Soğuk hava mikrobu kırar mı? 'Buna inanmak için bir sebebimiz yok'

İstanbul uzun yıllardır görmediği bir kar yağışı ile karşı karşıya. Adına 'İzlanda kışı' denen bu soğuk hava dalgası bir an artan ekonomik sıkıntıları ve Omicron varyantını unutturdu. Halk arasındaki bir inanışa göre; ‘Soğuk havalar mikrobu kırar’. Peki bu deyişin bilimsel hayatta bir karşılığı var mı? Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; hava koşulları ile virüsün havadaki yolculuğunu etkileyen bir şey yok.

Haberglobal.com.tr’ye konuşan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Profesör Doktor Bülent Ertuğrul’a göre aksine soğuk havalarda kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirildiği için üst solunum yolu enfeksiyonlarında artma bekleniyor. Ertuğrul, soğuk havalarda mikrobun kırılması yani virüslerin ölmesi gibi bir şeyin karşılığı olmadığını söylüyor.

'İNANMAK İÇİN BİR SEBEBİMİZ YOK'

Dünya Sağlık Örgütü soğuk havaların mikropları kırmayacağına ilişkin bir açıklama hazırladı. Burada şu ifadeler yer alıyor: Soğuk havanın koronavirüs ve diğer hastalıkları öldüreceğine inanmak için bir sebebimiz yok.

İstanbul Aydın Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Reyhan Çalışkan ise durumu şöyle anlatıyor: 

Kış aylarında hava soğuduğu için daha sıcak olan kapalı alanlarda vakit geçirmeye başlarız. Bunun sonucunda da enfekte bireylerin öksürmesi ya da hapşırmasıyla ortama saçılan damlacıkların içerisinde olan virüsler kolaylıkla diğer bireyleri enfekte edebilir.

 Sağlık Bakanlığı’nın koronavirüse karşı hazırladığı uzunca bir rehber var. Bu rehberde virüsün soğuk havalarda öldüğüne ilişkin bir bilgi yok. ABD’li akademisyenlerin virüs ve ortam sıcaklığı üzerine yaptığı bir ön araştırmaya göre; insanların maruz kalabileceği düşük sıcaklık ve çok yüksek veya çok düşük nem virüsün hastaları daha uzun süre enfekte olmasına neden olabiliyor.

'SOĞUK VE KURU HAVADA ASILI KALIYOR'

Ön araştırmada koronavirüs, norovirüs ve grip için de bu unsurların geçerli olduğu vurgulandı. Araştırma soğuk ve kuru havada virüsün havada daha fazla asılı kaldığını söylüyor. Özellikle et paketleme tesisleri ve uzun uçuşlar böylece virüs için daha elverişli bir ortam oluşturuyor.

2020’nin ekim ayında Teksas Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre; soğuk veya sıcak havanın virüsün yayılmasına bir etkisi yok. Araştırmanın başındaki Dev Niyogi, “Düşük hava sıcaklığından ise insanların izolasyonda olmaması virüsün yayılmasını daha kolaylaştırıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’de kural böyle değil ancak özellikle batı ülkelerinde dış mekanlarda maske zorunluluğu yok. Uzmanlar buna rağmen özellikle soğuk havalarda maskelerin dış mekanlarda daha da dikkatle takılmasını istiyor.

Peki soğuk havalarda insanın vücudu virüsler ile nasıl mücadele eder? Soğuk ve kuru hava bağışıklık sistemimizi etkileyebilir. 2015 yılında uluslararası hakemli bir akademik dergi olan PNAS’ta yayımlanan bir makaleye göre; soğuk havalarda insan vücudu interferon ismi verilen bağışıklık molekülünü salgılamakta zorlanıyor. Bu moleküller bağışıklık sistemini harekete geçiriyor ve vücudu alarm durumuna sokuyor.

ABD’de Ohio Üniversitesi’nden bir grup akademisyen ise motor sıcaklığı 56 derece olan ve 15 dakika boyunca çalışmış bir otomobilde koronavirüs parçacıklarının bulunmayacağını söylüyor.

Amerika Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Merkezi (CDC) ise hava durumundan ziyade bulunulan ortamın yüzeyinin de bulaşı etkilediği görüşünde.

VİRÜS HANGİ SICAKLIKTA ÖLÜYOR?

Doktor Joseph Vinetz’in Heathline’a yazdığı bir makaleye göre; uzmanlar uzun zamandır kaç derece ısının Covid-19 etkisiz hale getirdiğini bulmaya çalışıyor. Vinetz bazı araştırmalara göre; 3 dakika boyunca 65 santigrat dereceye maruz kalan koronavirüs parçacıklarının öldüğü bilgisini veriyor. Farklı bir araştırmada ise 50-55 derece arası sıcaklığa 20 dakika maruz kalan virüs ölebiliyor. Lancet Microbe’da yayımlanan bir araştırmaya göre ise; laboratuvar ortamında 70 santigrat derece ısıtılan koronavirüs 5 dakika içinde öldü.

Ek kaynaklar: Healthline, Huffington Post

Kaynak: Web Özel