'Haziran yağmurlarında' 10. yıl... Nedeni iklim değişikliği mi?

Türkiye, bu yıl da yaza sağanak yağışlarla girdi. Hatta Ankara'da seller geçen ayın son günlerinde başladı. Başkentte 25 Mayıs'tan bu yana 3 kere su baskını meydana geldi. Bunun yanı sıra, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Afyon, Manisa, Samsun, Amasya, Antalya, Kastamonu, Kilis, Gaziantep, Osmaniye, Kilis ve Adana başta olmak üzere yurt çapında pek çok şehirde sağanak yağış uyarısı yaptı.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü İklim ve Zirai Meteoroloji Dairesi Başkanlığı da geçtiğimiz günlerde yayımladığı bir raporda, Türkiye genelinde Haziran ayı alansal yağışlarda normale göre son 9 yıldır artış yaşandığını belirtti.

Rapora göre, 2022 yılının Haziran ayında il geneli en fazla yağış, 232.8 mm ile Bartın’da, en az yağış 0.5 mm ile Mardin’de gerçekleşti. Zonguldak, Karabük, Bartın, Kastamonu ve Düzce’de son 90 yılın en yüksek haziran ayı yağışı kaydedildi.

Raporda, bölge geneli yağışlarda, Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç tüm bölgelerde normaline göre artış gerçekleştiği bilgisine yer verildi. Edinilen bilgiye gör, geçen yıl Ege Bölgesi'nde yağışlar yüzde 100’den fazla artış gösterirken, Karadeniz Bölgesi'nde son 90 yılın en yüksek haziran yağışı meydana geldi.

'NİSAN YAĞMURU HAZİRANA KAYDI'

Haber Global Meteoroloji Editörü Bünyamin Sürmeli, bu tür yağışların iklim değişikliğiyle direkt bağlantısı olmadığını ama genel trende baktığımızda zarar verici yağışların arttığını dile getiriyor.

“O nedenle bu yağışlar dolaylı olarak iklim değişikliğiyle bağlanabilir” diyen Sürmeli, yılın bu döneminde bu tür sağanaklar meydana geldiğini ve bunlara 'şehir seli' dendiğini söylüyor.

“Yağışların miktarıyla değil, şehirde akacak yol bulamamasıyla bağlantılı bir durum. Evet yağışın debisi yüksek, bu bir gerçek. Fakat bu yıl Mayıs'ın ortasından bu yana yağışların ortalamanın çok üzerinde olacağı biliniyordu. Haziran'ın 22'sine kadar böyle geçecek. Şehirlerde yağmur sularının akacağı yollar üzerinde mühendislik çalışması yapılması gerekiyor. İklim değişikliğinde, bizim bu kadar şehirleşmemiz karşısında yağışlar başımıza böyle sorunlar açıyor.”

Sürmeli bahar geçiş dönemlerinde de değişiklikler yaşandığına işaret ediyor. “Artık havadaki konvektivite de çoğalmaya başlıyor” ifadesini kullanan Sürmeli bu durumu ise şöyle açıklıyor:

“Bu da geçiş dönemlerini daha gerilimli hale getiriyor. Bizim yağışlarımızda artık kayma da var. Nisan yağmurları dediğimiz yağışlar artık nisanda gelmiyor, daha çok mayıs ve haziranda gelmeye başladı. O nedenle artık adı nisan yağmurları değil, bahar yağmurları...”

Sürmeli, bu yıl birkaç doğa olayının üst üste geldiğinin ve böyle bir tablo çıktığının altını çizerek, “Sünger şehirler inşa edebilirsek bu yağışlardan daha az zarar görürüz” uyarısını yapıyor.

'HER HAZİRAN OLUYOR AMA SIKLIĞI ARTMAYA BAŞLADI'

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı ve meteoroloji mühendisi Adil Tek ise, şunları söylüyor:

“Normalde bu tür yağışlar her haziranda oluyor ama bunların sıklığı artmaya başladı. Bu sene zaten mevsimsel iklim tahminlerinde yağışların haziran ortalamalarının üzerine çıkacağı tahmin ediliyordu.”

Bu yıl konvektif yağmurların da çok olmasının beklendiğini kaydeden Adil Tek, konvektif yağışları ise, öğleden sonra aniden ve gök gürültülü şekilde başlayan sağanak yağışlar olarak tanımlıyor. Tek, bu yağmurların aslında ekvatoryal bölgelerde görüldüğüne vurgu yapıyor.

Bu yağışların sıklığının artmasının iklim değişikliğiyle bir ilgisi olup olmadığı sorusuna ise verdiği cevapta Tek, şunları söylüyor:

“Bir meteorolojik olayı tekil olarak ele aldığımızda 'Bu iklim değişikliğidir' diyemeyiz ama bu olayların sayıları arttığında 'Evet, bu iklim değişikliğinin bir parçasıdır' diyebiliriz. '2023 de en çok yağış alan 10'uncu Haziran oldu' dendiği için bunu iklim değişikliğinin bir göstergesi olarak yorumlayabiliriz.”

Kaynak: Web Özel