Depremin vurduğu şehirler nereye taşınacak? | 'Eski Maraş, yeni Maraş olacak'

Kahramanmaraş depremlerinin ardından kentlerin yeniden yapılanması için çalışmalar başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hatay'da 145 bin 650 konut, 15 bin 224 köy evi, Kahramanmaraş'ta 83 bin konut, 18 bin 681 köy evi, inşasına geçmiş bulunuyoruz” ifadelerini kullandı. Kahramanmaraş Valiliği'nin hazırladığı İl Afet Risk Azaltma Planı'na göre, bölgede sismik hareketlilik yüksek.

Doğu Anadolu Fayı ile Ölü Deniz Fayı’nın etkisi altında olan ve 200 yıllık bir enerji birikiminin bölgede olduğu belirtilen planda, "Yeni kurulacak köy, kasaba ve kentlerin kuruluş ve gelişme yerlerinin seçiminde deprem etkinliği ve deprem riski mutlaka dikkate alınmalıdır. Aktif faylardan uzak ve sağlam zeminler üzerinde, betonarme ve statik hesapları doğru olan, depreme dayanıklı binalar yapılmalı" denilmekte. Peki, yıkımdan etkilenen vatandaşlar daha güvenli alanlara nasıl taşınacak? Yeni Hatay ve Kahramanmaraş nasıl inşa edilecek? Bilim insanları ne diyor, hangi yöntemleri öneriyor?

Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Dr. Gencay Serter, "Deprem bölgeleri nereye taşınabilir?" sorusunu, alanın belirlenmesinden çok yöntemin daha önemli olduğunu söyleyerek yanıtlıyor. 

Bir alanın yerleşim yeri yapılması için gerekenleri sıralayan Serter, öncelikle imar planı yapılması hazırlanmasının önemine işaret ediyor. Serter, “Araziye bakarız, mera mı orman mı ya da Devlet Su İşleri'nden sel yatağı mıdır diye araştırırız, arkeologlardan sit alanı olup olmadığını öğreniriz. Tek belirleyici zemin olmamalı” diyor.

Serter, “Buralar kadim kentler, binlerce yıllık tarihi dokuya uygun inşa süreçleri yürütülmeli. Zemin etütleri ve risk analizleri de yapılmalı” ifadelerini kullanıyor.

'ENGELLİ DOSTU İNŞA EDİLMELİ'

Depremden etkilenen şehirlerle ilgili bir de öneride bulunan Serter, “Çok sayıda yaralı vatandaş ampüte edildi. Bu kentlerin mutlaka engelli dostu inşa edilmeleri gerekiyor” demekte. Serter ayrıca, kent merkezlerinin ovalardan dağlara taşınması konusuyla ilgili olarak ise, “Yerleşim yerlerinin ormanlık alanlara çok yakın olmaması gerekiyor, yangın çıkabilir” uyarısında bulunuyor.

 '60 BİN KONUT, 18 BİN İŞ YERİ İHTİYACI'

Mimarlar Odası Kahramanmaraş Şube Başkanı Yunus Emre Kaçamaz, yeni kurulacak şehrin merkezde olması gerektiğini söylüyor. Kaçamaz, Çamlık, Tekke, Mağralı, Fatihler gibi bölgelerin zemininin çok sağlam olduğunu ve buralarda çarpık yapılaşma olduğunun bilgisini veriyor. 1-2 katlı olan bu binaların kentsel dönüşüme girmesi ve yerine 4 katlı binalar yapılması durumunda 40-45 bin kişiye konut yapılabileceğini aktaran Kaçamaz, “Kahramanmaraş'ın kimliğine bağlı bir şehir inşa edebiliriz” diyor ve ekliyor:

“Aynı zamanda bu bölgeler Kahramanmaraş'ın ilk kurulduğu yerler. Yani eski Maraş yeni Maraş olacak. Yapı stokları da böylece yenilenecek.”

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Erçin Kasapoğlu ise, yüksek ile alçak katlı binalar ile hastane ve okulların öncelikli olarak imar planına alınması gerektiğini kaydediyor. Kasapoğlu, jeolog, jeofizik, mimar ve şehir plancılarının ortak projeler sunabileceği, hatta bunun bir proje yarışması olarak da düzenlenebileceği tavsiyesinde bulunuyor.

'SIVILAŞMA OLAN ZEMİNLERE KAZIK ÇAKILMALI'

Afet Uzmanı Dr. Kubilay Kaptan, bir şehri taşımanın en önemli yolunun planlamadan geçtiğini kaydediyor. Kaptan, "Uzmanlar o bölgede 50 sene içerisinde yeniden deprem olabileceğini söylüyor, bunu da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Alüvyonların bulunduğu alanlarda yeraltı su seviyesi yüksek olacağından muhtemel bir depremde zemin sıvılaşabilir. Bu nedenle kazık yöntemi ile inşaatlar yapılabilir" diyor.

Kaptan, üst yapıyı inşa ederken de zeminle ilişkisi doğru seçilmiş bir perde sistemi yapılması gerektiğini kaydediyor. Şehirlerin sosyal donatı alanlarının da olması gerektiğini anlatan Kaptan, "Çünkü bu kişiler büyük bir travma yaşadı, yeşil alanlara önem verilmeli" diyerek, sözlerini noktalıyor.

Kaynak: Web Özel