Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'dan Afganistan açıklaması: Katar ve ABD ile birlikte çalışıyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NTV canlı yayınında gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu. Afganistan ile ilgili "Ülkedeki çatışmaların iç savaşa neden olmamasını umuyoruz" ifadelerini kullanan Çavuşoğlu, "Bizim Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmamız yanlış bir karar olur. Birçok ülke büyükelçiliğini geri çekerken, biz de ayrılsaydık doğru olmazdı" dedi. 

Hükümet kurma talebine Türkiye’nin davet edildiği sorusuna Çavuşoğlu, “Şu anda bir tutumumuz yok, hükümet kurulmadı ve bize bir davet gelmedi” cevabını verdi. 

Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başlıkları şöyle:

Afganistan'da ABD'nin dolayısıyla NATO'nun çekilmesinden sonra Taliban hızlı bir şekilde ilerledi ve Kabil'e girdi. Şu anda Taliban'ın kontrol ettiği bir ülke. Bir taraftan hükümet kurma çalışmaları var. Hükümetin kapsayıcı olması yönünde herkesin görüş bildirdiğini görüyoruz dünyadan biz de aynı şekilde. Her kesimin bu yönetimin içinde olması Afganistan'ın geleceği için önemli.

Bir diğer yandan yaşanan sıkıntılar devam ediyor. Pençşir'de çatışmalar devam ediyor. Çatışmaların iç savaşa dönüşmemesini umuyorum. Afganistan'da ekonomik sıkıntılar da var. Önceki yönetim de maaşları ödemekte zorluk çekiyordu. Ekonomik sıkıntı ve açlık riski var. BM'nin gıda stoklarının da azalmaya başladığını bir ay içerisinde biteceğini söylüyorlar. Yerinden edilmiş insanlar var. Kızılayımız sahada yerinden edilen insanlara yardım ediyor. El-Kaide orada, DEAŞ orada. Orada bu kadar DEAŞ'lının olmasının müsebbibi sözde DEAŞ ile savaştığını söyleyerek orada ayrılıkçı bir politikayı destekleyenlerin vebali var. Sözde DEAŞ ile mücadele ettiklerini söylüyorlar fakat bu DEAŞ'lıların bir kısmını alıp Afganistan'a gönderdiler.

KABİL HAVALİMANI

Kabil Havaalanı'nın işletilmesi konusunda Katar ve ABD ile birlikte çalışıyoruz iki aşamalı bir şekilde. İu anda havalimanına uçaklar inip kalkabiliyor. Bazı uçuşlar yenden başladı. Bazı ülkelerin vatandaşları orada kaldı. Bizim de orada vatandaşlarımız var. Bin 400’den fazla kişiyi tahliye ettik. Bin 60 tanesi bizim vatandaşımız. Sonuçta Kabil Havalimanı yeniden uluslararası uçuşlara açılabilir, pist yenilenebilir, terminal yenilenebilir. Şu an orada 19 teknisyenimiz çalışmalarını sürdürüyor. Ama en önemli konu güvenliği kim sağlayacak? Güvenliği havalimanı dışında Taliban sağlayabilir ancak içerde uluslararası toplumun güvenebileceği bir güvenlik şirketi ya da bir ya da iki devlet sağlamalı. Askeri güç istenmiyorsa, bu işi yapan şirketler var. Orada güvenlik sağlanmalı. Uçaklar uçmak istese bile sigorta şirketleri izin vermez.

TÜRKİYE TALİBAN’I TANIYACAK MI?

Biz Afganistan’a çok yatırım yaptık, eğitimine yatırım yaptık. Kadınlara çocuklara yatırım yaptık. Sonuçta bizim Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmamız yanlış bir karar olur. Birçok ülke büyükelçiliğini geri çekerken, biz de ayrılsaydık doğru olmazdı. Biz ‘her şeyi yönetelim’ demiyoruz, ‘bağlarımızı koparmayalım’ diyoruz.

Bu konuda aceleci olmamak gerekir. Dünyanın da acele etmemesi gerekiyor. Burada dengeli hareket etmek gerekiyor. Biz Türkiye olarak bu şekilde hareket ediyoruz. Hükümetin kapsayıcı olması gerekiyor. Hükümette sadece Taliban olursa, diğer etnik gruplardan insanlar olmazsa olmaz. Kadınlara yer verilmesi gerekiyor. Sonuçta yarın bir kriz olduğu zaman ülkenin iç savaşa sürüklenmemesi için kapsayıcı bir hükümet gerekir, tüm dünyanın kabul etmesi için de kapsayıcı olması gerekir. Biz bu düşüncelerimizi Taliban’a da doğrudan iletiyoruz. Şu ana kadar atanan kişiler sadece Taliban’a yakın kişiler. Şartlara ve gelişmelere göre hareket edeceğiz.

AFGAN SIĞINMACI GÖÇÜ MESELESİ

Göç sorununun yerinde çözülmesi herkes için en faydalı olandır. Afganistan'da insanların ülkelerini terk etmemelerini sağlamak. Şu anda ciddi bir hareketlilik yok. Geçen sene 3 milyon kişi yerinden edilmiş bu sene 570 bin kişi. Taliban'ın yurt dışına çıkmak isteyenleri engellemeyeceğini söylemesi durumu biraz sakinleştirdi. Kurulacak hükümetin ve Taliban'ın politikaları kendi halkını etkeleyecek. Ülkede açlık ve ekonomik sıkıntılar da var. Savaşların olduğu her yerde insani yardımların kesintisiz şekilde ulaştırılması lazım. Bunun içinde bunu yapan kuruluşların güvenliğinin de sağlanması gerekiyor.

