Şili normalleşti, aşıya rağmen vaka rekorları geliyor! Peki ne ters gitti?

Aşılama süreci tüm dünyada devam ederken uzmanlar tarafından gelen uyarılar arasında değişmeyen üç şey var: Maske, mesafe ve temizlik. Aşı tam koruma sağlamış dahi olsa kesinlikle bu önlemleri elden bırakmamak gerekiyor. Çünkü toplumsal bağışıklık sağlanana kadar risk devam ediyor.

Şili bu konuda olumsuz bir örnek olarak göze çarpıyor. Ülke şu anda nüfusunun neredeyse 3'te birini aşılamış durumda. Öyle ki nüfusa oranla aşılamada İsrail ve Birleşik Krallık'ın ardından 3. sırada geliyor. Ancak hızlı bir şekilde aşılanmasına rağmen vaka sayılarında ciddi artışlar gözlendi. Uzmanlara göre hükümet, seyahat ve okulların kısıtlanması gibi önlemlerden çok hızlı vazgeçti. 

VARYANTLAR DEVREYE GİRDİ VAKA SAYISI ARTTI

Washington’da Sabin Aşı Enstitüsü’nden Epidemolojist Dr. Denise Garret “Bulaşma oranları yüksek olduğunda aşı enfeksiyonları hemen dizginleyemez. Aynı zamanda hızlı bir şekilde bulaşan varyantlar da devreye girdiğinde nüfusun çok büyük bir bölümü aşılanana kadar aşının etkisini görebilmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.

Şili’de durumun ciddiyeti, Başkan Sebastian Pinera’nın pazar günü yapılacak olan ve anayasayı hazırlayacak temsilciler ile diğer yetkilileri seçmek için planlanan oylamayı, altı hafta ertelemesiyle netleşti. Başkan Pinera pazar günkü açıklamasında, “Halkımızın sağlığını korumak her zaman birinci önceliğimizdir. Pandeminin şu anki durumu mevcut şartlarda oylama yapmaya müsait değil” dedi.

TÜRKİYE İLE ÇOK BENZER

Türkiye de Şili ile benzer bir şekilde 1 Mart tarihinden itibaren 'yerinde karar' yöntemiyle normalleşme adımlarını attı. 1 Mart'ta yeni döneme girerken günlük vaka sayısı 9 bin 891, vefat sayısı ise 69 olarak açıklanmıştı. Ancak Türkiye 29 Mart'ta geri adım atmak durumunda kaldı. Normalleşme çalışmalarından 29 gün sonra 32 bin 404 vaka, 154 vefat açıkladık. Ardından 3 Nisan tarihinde ise 44 bin 756 vaka ile rekor kırıldı.

REKOR VAKA ARTIŞI GÖRÜLDÜ

Şu ana kadar 18 milyonun 6 milyondan fazlası en az tek doz aşısını olmuş durumda ancak Şili normalleşmenin ardından ciddi bir vaka artışıyla karşı karşıya kaldı. Hatta 2 Nisan'da 8 bin 79 kişiyle rekor vaka açıklandı. Ülke en son 4 Nisan'da da 7 bin 307 vaka ve 120 ölüm açıkladı. Şu an vakalar o kadar artmış durumda ki sağlık sistemi ciddi baskı altında. Sağlık yetkilileri ülkede Brezilya ve İngiltere varyantını da belirlediler.

SAĞLIKÇILAR İNTİHARA MEYİLLİ HALE GELDİ

Şili Tıp Birliği Bölgesel Başkanı Dr. Francisca Crispi, şu ana kadar çok yorgun oldukları için ülkedeki sağlık yetkililerinin yüzde 20 ila 30’unun izne çıkmak zorunda kaldığını ve birçoğunun mental problemler yaşayarak intihara meyilli olduklarını iletti. Aşı çalışmalarının başarıya ulaştığına dair bir soru işareti olmadığını dile getiren Crispi, “Ancak aşılama kampanyasında aşılanan vatandaşlar üzerinde salgının bittiğine dair yanlış bir algı oluştu” dedi.

