Rusya'nın planı Ukrayna'yı bir kara devleti yapmak mı?

Rusya Ukrayna'yı işgalinin 48. gününde tekrar Donbas'a yöneldiğini belirtmesine rağmen Kiev'i bombalamaya devam ediyor. Ancak geçtiğimiz hafta Ukrayna'nın Rusların Karadeniz Filosu'nun amiral gemisi olan Moskova krüvazörünü Neptün füzeleriyle vurduğunu duyurması ve geminin batması bütün gündemi değiştirdi. Rusya tarafı geminin füze saldırısı ile değil, mühimmat patlaması sonucu battığını ifade etti.

 

Bir yandan da Rusya Donbas'a çekildiğini söylese de Ukrayna'nın Karadeniz'e bağlantısı olan şehirlerini bombalaması akıllara bazı sorular getiriyor.

• Rusya'nın Ukrayna'nın Karadeniz'e kıyı şehirlerini alarak (Mariupol, Herson) karaya mı sıkıştırmak istiyor?
• Ukrayna'nın bir kara devleti haline gelmesi Rusya'ya ne avantaj sağlar, Ukrayna için dezavantajı nedir?
• Rus savaş gemisinin Karadeniz'de batması bölgedeki dominasyonu ve savaşı nasıl etkileyecek?
• Rusya'nın Karadeniz'de büyük komşumuz olması gelecekte Türkiye için ne anlam ifade eder?

'DONBAS'LA KIRIM'I BİRLEŞTİRMEK'

Rusya ve Kafkasya bölgesi üzerine araştırmaları olan Prof. Dr. Kamer Kasım, Rusya'nın gelinen noktada Odessa'yı alması halinde Ukrayna'nın Karadeniz'e çıkışı olmayan bir ülke haline geleceğini söylüyor. Kasım, "Ukrayna için bu sadece stratejik kayıp değil, ekonomik anlamda da çok zor durumda bırakacak bir hamle. Burada kritik nokta Odessa. Rusya'nın Kiev'deki başarısızlığı ve çok ciddi kayıplar vermesi, onu Donbas Bölgesi'ne yöneltti. Donbas ile Kırım'ı birleştirmek için de aradaki şehirleri almak istiyor" diyor.

Ukrayna'nın Karadeniz'e çıkışını kesmeye çalışmakla Rusya'nın bu denize kıyıdaşlık anlamında ağırlığının artacağını söyleyen Kasım, "Rusya Kırım'ı ilhak etti ama dünya tanımıyor. Dolayısıyla Karadeniz'e çıkışı olan Ukrayna, Kırım üzerinde de hak iddia etmeye devam edecektir. Ukrayna açısından Odessa çok önemli. Ukrayna'nın elinden alınması demek, tam anlamıyla kara devletine dönüştürmek demek. O yüzden Ukrayna, Odessa'da savunma amaçlı çok iyi tahkimat yapacak" dedi.

KIYIDAŞ ÜLKELERLE YAKIN ÇALIŞMA

Rus gemisinin batması ile Rusya'nın kayıplar vermesi, hala istediği noktaya gelememesinin saldırganlığını artıracağını belirten Kasım, "O geminin maliyeti nerdeyse içerisindeki silah sistemleri ile birlikte 1 milyar dolardı. O geminin yerine 5-6 yılda o da en iyi ihtimalle yenisi koyulabilir" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin Karadeniz'de donanması açısından güçlü bir ülke olsa da bölgede Rusya ile yalnız kalmaması gerektiğini aktaran Kasım, şöyle devam etti: "Soğuk Savaş döneminde de Karadeniz'de Türkiye ve Sovyetler Birliği vardı. Sovyetler dağılınca Ukrayna, Gürcistan bağımsız oldu. Romanya, Bulgaristan NATO üyesi oldu. Karadeniz kıyısı Rusya'ya geçerse, Türkiye'nin dengelemek için de diğer kıyıdaş ülkeler ile yakın çalışması gerekiyor. Ayrıca Türkiye NATO üyesi, Karadeniz'de gerekli kapasiteyi oluşturmuş durumda."

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Doğacan Başaran, Rusya'nın Ukrayna'yı kara devletine dönüştürmesiyle tedarik zincirini sıkıntıya sokmaya çalıştığını söylüyor.

Başaran, "Ukrayna jeopolitik olarak kuşatıldığı gibi, Karadeniz'e kıyıdaş devletler boyutunda da Rusya'ya avantaj sağlar. Rusya, Zelenski'yi devirme hedefinden uzaklaştı. Ancak askeri olarak Ukrayna'nın Karadeniz'e çıkışının engelleneceği o jeopolitik hattın oluşturulması noktasında Rusya açısından bir yenilgiden en azından söz edemeyiz" diye konuştu.

'KUZEYDEN KUŞATILMA'

Karadeniz'de batan Rus kruvazör ile birlikte Ukrayna savaşının başından itibaren Rusya'nın askeri anlamda gücünün sorgulandığını ifade eden Başaran, "Dolayısıyla ciddi bir prestij kaybına uğradılar. Ama Karadeniz şeridini oluşturması başarı olur" dedi.

Karadeniz'de Türkiye'nin istediğinin savaştan önceki statükonun korunması olduğunu dile getiren Başaran, "Zaten Türkiye buna yönelik bir arabuluculuk diplomasisi yürüttü. Amacı, bir noktada Karadeniz'in istikrarsızlık alanına dönüşmesini engellenmesiydi. Kısa vadede belki sorun olmaz ama uzun vadede iki ülke çıkarlarının çatışmaya başladığı noktalarda Karadeniz denkleminde işi bizim aleyhimize çevirebilir" ifadelerini kullandı.

Kaynak: Web Özel