Türkiye olarak biz bugüne kadar insani ve ahlaki sorumluluğumuzu herkesten fazla yerine getirdik. Bu insani bir konu. Göç konusuna sadece güvenlik çerçevesinden bakmak da doğru değil. Sadece insani yönden de bakmak doğru değil. Sosyal politikalar, eğitim bunun içerisinde herşey var. Biz herkes de kabul ediyor ki Türkiye bugüne kadar üzerine düşeni yaptı. Bundan dolayı biz ilave göç yükünü kaldıramayız. Önlem almak lazım. Göç konusunda insani yaklaşım içerisindeyiz fakat bu küresel bir sorun.

İran'a gerekli telkinlerde bulunuyoruz. Fakat herhangi bir anlaşma yok. Orada da yeni bir hükümet var. Sınırlarda aldığımız tedbirler var. Bir taraftan duvarların inşa edilmesi. İlave tedbirler, dolayısıyla sınırda aldığımız tedbirler her geçen gün artıyor.

AB İLE İLİŞKİLER - GÖÇ MUTABAKATI

18 Mart mutabakatını tam olarak uygularsak sıkıntı kalmaz. Göç sorununu farklı boyuta gitmesi nedeniyle güncelleme olması gerekiyor. AB, ‘Nasıl olsa Covid var, göçmenler gelmez’ düşüncesinden vazgeçmesi gerekiyor. Külfetin paylaşılması gerekiyor” diyen Çavuşoğlu, “Bizimle oturup neler yapılabileceğini, yükümlülükler nedir ve ne kadar yerine getirildiğinin gözden geçirilmesi gerekir. Daha sonra her iki tarafın, ayrı ayrı ve beraber neler yapması gerektiğinin konuşulması gerekir. ‘Biz para gönderelim ama karışmayalım’ olmaz”

BAE İLE İLİŞKİLER

Bizim BAE ile bir sorunumuz olmadı. Uluslararası ilişkilerde kalıcı düşmanlık ve kalıcı dostluk yoktur, bu ilkesizlik değildir. Karşılıklı adımlar atılarak ilişkiler normalleştirilebilir. Cumhurbaşkanımız ve ben karşılıklı görüşmeler gerçekleştirdik. Sonuç itibarıyla olumlu bir ivme var. Böyle devam ederse ilişkiler rayına girer.

SUUDİ ARABİSTAN İLE İLİŞKİLER

Görüşmeler devam ediyor ve verimli geçti. Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz yeniden rayına girebilir. Bizim bir sorunumuz yok, ama onlar bazı meseleleri büyüterek Türkiye’ye karşı olumsuz bir tavrı oldu.

MISIR İLE İLİŞKİLER

Bizim heyetimiz gitti, şimdi onlardan da bir heyet geldi. Bugün görüşüyorlar. İleriki aşamalarda karar verirsek, büyükelçi atama noktasında adımlar atarız” derken, “Deniz yetki alanları ile ilgili onlar da isterse müzakerelere başlarız. Bizimle anlaşırlarsa daha fazla alan elde ederler. Bunlar mümkün olan ve olması gereken şeyler. Ekonomik ilişkimiz her geçen gün artıyor.”

DOĞU AKDENİZ'DE DOĞALGAZ GERİLİMİ

Türkiye’yi dışarda bırakan hiçbir anlaşmanın geçerliliği yoktur. Türkiye ile iş birliği yapmadan yapamazlar. Haklarımızı ihlal edersek biz de gereğini yaparız. Bunu da sahada gösterdik. Biz tüm ülkelerin katılacağı Doğu Akdeniz Konferansı’nı Cumhurbaşkanımızın önerisiyle yapalım dedik. Biz hakkımızı hiçbir şekilde yedirmeyiz.

ABD SURİYE’DEN ÇEKİLİR Mİ?

Irak'tan çekildiler kaos yaratıldı. Afganistan'dan her ne kadar belli olsa da plansız çekilmesi ülkeyi hangi duruma getirdi görüyoruz. O yüzden Suriye'den çekilmeleri kendi tercihleridir. Fakat Suriye'de bugün ABD davetli mi? Değil, sınırı var mı? Biz Suriye'nin sınır ve toprak bütünlüğünü destekliyoruz. ABD'nin Suriye'nin özellikle kuzeydoğusundaki politikaları ayrılıkçı YPG/PKK'yı destekliyorlar. PKK konusunda rejimle de görüşlerimiz örtüşüyor. ABD'nin burada petrol var o yüzden burada kalırım politikası yanlış. Artık bu politikalardan vazgeçmeleri lazım.

ABD İLE S-400 KRİZİ

S-400 meselesi bitmiş bir anlaşma. ABD'nin de artık bunu kabul etmesi gerekiyor. S-400 meselesine bugüne kadar yaptırım uyguladılar başka yönlere gittiler. Bundan sonraki süreçte biz kendimiz üretene kadar hava savunma sistemine ihtiyacımız var. ABD bize satabilirse fiyat ve diğer konularda anlaşabilirsek daha pahalı olmasına rağmen alabiliriz. ABD sistemi de alabiliriz. Fakat bizim muhakkak bir yerlerden almamız gerekiyor.

Kaynak: Haber Global TV