Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan "İncirlik Üssü" açıklaması

Özel bir televizyon kanalının canlı yayınına katılarak gündeme ilişkin açıklamalarda bulunan AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Kongresi'deki Ermeni Soykırımı kararına tepki göstererek, İncirlik Hava Üssü'nün ABD'nin kullanımına kapatılabileceğini söyledi. Erdoğan'ın bu açıklamasının ardından İncirlik Üssü'nün yasal statüsü merak edilmeye başlandı. Peki İncirlik Üssü anlaşması nedir? Türkiye üssü kapatabilir mi?

ABD KONGRESİ'NİN KARARINA TEPKİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Kongresi'deki sözde Ermeni soykırımı kararını eleştirerek "Biz burada kararlı bir şekilde yürüyoruz. Onlar böyle bir hava oluşturmak suretiyle birilerini tatmin etmeye çalışıyorlar. 1915 olaylarının üzerinden 100 yıldan fazla bir süre geçmişken bugün neden Amerika Temsilciler Meclisinde ve Senatosunda bu tür kararlar alındığının cevabı açıktır. Bu sürekli her nisan ayında gündeme gelir, konuşulur, tartışılır. Ondan sonra da bir karar açıklanır, son anda bakarsınız, sözde soykırım değil ama kenarından köşesinden geçerek bir açıklama yaparlar. Bu defa işi daha sert bir tonda açıklayarak bunu kabul ettiklerini ifade ediyorlar. Sizin kabul etmeniz, bizim de sizin karşınızda çok daha farklı bazı parlamento kararlarıyla çıkmamızı getirir." ifadelerini kullandı.

İNCİRLİK ÜSSÜ KAPATILABİLİR Mİ?

Erdoğan, eleştirinin ardından "Kürecik ve İncirlik kapatılabilir mi?" sorusuna şöyle yanıt verdi:

"Şimdi bunların hepsi bizim tasarrufumuzda olan kararlardır. Böyle bir kararı vermemiz gerektiği anda bu kararı alma yetkisi bize aittir. Yeri geldiği zaman otururuz, bütün heyetlerimizle beraber kapatılması gerekiyorsa İncirlik'i de kapatırız, kapatılması gerekiyorsa Kürecik'i de kapatırız. Bütün mesele, eğer karşımıza bizim yaptırımlar gibi tedbirlerin hayata geçirilmesi durumunda, biz de bunlara mütekabiliyet çerçevesinde gereken cevabı veririz. ABD'nin ilişkilerimizde tamiri mümkün olmayan adımlar atmaması her iki taraf için de çok önemlidir. Türkiye bir kabile devleti değildir. 780 bin kilometrekarelik ve 2 bin yılı aşkın bir tarihe sahip olan Türkiye'ye bu tür yaklaşımları reva görmek karşılıksız kalacak bir şey değildir. Bunun için de ne gerekiyorsa, mütekabiliyet esasına dayalı olarak biz bu adımları atarız. Kaldı ki biz sizinle stratejik ortağız. Biz senle NATO'da ortak değil miyiz? Beraberiz. NATO'da beraber olduğumuza göre, yok model ortak, yok stratejik ortak, yapılanlar ne? Bu stratejik ortaklığa yakışıyor mu? Nasıl böyle bir şey yapabilirsiniz, bunların oturup düşünmesi lazım. Bunlar farklı hareket etmeye devam ederlerse bizim de tabii ki buna karşı vereceğimiz cevabımız var."

İNCİRLİK HAVA ÜSSÜ'NÜN TARİHİ VE YASAL DURUMU

İncirlik Hava Üssü, Adana Hava Üssü adıyla 15 Şubat 1955 yılında hizmete girdi. Türkiye'nin NATO'ya üye olmak için çaba gösterdiği dönemde kurulan İncirlik Üssü, örgüt üyeliğine paralel olarak BM ve NATO amaçlarına uygun şekilde, ABD'nin kullanımına sunulmuş, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bir hava üssüdür. Halen ABD'nin dünyada kullandığı en büyük on üç üsten bir tanesidir.

Üssün kullanım şartlarını düzenleyen en güncel hukuki metin Türkiye-ABD arasında 29 Mart 1980'de imzalanan Savunma Ekonomik İş Birliği (SEİA) Anlaşmasıdır. İncirlik'in de dahil olduğu SEİA'da adı geçen üs ve tesisler, ABD'nin kullanımına NATO Anlaşmasında belirlenen esaslar dahilinde, NATO savunma planları doğrultusunda kullanılmak üzere tahsis edildi.

Bu antlaşmaya göre ABD; Türkiye'nin İncirlik'teki tüm egemenlik haklarını tanıyor, NATO görevleri hariç diğer harekat görevleri için askeri uçak bulundurmamayı taahhüt ediyor. İncirlik üssündeki tüm hava trafik ve kontrol hizmetlerinin sorumluluğu da Türk Hava Kuvvetleri'ne ait. Bu görevin yerine getirilmesi için İncirlik'te bir Türk generalin komutasında 10'ncu Tanker Üs Komutanlığı bulunuyor.