Bu kış donacak mıyız? ABD'den ambargo tuzağı

Türkiye; sert geçeceği belirtilen kış mevsimine girerken, doğalgazda ABD ambargosu nedeniyle tedarik krizi yaşanabilir. Hükümet kanadı, doğalgaz ihtiyacının büyük bir bölümünü karşıladığı Rusya’dan alımı sürdürebilmek için ABD yaptırımlarından muafiyet sağlamaya çalışırken, yoğun bir diplomasi trafiği de yürütülüyor. Ankara, ABD ve Rusya ile görüşmelerde Gazprombank üzerinden yapılan ödemelerin devamlılığını hedeflerken; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise ABD’nin daha önce İran’a yönelik yaptırımlarda Türkiye’ye tanıdığı muafiyeti hatırlatarak, aynı uygulamanın bugün de hayata geçmesi gerektiğini vurguluyor. 

'OREŞNİK' HIZLANDIRDI

Enerji politikaları alanında çalışmaları olan siyasi analist Hasan Selim Özertem, Haber Global Web Özel'e yaptığı açıklamada son gelişmeleri değerlendirirken, şu bilgileri verdi: "Gazrporm'la ilgili durum Ukrayna savaşının bir yansıması. ABD yükselen tansiyona karşılık olarak; bilhassa Oreşnik füzelerinin Rusya tarafından fırlatılmasının ardından böyle bir tedbir alma gereğini duydu. Aslında Gazprom Bank, Avrupa ülkelerinin bu ödemeleri yapması için istisnai bir şekilde ayrı tutulmuştu. Bu açıdan Gazprom Bank'ın da bu ambargoya maruz tutulması ödemelerin nasıl yapılacağıyla ilgili sorunu beraberinde getiriyor."

"En çok biz etkilendik"

"Şu an için sadece Türkiye değil, Sıbristan, Slovakya, Avusturya da sorundan etkileniyor. Fakat tüketim açısından baktığımızda enerji ihtiyacının yüzde 40'ını Rusya'dan karşılayan, Rusya ile derinleşmiş ilişkilere sahip olan Türkiye'nin bu konuda en fazla etkilenecek ülkelerin başında geliyor."

"İki lider görüşüyor"

"Sorunun çözümü için bir kaç alternatifin üzerinde duruluyor. En önemli alternatiflerden biri Washington ile iletişime geçilerek bu ödemelerde bir muafiyet sağlanması. Onun dışında ödemelerle ilgili görünen o ki Putin ve Erdoğan'dan talimatlar verilmiş durumda. İki lider arasında hafta başında bu konuda görüşme yapıldı. Önümüzdeki süreçte bir bunun nasıl yürütüleceğine dair bir netlik yok."

MİR DE ENGELLENDİ

Ambargonun yakın geçmişte farklı şekillerde aşıldığını belirten Özertem sözlerinin devamında şunları kaydetti:

"Daha önce Rusya'nın MİR sistemi vardı; onun üzerinden ödemeler gerçekleştiriliyordu. Şimdi buna da yaptırım geldi. Çin'in Union Pay ödeme sistemi vardı, onun da önümüzdeki dönemde çalışmayacağı görülüyor. Avrupa Birliği'nin de ABD'nin uyguladığı yaptırımlara aykırı davranması durumunda ikincil yaptırımlar söz konusu olacaktır."

Barter çözüm mü?

"Ödemenin aşılması için ciddi anlamda sorunlar var. Yüklü miktarda ödemelerden bahsediyoruz. 'Barter' adı verilen bir sistem üzerinde duruluyor. Türkiye'nin ihtiyacı olan ürünleri Rusya'ya vermesi, bunun karşılığında gaz alması söz konusu olabilir. Fakat, Türkiye'nin vereceği ürünlerin alınacak gazın bedelini karşılamayacağını belirtmek gerek. Önümüzdeki dönemde eğer ödeme sisteminde çözüm bulunamazsa LNG fiyatları artar."

KIŞ SERT GEÇECEK

Uluç Özülker (Emekli Büyükelçi)

"ABD kendi menfaatleri doğrultusunda dünyayı yönetmeye çalışıyor. Trump'ın ne yapacağını görmeye başladık. Rusya'yı fiili barışa zorlamak için yeni yaptırımlar uygulayacak. Bunun ciddi sonuçları olacak. Avrupa Birliği bu yıl fazlasıyla soğuk geçecek kışta sıkıntı yaşayacak. AB, Dünya pazarına açılmak zorunda kalacak. Bu pazarda ABD'nin kaya gazı var. ABD bir taşla iki kuş vurmak istiyor. Türkiye de ABD ile ciddi bir şekilde karşı karşıya gelecek."

RAKAMLAR NE DİYOR 

Türkiye'nin geçen yıl ithal ettiği 50,48 milyar metreküp doğal gazın yüzde 71,73'üne denk gelen 36,21 milyar metreküpü boru hatları aracılığıyla satın alındı. Geri kalan ve yüzde 28,27'ye denk gelen 14,27 milyar metreküplük kısım ise sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) olarak tedarik edildi. Doğal gaz ithalatında birinci sırada yüzde 42,27 payla Rusya yer alırken bu ülkeyi yüzde 20,32’yle Azerbaycan, yüzde 11,86’yla Cezayir, yüzde 10,71’le İran ve yüzde 7,95’le ABD izledi. Türkiye Rusya’dan 21 milyar 340 milyon metreküp doğal gaz ithal ederken, en az miktarı 92 milyon metreküple Umman’dan satın alındı. Doğal gaz ithal edilen yerler arasında Norveç, Brezilya, Mozambik gibi ülkeler de yer aldı.

Kaynak: Web Özel