Üçlü zirveden anlaşma çıktı: Türkiye-İsveç-NATO, mutabakata vardı

Son dakika haberine göre NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, dünyanın gözlerini çevirdiği kritik zirvenin ardından canlı yayında açıklama yaptı. 

Stoltenberg, Türkiye, İsveç ve NATO'nun mutabakata vardığını duyurdu. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki temaslarına NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson görüşmesi ile başlamıştı. Kritik zirvenin ardından merakla beklenen neticeyi, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg açıkladı. 

Basına kapalı olarak gerçekleştirilen görüşmenin ardından kameralar karşısına geçen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ile İsveç arasında ikili güvenlik mekanizması kurulacağını, NATO'nun tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atanacağını ve Türkiye'nin AB sürecinin İsveç tarafından destekleneceğini bildirdi.

TÜRKİYE'DEN VİZE

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'in katılım protokolünü TBMM'ye en kısa sürede iletme ve TBMM ile onay için yakından çalışma konusunda mutabık kaldığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum." dedi.

İsveç ve Türkiye'nin Madrid Zirvesi'nden beri Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini gidermek için çalıştığını ifade eden Stoltenberg, İsveç'in terörle mücadelesinin katılımdan sonra devam edeceğini vurguladı.

NATO TARİHİNDE BİR İLK

Stoltenberg, "Türkiye ile İsveç, bugün ikili bir güvenlik mekanizması kurulması konusunda uzlaştı. NATO da bu alandaki çalışmalarını ciddi şekilde artıracak. Ben de NATO tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atayacağım." diye konuştu.

Stoltenberg, İsveç'in NATO katılım protokolünün TBMM'de ne zaman onaylanabileceğine ilişkin takvim vermenin mümkün olmadığını belirterek, "Her meclisin kendi takvimi vardır." dedi.

Stoltenberg, Türkiye ile İsveç arasında kurulması kararlaştırılan ikili güvenlik mekanizmasının yeni bir müzakere süreci değil, daha önce Madrid'de üzerinde uzlaşılan konuların uygulanması hakkında olduğunu söyledi.

"TARİHİ BİR GÜN"

Türkiye'nin dile getirdiği endişeler ile İsveç'in endişeleri konusunda bir uzlaşı oluştuğunu ifade eden Stoltenberg, ortak bir zemin bulduklarını ve bunun üzerinde ilerlediklerini dile getirdi.

Stoltenberg, "Bugün tarihi bir gün çünkü Türkiye'nin onay belgelerini TBMM'ye sunma ve TBMM ile onay için yakın çalışma taahhüdü var. Ayrıca tarihi bir gün çünkü İsveç de Türkiye ile yakın çalışarak terörle mücadeleyi artıracağına ilişkin açık taahhütte bulunmuştur. NATO olarak biz de terörle mücadelede daha fazla neler yapabileceğimizi açıkladık." ifadesini kullandı.

Türkiye'deki sürece ilişkin takvim vermesinin mümkün olmadığını vurgulayan Stoltenberg, "Onay için ne kadar zamana ihtiyaçları olduğu egemen meclislere kalmış bir şeydir. Her meclisin kendi takvimi vardır." dedi.

Türkiye ile İsveç arasındaki ikili güvenlik mekanizmasının yılda bir üst düzey toplantı yapacağını, terörün tüm tür ve tezahürleriyle mücadele edileceğini aktaran Stoltenberg, bunun İsveç tarafından teklif edildiğini bildirdi.

TERÖRLE MÜCADELEDE İŞ BİRLİĞİ VURGUSU

Stoltenberg, Terörle Mücadele Özel Koordinatörünün özellikle PKK ve FETÖ gibi terör örgütleriyle mücadelede işlevi hakkındaki sorusunu yanıtlarken de NATO'nun 11 Eylül'den sonra terörle mücadele özel bir konumu bulunduğunu söyledi.

Terörle mücadelenin NATO'nun savunma planlarının da parçası olduğuna işaret eden Stoltenberg, terör dışında Rusya'nın iki ana tehdit olarak konumlandırıldığını vurguladı. Stoltenberg, terörle mücadelenin NATO'nun yeni kuvvet yapısına da yansıdığını, DEAŞ gibi terör örgütleriyle, terörün tüm tezahür ve şekilleriyle mücadele edildiğini, Afrika ve Orta Doğu'daki ülkelerle iş birliği yapıldığını, özel koordinatörün tüm bu çabalarda koordinasyon görevi bulunacağını aktardı.

