Üç haftalık kapanma gelirse neler olacak? İşte masadaki senaryolar

Koronavirüsle mücadele konusunda iki hafta önce alınan kararların beklenen sonuçları vermemesi üzerine yeni adımlar atılması bekleniyor. Ramazan Bayramı’nı da içine alan 3 haftalık bir kapatma masadaki senaryolar arasında. Uzmanlar, kapatmanın birinci dalgadaki kararlara dönülmesi anlamına geldiğini ifade ediyor. Buna göre kamu ve özel sektör dahil tüm işyerleri ve tüm işletmeleri kapsayacağı, üretim yapan yerler, marketler, gıda zincirleri gibi daha önce sayılan yerlerin hariç tutulacağı iddia ediliyor. Yeni kararların daha esnek olmasını isteyenler de bulunuyor. 3 haftalık bir sıkı kontrol döneminin ardından, vaka ve ölüm oranlarında önemli bir gerileme ile yaza girilmesinin planlandığı belirtiliyor.

Vaka sayılarındaki artışın durmaması üzerine iki hafta önce yapılan kabine toplantısında tedbirler 15 gün süreyle sıkılaştırılırken, beklenen sonucun elde edilememesi halinde daha sıkı tedbirlerin gündeme gelebileceği açıklanmıştı.

Reuters‘a bilgi veren iki yetkili, iki haftalık uygulamada vaka sayılarının 60 bin üstüne çıktıktan sonra 38 bine kadar düştüğünü, dün itibariyle 38 bin 553 olduğunu, vefat sayılarının ise 300’ün üzerine çıktığını belirterek, yeni tedbirlere ihtiyaç duyulacağını belirtti.

"MEVCUT TABLO İYİ DEĞİL"

Konuyu değerlendiren bir yetkili, vaka ve vefat sayılarının şu anda kabul edilebilir sınırın oldukça üzerinde olduğunu ve bunun düşürülmesi için tam kapanmanın en makul seçenek olarak gözüktüğünü kaydederek, “60 binin üzerinde vaka sayıları oldu. Birkaç gündür düşüyor ama yeterli değil. Tam kapanma kabinenin gündeminde olacak ve bu seçenek uygulanmalı” dedi ve şöyle devam etti:

“Vaka sayılarının 10 binin altına inmesi gerekiyordu. Tam kapanma ekonomi açısından en iyi seçenek değil belki ama hem kayıplar, hem sağlık sistemi hem de ekonomi açısından da mevcut tablo iyi değil. Tam kapanma elbette çok istenerek yapılacak bir şey değil ama ekonomide üretimin devam ettiği, lojistik gibi sektörlerin çalıştığı bir tam kapanma hayata geçebilir. Restoran ve cafeler halen kapalı ama bulaşı azaltmak için okullar, AVM’ler de kapanmak zorunda kalabilir. Şehirlerarası seyahatler yine ancak izinle mümkün olacak. Bu süre de Ramazan Bayramı sonrasına kadar olmalı.”

TAM KAPANMAYI SAVUNAN BAKANLIKLAR VAR

Yetkili, hem vatandaşların korunması hem ekonomide çarkların daha sağlıklı dönmesi için bu adımın gerekli olabileceğini belirterek, “Vaka sayıları dünyada da göze batıyor. Ekonomideki duruma bağlı olarak döviz girişi açısından turizm kritik önemde. Rusya gibi bazı ülkelerden uçuşlar ve bazı iptaller oluyor. Turizm sezonunu tam kaçırmamak için de bu tedbirlerin sıkı şekilde uygulanması gerekiyor” dedi.

Tedbirlerin ve uygulamaların gevşemesiyle bir pik yaşandığını belirten aynı yetkili, kararlı bir uygulamayla Mayıs ve Haziran’ın çok daha iyi şartlarda geçebileceğinin altını çizdi. “Kabinede bu konu gündemde. Bakanlıklar açısından tam kapanmayı savunanlar ve karşı çıkanlar var. Nihai kararı Cumhurbaşkanı Erdoğan verecektir. Tam kapanma olmazsa bile sıkı tedbirler olacaktır” diyen yetkili, alınan kararların Erdoğan tarafından açıklanacağını ifade etti.

OKUL VE AVM’LER DE KAPANABİLİR

Bir başka yetkili de, vaka sayılarının beklendiği kadar düşmediğini ve inmesinin mutlaka sağlanması gerektiğini belirterek, aşılamanın sürdüğünü ama yeni tedbirlerin gerekeceğini bildirdi.

Halen Cuma akşam saat 19.00’dan Pazartesi sabah 05.00’e, hafta için akşam 19.00 ile sabah 05.00 arası sokak kısıtlamaları uygulanırken, restoranlar sadece paket servis verebiliyor. Ayrıca toplu taşımalarda yaş sınırlamaları da tedbirler arasında bulunuyor.

“Ekonominin devamı için tam kapanma en iyi seçenek değil. Daha sıkı uygulanmalı tedbirler ya da başka tedbirler de gündem gelmeli. Ama çare olacaksa tam kapanmaya da razı olmamız gerekir. Ama üretim tarafı zarar görmeden yapılmalı bu” diyen aynı yetkili, “Okul ve AVM’lerin kapatılması bulaş riski açısından akla yatkın gözüküyor. Tamamen online devam edebilir eğitim. Cafe ve restoranlarda durum aynı şekilde devam eder. Elbette esnaf açısından ciddi bir sorun” diye konuştu.

TAM KAPANMADA NE OLMUŞTU? 

İlk vakanın 11 Mart 2020 tarihinde görülmesinin ardından getirilen kısıtlamalardan bazıları:

2020 Mart genelgesiyle ilk olarak, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli lokanta/kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezlerinin faaliyetleri geçici bir süreliğine durduruldu.65 yaş ve üstüne kısıtlama getirildi.

 Marketlerin açık olduğu saatler ve müşteri sayısında kısıtlamaya gidildi. Toplu taşıma araçlarının yüzde 50 kapasiteyle yolcu kabul edebileceği açıklandı. THY’nin uçuşları nisan ve mayıs ayında durduruldu daha sonra kademeli olarak tekrar açıldı. Cuma günü ve kandil gecesi camiler cemaate kapandı.

16 Mart 2020’den itibaren ilkokul, ortaokul ve lise eğitimine 1 hafta, üniversite eğitimine ise 3 hafta ara verildi. 23 Mart 2020’den itibaren uzaktan eğitime geçildi.

Salgın Türkiye geneline yayıldıkça önce tam kapanma ve sokağa çıkma yasakları ilan edildi. İller arasında seyahat kısıtlaması getirildi. Kamuda kademeli mesai uygulaması başlatıldı.