Depremlerin acısı, seçimlerin telaşı, kara para aklama oyunları... Bir bakışta Türkiye'nin 2023'ü

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yürütülen çalışmaların hız kazandığı mart ayında, binlerce çalışanın yıllardır beklediği emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) ilişkin yasa çıkarıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 18 Haziran 2023'te yapılması gereken Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nin, 14 Mayıs'ta yapılmasına ilişkin kararı imzaladı.

Mart ayının önemli olayları şöyle:

1 MART

- Depremden etkilenen Diyarbakır, Kilis ve Şanlıurfa'da öğrenciler ders başı yaptı.

2 MART

- Enkazdan 248'inci saatte kurtarılan Aleyna Ölmez, tedavi gördüğü Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nden taburcu edildi.

- Kahramanmaraş'ta kalıcı konutların inşasına başlandı. TOKİ aracılığıyla yapılacak inşaatlarda, Kahramanmaraş Pazarcık'ta 839, Afşin'de 501 konutun temeli atıldı.

3 MART

- Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanuna göre, aylık bağlanması talebinde bulunanlar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.

- Altı siyasi partinin oluşturduğu "Millet İttifakı" içinde yer alan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, altılı masadan kalktı. Akşener, Genel İdare Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, "Geldiğimiz noktada İYİ Parti bir kıskaca alınmış, dayatmaya mecbur bırakılmış, ölümle sıtma arasında tercihe zorlanmıştır ve elbette buna boyun eğmeyecektir." dedi.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na çağrıda bulunan Akşener, "Milletimiz sizleri sevdi, bağrına bastı ve bugün de çok kritik bir kırılmanın eşiğinde sizi göreve çağırıyor." dedi. Bu çağrıya, Mansur Yavaş ile Ekrem İmamoğlu, "Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun iradesi dışında hareket etmeyecekleri" yönündeki açıklamalarıyla yanıt verdi.

Meral Akşener'in bu çıkışının ardından, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Sofra büyümek zorunda. Birilerinin kalkması yerine tüm renklerimizin oturmasını sağlamamız gerekir. Onun için ne ben ne de partimdeki yol arkadaşlarım herhangi gerginliğe izin vermeyeceğiz, alet olmayacağız." dedi.

- Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise daha önce açıklandığı üzere, 6 Mart'ta Saadet Partisi ev sahipliğinde, altılı masanın bir araya geleceğini bildirdi.

5 MART

- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, deprem bölgesinde 1 milyon 728 bin binanın incelendiğini, 227 bin 27 binanın yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğunun belirlendiğini bildirdi.

6 MART

- Millet İttifakı'nı oluşturan "altılı masa"da, Meral Akşener'in açıklamalarıyla yaşanan kriz çözüldü. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Yavaş'ın ziyaret ettiği Akşener, ardından Kılıçdaroğlu ile görüştü. Yavaş ve İmamoğlu'nun, Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı yardımcıları olmaları önerisini sunan Meral Akşener, masaya geri dönerek, altılı masanın Saadet Partisi'ndeki toplantısına katıldı.

Millet İttifakı'nı oluşturan 6 partinin genel başkanının katılımıyla yapılan Liderler Buluşması'nın ardından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, cumhurbaşkanı adayı olarak belirlendiği duyuruldu. Kılıçdaroğlu'nun seçimi kazanması halinde, Millet İttifakı'na dahil partilerin genel başkanları ile iki belediye başkanının cumhurbaşkanı yardımcıları olacağı bildirildi.

- Deprem bölgesindeki yardım malzemelerini Tekirdağ'daki evine getirdiği gerekçesiyle daha önce gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan Çevik Kuvvet Şube Müdürü 4. Sınıf Emniyet Müdürü Y.I, savcılığın itirazının ardından tutuklandı.

7 MART

- AFAD, Kahramanmaraş merkezli depremlere ilişkin rapor yayımladı. Raporda, yıkılan binalarda kolon, kiriş ve perdelerde düz donatının kullanıldığı, hassas bölgelerde iri çakıl ve tahta gibi yabancı unsurlara rastlandığı tespitleri yer aldı, yönetmelik kurallarına ve esaslara uyulmadan inşa edilmiş yapıların ciddi hasar gördüğü vurgulandı.

9 MART

- Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlığınca görevlendirilen heyet, deprem bölgesinde inceleme yaptı. Heyet, personelin sağlık durumu, kurum binaları, seçim ve büro malzemeleri, ulaşım ve sistem teknik altyapısı sorunlarıyla ilgili tespitlerde bulundu.

- Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde yıkılan ya da imara aykırı değişiklik tespit edilen binalarla ilgili soruşturmalarda tutuklananların sayısı 269'a yükseldi.

- Anayasa Mahkemesi, HDP'nin kapatılması istemli davada, partinin Hazine yardımı hesabına tedbiren bloke konulması kararını kaldırdı.