Stoltenberg, "Terörle Mücadele Özel Koordinatörü terörle mücadele çabalarımızı güçlendirecek. Bu Türkiye'nin isteğiydi. Bugünkü anlaşmanın bir parçası olarak özel koordinatör atayacağım için ben de mutluluk duyuyorum." dedi.

İSVEÇ'TEN TÜRKİYE'YE AB DESTEĞİ MESAJI

İsveç'in bugün AB üyesi olarak Türkiye'nin AB katılım sürecinin canlandırılması, Gümrük Birliği'nin modernize edilmesi ve vize serbestisi çabalarını destekleyeceği taahhüdünde bulunduğunu belirten Stoltenberg, "Bu İsveç'in AB üyesi olarak Türkiye'nin AB'ye yakınlaşması için yapacağı bir şeydir. NATO'nun bu sürecin parçası olması mümkün değildir." ifadesini kullandı.

Öte yandan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson da, zirvenin ardından birtakım açıklamalarda bulundu. Kristersson, "Üçlü anlaşma ve yeni ikili güvenlik anlaşmasında belirtilenlerin dışında hiçbir taahhütte bulunmadık" dedi. 

MUTABAKAT METNİ

Üçlü zirvenin ardından NATO’dan yayınlanan 7 maddelik mutabakat metninde şu ifadeler yer aldı:

“10 Temmuz 2023 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoǧan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Vilnius'ta düzenlenen NATO Zirvesi'nde bir araya geldi.

Son NATO Zirvesi'nden bu yana İsveç ve Türkiye, Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını gidermek üzere yakın işbirliği içinde çalışmışlardır. Bu sürecin bir parçası olarak İsveç anayasasını değiştirdi, yasalarını değiştirdi, PKK'ya karşı terörle mücadele işbirliğini önemli ölçüde genişletti ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattı; tüm bu adımlar 2022'de kabul edilen Üçlü Memorandum'da belirtilmişti.

İsveç ve Türkiye bugün hem 2022 Madrid NATO Zirvesi'nde kurulan Üçlü Daimi Ortak Mekanizma hem de her yıl bakanlar düzeyinde toplanacak ve gerektiğinde çalışma grupları oluşturacak yeni bir ikili Güvenlik Mutabakatı çerçevesinde işbirliklerini sürdürme konusunda mutabık kalmışlardır. Bu Güvenlik Mutabakatının ilk toplantısında İsveç, 4. madde de dâhil olmak üzere Üçlü Mutabakatın tüm unsurlarının tam olarak uygulanmasına yönelik olarak, terörizmin tüm şekil ve tezahürlerine karşı sürdürdüğü mücadelenin temeli olarak bir yol haritası sunacaktır. İsveç, YPG/PYD'ye ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek vermeyeceğini bir kez daha yineler.

Hem İsveç hem de Türkiye terörle mücadelede işbirliğinin İsveç'in NATO üyeliğinden sonra da devam edecek uzun vadeli bir çaba olduğu konusunda mutabık kalmışlardır. Genel Sekreter Stoltenberg ayrıca NATO'nun terörizmin tüm şekil ve tezahürlerini kategorik olarak kınadığını bir kez daha teyit etti. NATO, Genel Sekreter'in NATO'da ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörlüğü'nü kurması da dahil olmak üzere, bu alandaki çalışmalarını önemli ölçüde hızlandıracaktır.

Müttefikler arasında savunma ticareti ve yatırımına yönelik hiçbir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği ilkesine bağlıyız. Bu tür engellerin ortadan kaldırılması için çalışacağız.

İsveç ve Türkiye ayrıca Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kalmışlardır. Hem Türkiye hem de İsveç, ikili ticaret ve yatırımları artırmak için fırsatları azami düzeye çıkarmaya çalışacaktır. İsveç, AB-Türkiye Gümrük Birliği'nin modernizasyonu ve vize serbestisi de dâhil olmak üzere Türkiye'nin AB'ye katılım sürecini yeniden canlandırma çabalarını aktif olarak destekleyecektir.

Bu temelde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılığı ve savunmasına ilişkin zorunluluklar göz önüne alındığında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokolünü TBMM'ye iletecek ve onaylanmasını sağlamak üzere Meclis ile yakın işbirliği içinde çalışacaktır.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Vilnius’ta, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ile de bir araya geldi.

Kaynak: Haber Global TV