Kazanç uğruna yitip giden hayatlar
Deprem felaketin birinci yılında, yönetmeliklere rağmen bazı müteahhitlerin kazanç uğruna yaptıkları yanlışlar yeniden gündeme geldi. 6 Şubat 2023 günü Adıyaman'da yıkılan ve onlarca kişinin hayatını kaybettiği İsias Otel ile Hatay'daki Rönesans Rezidans yaşanan felaketin ibretlik yapılarından.
Asrın Felaketinde en ağır hasarı Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş aldı. Yaraların sarılması için tüm imkanlar seferber edilirken, yakınlarını kaybedenlerin acısı ise ilk gününden bu yana devam ediyor. 6 Şubat 2023 günü Adıyaman'da yıkılan ve onlarca kişinin hayatını kaybettiği İsias Otel ise yaşanan felaketin ibretlik yapılarından. Rehber ve sporcu 63 kişinin öldüğü otelde, 35 kişilik Kuzey Kıbrıslı ortaokul voleybol takımı kafilesinden ise kurtulan olmazken, felaketin ardından otel binasının 90’larda apartman olarak yaptırıldığı,10 yıl kaba inşaat şeklinde kaldığı ve 2001’de konaklama tesisine dönüştürüldüğü ortaya çıkmıştı.
RÖNESANS REZİDANS UNUTULMADI
Bir diğer ibretlik yapı ise Antakya İnönü Bulvarı’nda 2010 yılında inşa edilen 12 katlı, 250 dairelik Rönesans Rezidans oldu. Deprem sırasında adeta kağıt gibi katlanıp saniyeler içinde yıkılan yapıda enkaz altında kalan onlarca kişi yaşamını yitirdi. Hatay’daki en lüks yapılardan biri kabul edilen ve 14 yıl önce inşa edilen rezidans ihmal ve hatalar zincirinin en somut örneği olarak belleklerdeki yerini koruyor.
2 YIL ÖNCE HAZIRLANAN RAPOR
Uzmanlara göre 10 kenti etkileyen felaketin en büyük nedeni, bazı müteahhitlerin tüm yasal düzenlemelere rağmen kazanç uğruna eksik veya yanlış malzeme ile yaptıkları binalar. Buna ilişkin en çarpıcı tespitler ise 2021'de jeoloji uzmanları tarafından hazırlanan 'Fay Üzerinde Yaşayan Kentlerimiz' başlıklı raporda yer alıyor. Asrın Felaketinden 2 yıl önce Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye’deki riske dikkat çekilirken, Antakya, Hassa, Kırıkhan, Reyhanlı, Dörtyol, Erzin ilçe merkezleri ile 25 mahallenin doğrudan diri fay zonları üzerine oturduğuna yer veriliyor.
"6.5 ÜZERİ YIKAR"
Raporda ayrıca Hatay’da birçok yerleşim alanının zayıf mühendislik özelliklerine sahip zemin birimleri üzerine yükseldiği, olası bir deprem riskine karşı gerekli çalışmaların başlatılması vurgulanıyor. Felaketten 2 yıl önce hazırlanan raporun devamındaki uyarılar şöyle sıralanıyor: "Antakya’nın 6,5’dan büyük bir olası depremde hem depremin yaratacağı şiddetli sarsıntı, hem de yüzey faylanması tehlikesi nedeniyle hasar alması beklenmektedir" uyarısı yapılan raporda, "Bu durumda en akıllıca yaklaşım, yapıların deprem sarsıntısını karşılayacak biçimde kurallara uygun hale getirilmesidir" görüşleri sıralanıyor.
SIVILAŞMA UYARISI
Alınacak önlemlere ilişkin saptamalara da yer verilen raporda, şu saptamalar sıralanmıştı: “Kahramanmaraş’ta da birçok yerleşim alanının zayıf mühendislik özelliklerine sahip zemin birimleri üzerine oturması, sıvılaşma veya yanal yayılmaya uygun alanların varlığı dikkate alınarak, deprem master planının hazırlanması, deprem master planı dikkate alınarak kentin gelişim ve yerleşim stratejilerinin yeniden belirlenmesi, diri fay hatlarının salınım bandı içinde kalan yapıların kentsel dönüşüm ve yenileme kapsamına alınması gereklidir.”
İNŞAAT KUMU KULLANILDI!
Öte yandan depremin en ağır yıkıma uğrattığı kentlerin başında gelen Hatay'da yıkılan eski yapıların geçmişte Samandağ sahilinden çekilen tuzlu kum kullanılarak inşa edilen yapılar olduğu ise uzmanlar tarafından sıklıkla gündeme getiriliyor. Jeoloji Uzmanı Rasim Can ve Hatay İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı Cihat Mazmanoğlu'nun yanı sıra; İskenderun Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü'nden Jeofizik Mühendisi Prof.Dr.Semir Över de Antakya başta olmak Hatay'ın birçok ilçesinde özellikle 1999 depremi öncesi yapılan binaların büyük bölümünün deniz kumuyla inşa edildiğini söylüyor.
Kaynak: Web Özel