Türkiye'de mutasyonlar ne kadar tespit edilebiliyor? Türk varyantı var mı?
Dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi İngiliz varyantı da uzun süredir Türkiye'de hakim durumda. Varyantın baskın hale gelmesiyle beraber Türkiye'de vaka rekorları da kırıldı. Peki bu süreçte tüm virüsleri inceleyebildik mi? Türk varyantından bahsedebilir miyiz?
Mutasyonlar artık dünyanın büyük bölümünü etkisi altına aldı. Aşılamada yakalanan hızla beraber virüsün üstesinden gelmek mümkün olsa da üretim ve tedarik aşamasında da ciddi sorunlar yaşanmaya devam ediyor.
Bunların üzerine bulaşın artmasıyla beraber yeni varyantlar da eklenince iş çoğu zaman kontrol edilemez bir noktaya geliyor. Özellikle yeni varyantların, bulaş hızının çok olduğu bölgelerden çıkması da endişe verici. Neden?
Çünkü Türkiye de tam kapanmaya neden olan süreçte vaka rekorlarıyla gündeme geliyordu. Hal böyle olunca "Türk varyantı var mı?" diye sormak normal hale geldi. Peki böyle bir şey mümkün olsa tespiti nasıl olurdu? Şimdiye kadar anlayabilir miydik?
“YÜZLERCE MUTASYONA UĞRUYOR”
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, mutasyonun her yerde tespit edilebileceğini ve virüsün her gün onlarca kez mutasyona uğradığını aktarıyor. “Önemli olan ne kadar kalıcı hale gelebildiği” diyen Balık, varyantın yayılma gücü ve hastalık yapma etkisi açısından bir önceki varyanta göre daha güçlü hale gelmesinin riskli olduğunu ifade ediyor.
“TESPİT EDİLEMEYEN MUTASYONLAR VAR”
Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Tekin, tespit edilemeyen mutasyonların olduğunu ve bir mutasyonun tespitinden sonra çalışmaların daha kolay yapılabildiğini söylüyor. Yeni mutasyonlardan şüphelenilmesiyle sekans analizlerinin toplandığını ifade eden Tekin, çalışmaların bu analizler ışığında yürüdüğünü aktarıyor.
“TESPİT EDİLEMEYEN VARYANTLAR TEHLİKE ARZ ETMİYOR”
Prof. Dr. Tekin, hali hazırda Türkiye’de baskın olan varyantın İngiliz varyantı olduğunun altını çizerek, diğer varyantların olduğunu ve henüz tespit edemediğimiz varyantların olduğunu da söylüyor. Bu noktada tespit edilemeyenlerin çok da tehlike arz etmediğini söyleyen Tekin, nedenini ise şu sözlerle açıklıyor:
“Şu anda çok ciddi boyutlarda olmadığı için ya da sorun yaratmadığı için gözden kaçmasında bir sakınca yok.”
“BULAŞ FAZLAYSA MUTASYON DA FAZLADIR”
Varyantların devamlılığını maraton yarışına benzeten Prof. Dr. İsmail Balık, “En hızlı olan ayakta kalır ve baskın hale gelir” değerlendirmesinde bulunuyor. Yeni mutasyonların enfeksiyonun çok olduğu yerlerde görülebileceğini belirten Balık, “Bu virüsler çoğaldıkça mutasyon yaparlar” ifadelerini kullanıyor.
Bu noktada İngiltere, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan örneklerini veren Balık, Türkiye’nin de bir süre önce vaka rekoru kırdığını hatırlattığımızda yanıtı şu şekilde oluyor:
“Bu Türkiye için de böyle. Türkiye’de baskın hale gelen bir mutant mutlaka zaman içinde fark edilir. Çok sayıda sekans analizi yaparsanız, kısa sürede fark edersiniz. Biz İngilizlere göre daha az sekans analizi yapıyoruz”
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık
PEKİ TÜRK MUTASYONU?
Prof. Dr. Recep Tekin, Türk mutasyonundan bahsetmenin mümkün olduğunu aktarıyor. Ancak bir yerde baskın olan varyant varsa diğerlerinin hayatta kalma şansının düşük olduğunu ifade eden Tekin, “Türkiye’de İngiliz varyantı baskın olduğu için daha bulaşıcı ya da öldürücü varyanttan şu an bahsedemiyoruz” diyor.
“2-3 AYLIK BİR ZAMAN GEREKİYOR”
Virüsün sekans analizlerinin sağlıklı yapılabilmesi için PCR testlerinden belirli bir materyal birikiminin sağlanması gerektiğinin altını çizen Tekin, bunun için birkaç aylık zaman dilimi olması gerektiğini söylüyor.
SEKANS ANALİZLERİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Sekans analizini sık yaptıktan ve varyantı belirledikten sonra onun yaygınlığının ne kadar olduğunu anlamanın daha kolay olduğunu söyleyen Prof. Dr. Balık, bu şekilde o varyantın tespitinin rutin bir PCR testine dönüştüğünü anlatıyor. Türkiye’ye özgür bir varyant olsa mutlaka tespit edilebileceğini söyleyen Balık, “Vakaların özellikleri, klinik bulgular değişebilir. Varyant, yaygın kullanılan PCR testlerinden kaçabilir. Dolayısıyla bunları anlamak zor değil” değerlendirmesinde bulunuyor.
merthan.sumbelli@haberglobal.com.tr
Kaynak: Web Özel