Topkapı Sarayı'nda "kayma" böyle takip ediliyor

Milli Saraylar İdaresi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Çapoğlu, "Üç farklı kotta sabitlenmek üzere, zemine yaklaşık 1.5 metre çapında 35 adet fore kazık yani uzunluğu 65 metreye varan bir kazık sistemi oluşturuldu. Bu kazık sistemini de birbirine bağlamak için bunların üzerine 4 ile 6 metre değişen bir istinat duvarı oluşturuldu. Bunun arkasında da iki farklı kotta çapları 22.5 santime varan 350 minik kazıklar kayma durdurulmuş oldu" dedi.

35 FORE KAZIK, 350 MİNİ KAZIK

Yapılan çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulunan Milli Saraylar İdaresi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Çapoğlu, "Topkapı Sarayı Müzesi Fatih Köşkü, 2016 yılında kubbesindeki ve dış cephesindeki çatlaklarla gündeme geldi. O zamanki otoriteler bunu dikkate aldı. Çevresinde 26 adet kuyu açıldı. Zemin etüdü yapıldı. Buradan alınan karot numuneleri üniversitelerde test edildi. Sarayburnu cephesinde zeminde bir kayma olduğu tespit edildi. Binada da betonarme yükler vardı, duvarlarda sıvalar vardı. Bu sıvalarda kaldırıldığında, arkasında çatlak boyutunu aşan yarık ve ayrık olarak adlandırabileceğimiz derin açıklıklar tespit edildi. Her iki bulguyla birlikte buranın projesi yapıldı, restorasyon projesi. Bina önce zeminde Sarayburnu cephesinde üç farklı kotta sabitlenmek üzere, zemine yaklaşık 1.5 metre çapında 35 adet fore kazık yani uzunluğu 65 metreye varan bir kazık sistemi oluşturuldu. Bu kazık sistemini de birbirine bağlamak için bunların üzerine 4 ile 6 metre değişen bir istinat duvarı oluşturuldu. Bunun arkasında da iki farklı kotta çapları 22.5 santime varan 350 minik kazıklar kayma durdurulmuş oldu" dedi.

30 YIL KAYIT ALABİLECEK

Çapoğlu, 'Aletsel Gözlem Cihazları' hakkında bilgi vererek, "Bundan sonraki süreçte kubbelerimizde daha önceki restorasyonlardan kalan bin 500 betonarme yapı var. Bu binaya bir yük oluşturuyor. Bunun da kaldırılması önerildi. Bu süreçte önümüzdeki aylarda bunlar kaldırılacak. Bu kaldırılma sırasında bina titreşimden dolayı zarar görmemesi için binaya bir payanda yapacağız. Bu payanda geçici süreyle yapılacak, restorasyon işlemi tamamlandığında bu payanda kaldırılacak. Daha önce tespit edilen zemindeki kayma veya binada olası oturmalara farklı yan tesirleri 'biz izleyebilir miyiz' diye, kuyulara ve binanın farklı konumlarına bunları ölçebilecek hassasiyette aletler yerleştirildi. Bunlar 24 saat olası hareketliliği kaydediyor. Bunlar yani bina içindeki kayıt cihazları 30 yıl süresince bu kayda 24 saat boyunca devam edecekler. Olası hassas bir durum gelişmesi durumunda da bunlarla yetkililer uyarılacak ve gerekli önlemler sağlanacak" diye konuştu.

"HASSASİYETİ GÖSTERİRSE BENZER UYGULAMALAR GERÇEKLEŞTİRİLECEKTİR"

Ahmet Çapoğlu, 'Aletsel Gözlem Cihazları' ve kazık çalışmalarının sarayın tamamında uygulanması konusunda ise "26 adet sondaj kuyusu sadece Fatih Köşkü'nün önünden alınmadı. Buradan mutfaklara kadar (yaklaşık 300 metre) alanda kaymayı oluşturabilecek hassas bölgenin Fatih Köşkü'nün altında olduğu tespit edildiği için, fore ve mini kazıklar bu bölgeye oluşturuldu. Ama bu alandaki bulgular böyle bir hassasiyeti gösterirse benzer uygulamalar orada da gerçekleştirilecektir" dedi.

ALETSEL GÖZLEM CİHAZLARI VE RESTORASYON ÇALIŞMALARI

Topkapı Sarayı'nda yaşanan kaymanın ardında Fatih Köşkü'nün içinde derin çatlaklar oluşmuştu. Kaymanın durdurulmasıyla köşkün içinde büyük bir restorasyon çalışması başlatıldı. Betonarme sıvalar kaldırıldı. Kubbesindeki bin 500 tonluk beton kaldırıldı. Yerine orijinal halinde olduğu gibi ahşap kubbe yapıldı. Yine köşkün farklı noktalarına anlık olarak olası deprem ve zemin hareketlerini tespit edebilmek için 57 adet Aletsel Gözlem cihazı takıldı. Bu cihazlarla sarayın içindeki sismik her hareket mühendisler tarafından her gün raporlanmaya başlandı. Köşkün restorasyonu 2021 Nisan'da bitecek. DHA