7 SORU 7 CEVAP | Hatırlatma dozu nedir?
14 Ocak'ta toplu aşılamaya başlayan Türkiye'de 6 ayın tamamlanmasına az bir süre kaldı. Artık 3. dozların yapılması konuşuluyor. Peki 3. doz olup bir daha olmayacak mıyız yoksa hatırlatma dozu olarak sürekli aşı olacak mıyız?
Türkiye aşılamada salgının başından bu yana 'en güzel haberi' aldı. Biontech aşıları 120 milyon doz olarak eylül sonuna kadar geliyor. Ancak şimdi başka bir yarış daha başlıyor...
14 Ocak'ta başladığımız aşılamada dozlarını alan vatandaşların 6 aylık süreleri dolacak. Yani haziran ayında 3. dozlarını almaları gerekecek çünkü bağışıklık yanıtları risk uyandırmaya başlıyor. Peki hatırlatma dozu hakkında ne biliyoruz? Uzmanlar hatırlatma dozunu tüm bilinenleriyle haberglobal.com.tr için anlatıyor.
1-Hatırlatma dozu nedir?
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Hatırlatma dozu tam doz aşılananlarda bağışıklık düştüğü zaman yani koruyuculuk düştüğü zaman ek bir doz aşı daha yapılmasıdır.
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık: Etkisi bir süre sonra azalan aşılarda bağışıklık sisteminin tekrar antikor üretmesini sağlamak için hatırlatma dozu uygulaması yapılır. Böylece aşı ilk defa yapıldığında antijeni tanımış ve bağışıklık geliştirmiş olan bağışıklık sistemi hatırlatma dozuyla bu antijeni (hastalığın etkeni olan virüsün içeriğini) hatırlayıp bu sefer daha kısa sürede antikor oluşturur.
2-Hatırlatma dozu 2. dozdan ne kadar süre sonra uygulanır?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Ön verilere göre, SinoVac için 6. aydan sonra söyleniyor ama bu 9 da olabilir. Biontech için 1 yıldan sonra tahmin ediliyor. Yaptığımız çalışmalarda bunları da tam olarak netleştirmiş olacağız.
Prof. Dr. İsmail Balık: Şu anda Faz3 çalışmalarının gönüllülerinin antikor düzeyleri ne kadar devam ettiğiyle ilgili takipler devam ediyor. Ancak öngörüler inaktif aşılarda 6 ay, mRNA aşılarında ve vektör aşılarda da yılda 1 olacakmış gibi görünüyor. Yaş gruplarına veya altta yatan hastalıklara göre bu süreler değişebilir.
3-Hatırlatma dozu önceki dozlarla aynı miktarda mı uygulanıyor?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Genelde tek doz olarak uygulanıyorlar. Sıvı olarak da aynı miktarda uygulanıyorlar.
Prof. Dr. İsmail Balık: Aynı dozda ve genellikle de tek doz yapmak yeterlidir. Hatırlatma dozunu zaten bağışıklık sistemi daha önceden tanıdığı için 2 ay sonra bir daha yapmaya gerek yok.
4-Farklı teknolojiyle üretilen aşılar hatırlatma dozu olarak uygulanabilir mi?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Mantıken bakıldığında bunun uygulanmasında herhangi bir sorun yok. Böyle bilimsel verilere dayanarak ve tecrübelerimize dayanarak hareket etmiş oluyoruz. Esas olan bu uygulamayı klinik çalışma olarak yapıp bunun sonucu üzerinden hareket etmek. Öyle de olacak zaten.
Prof. Dr. İsmail Balık: Hatırlatma dozları normal aşılamada kullanılan aşılardan farklı aşılarla uygulanabilir. Bir ve ikinci dozda da farklı aşılarla yapılmasında bir sorun olmadığı ve güçlü şekilde antikor oluştuğu gösterildi. Ancak bu genellikle zorunlu hallerde yapılır. İlk dozdan sonra ciddi alerjik reaksiyon geliştirilmişse ikinci doz aynı aşıyla yapılamaz.
5-Hatırlatma dozları ne kadar daha devam edecek?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Varyantlar geliştiği sürece ek dozlar yapılmaya devam edecek. Ama bu da şu an tahmin tabii ki.
Prof. Dr. İsmail Balık: Covid salgını devam ettiği sürece hatırlatma dozlarını olmaya devam edeceğiz. Covid eğer onun atası olan SARS ve MERS’te olduğu gibi mutasyonlarla etkisini kaybederse ve doğadan silinirse insanlar arasında enfeksiyon yapmazsa o zaman Covid aşısı yapmamıza da gerek kalmayacak.
Aşılamada son durum: 30 milyona yaklaştı
6- Aşılama ve hatırlatma dozlarıyla virüsü yok eder miyiz?
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Özellikle aşıyla engellenebilen hastalıklar aslına bakarsanız bu kadar da çok değişiklik geçirmezse toplum bağışık hale gelirse zaten varyantlar da bu kadar çok gelişemeyecek. Aslında çok uzun vadede ortadan kaldırılabilir virüs. Önümüzdeki 3-5 yıl içerisinde böyle bir şey olmasını beklemiyoruz.
Prof. Dr. İsmail Balık: Virüs bulaşacak insan bulamayınca ortadan kalkar. Dünyadan silinir. Aşılama da böyle bir etkiye katkı verecek silahlardan bir tanesi. Dünya nüfusunun yüzde 60-70 civarında aşılanmasıyla hem de hatırlatma dozlarının idame ettirilmesiyle salgının tekrar büyümesini engellemiş oluyoruz.
Kaynak: Web Özel