KISITLAMADAN ÇOK ERKEN ÇIKILDI

Dr. Crispi, hükümeti de sınır kapılarını çok erken açmakla ve işletmelerdeki kısıtlamaları çok hızlı bir şekilde hafifletmekle eleştirdi. Ocak ayında ülke iller arasında insan akışını engellemek için bazı kısıtlamalar getirdi. Ancak buna ek olarak tatile gitmek isteyenler için ek bir izin sistemi de devreye sokuldu. Dr. Crispi konuyla ilgili olarak “Bu süreçte Şili’ye gelen vatandaşlar üzerinde herhangi bir önlem yoktu. Aynı zamanda çok sayıda kişi de Şili dışına tatile gitti. İnsanlar tatil izinlerini çok yanlış anladılar” dedi.

İŞLETMELER AÇILDI 1 MART'TA OKULLAR EĞİTİME DÖNDÜ

Şili hükümeti bu süreçte spor salonlarının, alışveriş merkezlerinin, restoranların ve kumarhanelerin açılmasına izin verdi. Uzmanlar bu konuda ihtiyatlı davranılması gerektiğini söylese de 1 Mart’ta okulların açılması planına da bağlı kalındı.

İnsanlar arasındaki etkileşimin artmasıyla birlikte bulaş oranının da yükselmesi sağlık çalışanlarında endişeye yol açtı. Özel muayenehanesinde Covid hastalarıyla ilgilenen ve Şili Üniversitesi’nde Öğretim Üyesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Claudia Cortes, “Şu an içinde bulunduğumuz durumun gelmekte olduğunu biliyorduk. 4 milyondan fazla insan ülke çapında seyahat etti. Bu da virüsün insanlar arasında daha hızlı yayılmasına imkan verdi” dedi.

SAĞLIK BAKANI İZİN SİSTEMİNİ SAVUNDU

Şili Sağlık Bakanı Enrique Paris, kısıtlamalar sırasında uygulanan izin sistemini savundu. Aşılamadan sonra insanların maske takma ve sosyal mesafe kuralına daha az riayet ettiğini vurgulayan Paris, hükümetin virüsün hala bir tehdit olduğunu iletme konusunda daha kararlı davranması gerektiğini belirtti.

SINIR KAPILARI TEKRAR KAPATILDI

İçişleri Bakan Yardımcısı Katherine Martorell, 1 Nisan'da yaptığı açıklamada 5 Nisan'dan itibaren sınır kapılarının tekrar kapatılacağını duyurdu. Hem Şili vatandaşlarının hem de yabancıların ülkeye giriş-çıkış yapamayacaklarını belirtti. Ticari araçların sınır geçişlerinde de şoförlerden son yetmiş iki saat içerisinde alınmış PCR testi isteneceğini söyledi. 

ÜLKENİN YÜZDE 85'İ SIKI KARANTİNA ALTINDA

İçişleri Bakan Yardımcısı Martorell, yapılan testlerin pozitif çıkma oranın yüzde 11'e ulaştığını ve ülkedeki yatak doluluk oranının da en yüksek seviyeye çıktığını aktardı. Başkan Sebastian Pinera da ülkede sıkı bir karantina uygulaması başlattı. Ülkenin yüzde 85'i karantina altına alındı. 

BÖLGEDEKİ ÜLKELER DE KÖTÜ DURUMDA

Bölgedeki diğer ülkeler de salgında bulaşı dizginlemek adına adeta savaş veriyorlar. Brezilya hastaneye yatmayı bekleyen ağır hastaların listesini tutuyor. Paraguay’daki doktorlar virüs hızla yayılırken temel ilaç kıtlığıyla karşı karşıya olduklarını söylüyorlar.

ŞİLİ SAĞLIK SİSTEMİ DAHA DONANIMLI

Salgını kontrol alma noktasında Şili sağlık sistemi diğer komşu ülkelere göre daha donanımlı durumda. Aşılama sürecini denetlemekle görevli üst düzey bir Sağlık Bakanlığı yetkilisi Rodrigo Yanez, Şili’nin çok erken dönemde aşılama çalışmalarına başlayarak önemli bir yol kat ettiğini vurguluyor.

PFIZER/BIONTECH VE CORONAVAC KULLANILDI

Şili de tıpkı Türkiye gibi Çin yapımı Sinovac ve Pfizer/Biontech aşılarını kullanıyor. Ancak aşılama hızını artırmak için diğer aşılardan da siparişler verildi. Rodrigo Yanez, bakanlığın vatandaşları aşılanmaları konusunda da cesaretlendirici kampanyalar yaptığını ve bu konuda da başarılı olduğunu söyledi. Aynı zamanda aşıların etkisinin nisan ortasında görülmesini beklediklerini ifade etti.

Kaynak: New York Times, Bloomberg

Kaynak: Web Özel