10 MART

- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Anayasamızın 116'ncı maddesinin verdiği yetkiyle 18 Haziran 2023'te yapılması gereken seçimlerin 14 Mayıs'ta yenilenmesi kararını imzaladım." dedi. Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

- YSK Başkanı Ahmet Yener, milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanı seçiminin 14 Mayıs'ta, Cumhurbaşkanı seçimi ikinci tura kalırsa 28 Mayıs'ta yapılmasına karar verdiklerini bildirdi.

12 MART

- Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce'nin, parti kararıyla Cumhurbaşkanı adayı olduğu açıklandı.

13 MART

- HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, Cumhurbaşkanı seçiminde, Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleme kararı aldıklarını bildirdi.

15 MART

- Deprem bölgesini, yıkımın ardından sel vurdu. Bölgede etkili olan sel nedeniyle Şanlıurfa'da 17, Adıyaman'da 4 kişi hayatını kaybetti.

16 MART

- Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Olağanüstü Zirvesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, "Afet-Acil Durum Yönetimi ve İnsani Yardım" temasıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde toplandı. Zirvenin ardından liderler tarafından imzalanan Ankara Bildirisi'nde, depremlerin ardından toparlanma ve yeniden inşa çabalarında Türkiye ile dayanışma içinde olunduğu vurgulandı.

- İlk Evim Projesi kapsamında İstanbul'da 50 bin konut için kura çekimi yapıldı.

17 MART

- Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye'ye resmi ziyarette bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak basın toplantısında, terörle ilgili güvenlik kaygılarının giderilmesi nedeniyle Finlandiya'nın NATO'ya Katılım Protokolü'nün TBMM'deki onay sürecini başlatmaya karar verdiklerini açıkladı.

18 MART

- Cumhurbaşkanı Erdoğan, 19 Mart'ta sona erecek Tahıl Koridoru Anlaşması'nın süresinin uzatıldığını bildirdi.

19 MART

- Türkiye'nin bu alandaki ilk tesisi olan ve dünyanın sayılı işletmeleri arasına gireceği belirtilen Balıkesir Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi açıldı.

20 MART

- 14 Mayıs seçimlerinde cumhurbaşkanı adaylığı için seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerin YSK'ya başvuru süresi sona erdi. Cumhurbaşkanı adaylığı için sırasıyla Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, Ata İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, Türkiye İttifakı'nın adayı Ahmet Özal ve Adalet Birlik Partisi Genel Başkanı İrfan Uzun ile "bağımsız aday" olarak Kırıkkale Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Halil Murat Ünver YSK'ye başvuruda bulundu.

21 MART

- AK Parti ve MHP, Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı adaylığı için YSK'ye başvurdu.

22 MART

- Cumhurbaşkanı Erdoğan, katıldığı televizyon programında, en düşük emekli aylığının 7 bin 500 liraya yükseltileceğini açıkladı.

- Millet İttifakı'nı oluşturan altı siyasi partinin seçim ittifakına ilişkin protokolü YSK'ye sunuldu, CHP ve İYİ Parti, Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanı adaylığı için YSK'ye başvurdu.

- HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, Emek ve Özgürlük İttifakı'nı oluşturan partilerin 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı çıkarmayacağını açıkladı.

23 MART

- Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından ilk etapta 77 bin 57 afet konutu ve 30 bin 310 köy evinin temeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı Kahramanmaraş'taki törenle atıldı.

- Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gösterilen dayanışmaya dikkat çekmek amacıyla "Asrın Dayanışması Kampanyası" başlattı.

24 MART

- Yeniden Refah Partisi, Cumhur İttifakı'na katıldı. Genel Başkan Fatih Erbakan, cumhurbaşkanı adaylığı sürecini sonlandırdığını bildirdi.

- Cumhur İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ile Ata İttifakı, 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri için ittifak protokollerini YSK'ye sundu.

25 MART

- Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerde yıkılan ya da imara aykırı değişiklik tespit edilen binalarla ilgili soruşturmalarda tutuklananların sayısı 317'ye yükseldi.

27 MART

- YSK Başkanı Ahmet Yener, 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nde, cumhurbaşkanı adaylarının alfabetik sırayla Kemal Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce, Recep Tayyip Erdoğan ve Sinan Oğan olduğunun tespitine karar verdiklerini bildirdi.

- 6 Şubat'taki depremlerden en çok etkilenen Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Hatay'daki bazı ilçelerde ders zili yeniden çaldı.

28 MART

- Kahramanmaraş'ta yıkılan binadan kurtarılan, tedavisinin ardından da Mersin'de devlet korumasına alınan 10 aylık Musa bebek, DNA testiyle belirlenen ailesine teslim edildi.

30 MART

- YSK Başkanı Yener, Kılıçdaroğlu, İnce ve Erdoğan'ın cumhurbaşkanı adaylıklarına yönelik itirazların oy birliğiyle reddine karar verildiğini bildirdi.

31 MART

- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Gaziantep-Kilis Afet Konutları'nın temelini attı.