlar. Mağdurların ruh sağlığına katkı sağlamak, duygu durumlarını düzenlemek, travmatize olan kişilere travma odaklı yaklaşım psikoterapi hizmetleri sunuyorlar” ifadelerini kullanıyor.

Afet Uzmanı Kubilay Kaptan’a göre afet sonrasında bir bölgede işsizlik, uyuşturucu madde kullanımında artış, boşanma ve okula devam gibi sorunlar ön plana çıkıyor. Kaptan, “Bunlarla başa çıkabilmek için muhakkak bu konularda uzman isimler vatandaşa destek olmalı” diyor.

Kaptan 99 depreminden sonra yurt dışından yardımlarla da başarılı rehabilitasyon merkezleri kurulduğunu fakat bu merkezlerin daha sonra faaliyetlerine devam etmediğini söyledi.

'YA KAÇARIZ YA YOK SAYARIZ'

İnsanların iklim krizi gibi büyük bir konuda kendilerini güçsüz hissetmemeleri gerektiğini söyleyen Kaptan, “İnsan kendini aciz hissederse ya bu sorundan kaçar ya da bunun bir sorun olmadığını savunur” ifadelerini kullanıyor.

Kaptan’a göre afetler karşısında akıl sağlığını korumanın bir başka yolu çocuk yaşta bu konuda verilecek eğitimlerden geçiyor. Kaptan, “Doğal olarak burada olması gereken ana okulundan başlayarak, devamlı olarak tekrarlı eğitimdir. Bu eğitim tekrarlanırsa insanın kaza halinde donma hali değil, tepki verme halini görürsünüz. Eğitim olmazsa donuk bir şekilde tamamen içgüdüsel olarak davranabilir” değerlendirmesinde bulunuyor.

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU

İklim değişikliği hakkında endişelenenler yalnız değil. Öyle ki ABD’de İklim Psikolojisi Derneği adı altında bir oluşum bile var. Oluşumun eş başkanı Merritt Juliano, “Dünyanın değiştiğini kabul etmeye başlayarak kendimizi biraz rahatlatabiliriz” diyor.

Amerikan Psikiyatristler Derneği’nin 1000 kişi ile yaptığı bir ankete katılanların yarısı iklim değişikliği sebebiyle mental sorunlar yaşadıklarını söylüyor. Afetlere maruz kalan pek çok insanda travma sonrası stres bozukluğu gözleniyor.

Uzmanlara göre doğal afetlere maruz kalan vatandaşların sonrasında yaşayabileceği psikolojik sorunlar şöyle:

?Uyku ve yeme düzenlerinde değişimler

?Yoğun stres

?Olayların tekrarlanacağına dair endişe

?Kafa karışıklığı

?Doğal afete ilişkin görüntülerin akla kontrol dışı bir şekilde sürekli gelmesi

?Kolay irkilme ve her an tetikte olma hali

?Fiziksel bir nedene bağlı olmaksızın bedensel ağrılar

?Öfke patlamaları 

Kaynak: Web Özel