Depreme karşı büyük adım
Olası büyük Marmara depreminin etkilerini en aza indirmek için önemli bir adım atıldı. İTÜ bünyesinde kurulan araştırma merkezinde geliştirilecek ivme ölçerler beklenen deprem öncesi her binanın mevcut durumunu belirleyecek, bu sayede sağlam binalar ile riskli yapıların envanteri çıkartılacak.
Bilim insanları olası büyük Marmara depreminin etkilerini en aza indirmek için çalışmalarına devam ediyor. İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak ve çalışma arkadaşlarının uzun uğraş ve girişleri sonucu hayata geçirilen merkez de bunlardan biri. Prof. Dr. Yaltırak ve arkadaşları yeni merkezde bina bazlı ivme haritaları oluşturarak deprem senaryoları hazırlayacak, bu senaryolar ile kentsel dönüşüm, sanayi planlama ve afete hazırlık altyapısı için veri üretilmesi sağlanacak. İTÜ bünyesinde Türkiye İş Bankası desteğiyle hayata geçirilen Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (MATAM), başta Marmara Bölgesi olmak üzere Türkiye’deki aktif fayların oluşturduğu tehlike ve risklere ilişkin makina öğrenmesi ve yapay zeka destekli dinamik risk haritalama teknikleri de geliştirilecek.
DAYANIKLILIĞI BİLİNECEK
MATAM Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cenk Yaltırak, merkezde ilk 3 yıl 25 yüksek lisans ve doktora öğrencisi ve araştırıcının görev alacağını belirtirken, "İnsanların yaşadıkları binalara takılabilecek ivme ölçerler tasarlıyoruz. Bunu Marmara Bölgesinde isteyen herkesin binasına koyacağız. 4-6 arası depremlerde binaların oturduğu zeminde oluşan ivme kayda alacak. Bu kayıtlar sayesinde vatandaşlar, oturdukları binanın depreme dayanıklı olup olmayacağını öğrenebilecek. Yani küçük depremlerden topladığımız veriler sayesinde büyük depremde binaların tek tek nasıl davranış sergileyeceğini öngörebileceğiz" dedi.
20 BİN İVME ÖLÇER
İlerleyen süreçte İstanbul başta olmak üzere Marmara’da sokak sokak, bina bina detaylı bilgiye sahip olunabileceğini dile getiren Prof. Dr. Yaltırak, "İlk etapta cami ve okullar için 20 bin adet ivme ölçer yerleştirilebilir. Ancak insanlar buna katılırsa her binaya takılabileceğinden yüzbinlerce cihaz olan bir gözlem ağı oluşabilir. Böyle bir veri ağı oluşturmak çok önemli. Fay ve zemin arasındaki ilişki depremleri etkiliyor. Bazen yeni binalar bile yıkılabiliyor. Bu ciddi bir mühendislik problemi.” diye konuştu.
30 UÇUŞ SAATİ GEREK
Prof. Dr. Yaltırak ayrıca Marmara bölgesinde aktif kara faylarını lidar teknolojisi ve özel bir insansız hava aracı ile 1 cm çözünürlükte haritalayacaklarını belirtti. Örnek olarak Kuzey Anadolu Fayı’nın 900 km'lik parçasını haritalamak için sadece 30 uçuş saati yeteceğini, alınan özel uçağın 300 km menzilli 10 saat havada kalma süresi ile 1 cm çözünürlüklü fay haritası yapmaya uygun olduğunu söyledi.
Kaynak: Web Özel