Kanun propaganda dönemi yasaklarıyla ilgili ne söylüyor?

Türkiye seçim atmosferine girdi. Dün 100 bin imzayı aşan iki adayın da belli olması ile birlikte, Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Memleket Partisi’nin adayı Muharrem İnce ve ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’ın yarışacağı belli oldu. Türkiye köklü bir seçim tarihine ve geleneğine sahip.

Anayasa’ya göre seçimler serbest, eşit ve gizli bir şekilde yapılmak zorunda. Anayasa’nın 63. maddesi, YSK’yı seçim güvenliğini sağlamakta sorumlu kılıyor. Yıllar içerisinde seçim sürecinde neyi yapmanın yasal, neyi yapmanın kanun dışı olduğu belirlenmiş.

Örneğin 1961 tarihli 298 sayılı ‘Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’a göre; kamu hizmetlerinde kullanılan araçların siyasi partilerin hizmetinde kullanılması seçim sürecinde yasaklanıyor. Seçimlerle ilgili düzenlemelerin anayasal temelindeki felsefe fırsat eşitliği, serbestlik ve güvenlik olarak sıralanabilir.

Bu nedenle siyasi parti ve adayların propagandalarından, broşür dağıtımına, kapalı/açık yer toplantılarından, düğün ve eğlence yerlerine, içki ve silah taşıma yasağından, devlet memurlarının propagandalara katılma yasağına, yurt dışındaki ya da cezaevindeki vatandaşların oy kullanma hakkından ve oy kullanamayacak olan kişilere kadar her şey kanunla düzenleniyor.

PROPAGANDA DÖNEMİ NE ZAMAN BAŞLIYOR?

Kanunlar ile resmi olarak propaganda dönemi de belirleniyor. 14 Mayıs seçimi için propaganda dönemi 31.03.2023’ten 13.05.2023 saat 18.00’e kadar, ikinci tur olması halinde, 15.05.2023’ten 27.05.2023 saat 18:00’a kadar olacak.

Bu şu anlama geliyor ki Cumhurbaşkanı adayları, siyasi partiler ve bağımsız adaylar seçim döneminde bu takvime göre, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla ya da internet sitesi üzerinden propaganda yapabilirler. Eş deyişle seçim haftası Cuma gecesi 24.00’te reklam yasakları başlarken, Cumartesi 18.00’e kadar propaganda ve miting yapılabilecek. Siyasi reklamlar Türkçe veya diğer dil ve lehçelerde yapılabilecek.

Seçim döneminde ulusa sesleniş yapılamıyor. Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede vatandaşın oyunu etkileyecek şekilde herhangi bir adla anket vs. şeklinde yayın ve dağıtım yapılamamakta. Radyo ve televizyon kuruluşları, 18.03.2023 tarihinden 12.05.2023 saat 24.00’a kadar siyasi reklam yayınlanabilecek. Seçimin ikinci tura kalması halindeyse ilk sonuçların ilanından 26.05.2023 saat 24.00’a kadar siyasi reklam yayınlanabilecek.

PEKİ YA SEÇİM GÜNÜ...

Sandık kurulu başkan ve üyeleri, oy verme günü göreve başlamadan önce, ilk iş olarak, sandık başında, sandık kurulu ve hazır bulunanlar önünde birer birer and içerek göreve başlıyorlar. (Hiçbir tesir altında kalmaksızın, hiç kimseden korkmadan, seçim sonuçlarının tam ve doğru olarak belirmesi için, görevimi kanuna göre dosdoğru yapacağıma, namusum, vicdanım ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim.)

14 Mayıs ve ikinci tur olması halinde 28 Mayıs 2023 Seçim günü;

📌Saat 18.00’e kadar seçimle ilgili her türlü yayın yasak.

📌Saat 18.00-21.00 arası yayın organları sadece YSK tarafından bildirilen haberleri yayınlayabilir.

📌Saat 21.00’den sonra ise tüm yayınlar serbest olacak.

📌Bununla birlikte YSK tarafından yayın serbestisi saat 21.00’den daha önceye alınabilecek olup serbestlik öne alınırsa yasaklar o anda sona erecek, yayınlar serbest olacak.

📌Oy verme günü düğünler seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla saat 18.00'den sonra yapılabilecek.

📌Seçim günü ise saat 06.00'dan gece saat 24.00'e kadar, her ne suretle olursa olsun alkollü içki satılması, içkili yerlerde ve umumi mahallerde her çeşit ispirtolu içki satılması, verilmesi, içilmesi yasak olacak.

📌Oy verme süresince kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerleri kapalı olacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnız yemek verilebilecek.

📌Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamaz.

Bütün bu düzenleme ve yasakların amacı seçimlerin güvenli ve huzurlu bir ortamda, bilinç ortamında gerçekleşmesini sağlamak. Şeffaflık ve denetim en önemli olgular. İdare her alanda olduğu gibi şeffaflığı sağlamakla yükümlü. Zira bahsedildiği üzere seçme ve seçilme olgusu bir hak olduğu kadar aynı zamanda bireysel ve toplumsal bir görev mahiyetinde... Hatta yasaklara uymayanlara ilişkin çeşitli cezalar öngörülmüştür. İhlalin niteliğine göre, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası dahi uygulanabilir.

Kaynak: Web Özel