Taksi özel alan mı kamusal alan mı?

İstanbul’daki binlerce taksiye kamera takılacak. 2017 yılında Emniyet Genel Müdürlüğü’nün genelgesi kapsamında taksilere kamera takılması zorunlu olmuş, 5 bin taksi dışında hiçbiri kamera sistemi taktırmamıştı. Özel hayatın gizliliğini ihlal ettiği gerekçesiyle taksilere kamera takılması o dönem mahkeme kararı ile durdurulmuştu.

Son zamanlarda taksilerin çeşitli nedenlerle yolcuları kabul etmemesi, turistlerden fazla para alması gibi olayların yaşanmasının ardından etkin bir denetim yapılabilmesi için tekrar taksilerde görüntü ve ses kaydı alınması gündeme geldi. O zaman ‘özel hayatın gizliliği’ hassasiyetiyle oluşan kamuoyu tepkisi şu anda yok.

İ-taksi uygulamasıyla tüm taksilere kamera entegre edilerek Taksi Yönetim Merkezi’nde çalışan operatörler tarafından 24 saat taksinin iç ve dış kameraları kontrol edilecek. Ayrıca taksideki sistem, görüntüleri kaydedecek. Taksicilerin verdiği bilgiye göre sistem ses kaydı almayacak.

Bazı hukukçukara göre taksiye binen müşterilerin kamera kaydı alındığından haberdar olması gerekiyor. 

"TAKSİ ÖZEL BİR ALANDIR"

Halk otobüslerinde de kamera bulunuyor ama bu alanı kamusal alan olarak düşünmemiz gerektiğini belirten Bilişim Hukukçusu Avukat Faruk Çayır, taksileri ise parasını verip hizmet aldığınız özel bir alan olarak görmemiz gerektiğini söylüyor. 

Taksinin kendi aracımızdan farksız olduğunu anlatan Çayır, "Halk otobüslerinin ya da MOBESE kameralarının kanuna, bir yönetmeliğe dayalı temeli var. Ancak taksi kararında İBB'nin kendi çıkarmış olduğu herhangi bir şeye dayanmayan bir genelgeyle yapılmaya çalışılıyor" diyor.

Kamusal alanda dahi olsa devletin özel hayatın gizliliğini ihlal etmemesi gerektiğini söyleyen Çayır'a göre; kamera kayıtlarında sürekli bir denetim de söz konusu değil. 

"BİZ KAMERA KAYDI YAPIYORUZ"

Taksicinin müşterisine, "Biz kamera kaydı yapıyoruz" diye açık açık söylemesi gerektiğini aktaran Çayır, "Kamera kayıtlarını kim denetleyecek? Kayıtları kim tutacak? Taksiciler mi tutacak? Belediye mi tutacak? Nerede depolanacak bu görüntüler?” diye soruyor. 

Kişisel verilerin korunması kanunda kamera kayıtlarının tutulacağı gün sayısı konusunda bir net bir açıklamanın olmadığını aktaran Çayır, görüntülerin güvenliğinden taksicilerin ve İBB'nin sorumlu olduğunu belirtiyor.

Çayır, "Görüntü kaydı alınıyorsa bunların güvenliği, mahkeme istemeksizin kimseye verilmeyeceğine ilişkin güvence sağlaması gerekiyor. Taksicilerin de müşteriler binerken onay alması gerekiyor" diye konuştu. 

"ÖZEL HAYAT ALANI DEĞİL"

Takside tehlikeli durumlara karşı standart görüntünün alınmasının özel hayatın gizliliği alanında olmadığını söyleyen Doç Dr. Avukat Yılmaz Yazıcıoğlu, kişisel verilerin korunması konusunda da taksiye kamera takılmasının bir sıkıntı yaratmayacağını savunuyor.

Yazıcıoğlu, görüntü kaydı alındığı dışarıdan anlaşılıyorsa taksicinin bunu tekrar söylemesine gerek olmadığını da söylüyor 

"ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARLA PAYLAŞILAMAZ" 

Taksicinin kaydedilen görüntüleri üçüncü şahıslarla paylaşması durumunda özel hayatın gizliliğini ihlal etmiş olacağını belirten Yazıcıoğlu, "Siz görüntünün alındığını biliyorsunuz ama görüntülerin üçüncü şahıslarla paylaşılmasına rızanız yok. Ancak bu veriler bir suç konusu itibariyle gündeme gelebilir. Bu görüntüleri sadece yetkili makamlar seyretmelidir" diye konuştu.

Bu görüntüleri taksicilerin kendi kamerasına değil, kamusal mercilerin kayıt altına alması gerektiğini söyleyen Yazıcıoğlu, "İtilaf halinde bu görüntüler kamunun bilgisine sunulacak. Aksi taktirde taksiciye sizi kayıt altına alma yetkisi verirsiniz bu da özel hayatın gizliliğini ihlal olur" dedi. 

"MAHKEME KARARI VAR"

2017 yılındaki Emniyet genelgesine karşı mahkeme kararı nedeniyle sürekli taksilere kamera takılmasının ertelendiğini söyleyen İstanbul Taksici Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, "Emniyet Genel Müdürlüğü bu nedenle kameraların takılma süresini uzattı. Bu karar 2017 yılında alınmıştı. Şu an yeniden alınmış gibi gösteriliyor. Kameralar ses kaydı almıyor. Kaydedilen görüntüler 15 gün tutuluyor" dedi.

Denetim merkezinin Bakırköy'deki İBB binasının içerisinden İstanbul 15 Temmuz Demokrasi Otogarı'na taşındığını anlatan Aksu, "Aynı sistem orada devam edecek. Bizim için kameranın olması iyi" diye konuştu.

Kaynak: Web Özel