Çok tartışılan karar: Kira zamlarını durduruyorlar!

Türkiye’de olduğu gibi tüm dünyada pandemi sebebiyle ev kirasını ödemekte zorlanan insanların sayısı hayli fazla. New York ise bu soruna bir çözüm bulmak için kira ödemelerini dondurmayı tartışıyor. Kiracılar bir süre kira ödemek istemezken ev sahipleri ise kendilerinin mağdur olacağını vurguluyor.

New York Belediyesi tarafından düzenlenen ve 1.2 milyon haneyi ilgilendiren Kira Rehberi Kurulu toplantısından çıkan sonuca göre 5’e 4 oyla bir yıllık kira kontratlarına zam yapılmaması veya kiraya en fazla yüzde 2 zam yapılması ön kararı çıktı. İki yıllık kira kontratlarına ise yüzde 1-3 arasında zam yapılmasına izin verildi. Konu hakkında nihai karar yine kurul tarafından Haziran ayında verilecek.

SON DÖRT YILDA YEDİNCİ KEZ

Kurul tarafından onaylanacak olan kira sabitlemesi son dört yılda yedinci karar olacak. New York dünyanın en pahalı emlak pazarlarından biri ve çalışanlar artık burada barınmayı karşılayacak kadar iyi kazanamıyor.

Kira Rehberi Kurulu’nda kiracıların temsilcisi olarak bulunan Sheila Garcia, “Bronx ve çevresinde yaşayan insanlar için pandemi öncesinde de kiralarını ödemek zordu, şimdi bu zorluk aynen devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.

New York kendine has varyantı olan bir kent ve pandemiden ciddi bir şekilde etkilendi. Eyaletin ekonomisi resmen duraklamada ve çoğu insan hâlâ devletten aldığı pandemi yardımı ile yaşayabiliyor.

Çıkan karar kiracıları da çok memnun etmedi. Kiracılar zamları dondurmayı değil kiraların düşürülmesini istiyordu. Kurul 52 yıldır toplantıları boyunca hiç böyle bir karar vermedi. Kiracılar tarafı kiraların yüzde 3 oranında düşürülmesini teklif etti ama bu teklif 7’ye 2 oyla reddedildi.

EV SAHİPLERİ KARARA TEPKİLİ

Ev sahipleri ise çıkan karara tepkili. Mülk sahiplerinin temsil edildiği sivil toplum örgütleri ‘binaların bakımını yapabilmek ve emlak vergilerini zamanında ödeyebilmek için’ yüzde 3-5 arası zam talep ediyordu.

'HEM İŞSİZLİK MAAŞI HEM ÖDENEK ALIYORLAR'

Kurulda mülk sahiplerini temsil eden Joseph Strasburg, “Kiracılar finansal olarak binlerce dolar yardım aldı. Hem işsizlik ödeneği alıyorlar hem de devlet nakit yardımı yapıyor. Ev sahipleri ise hiçbir yardım almıyor.” diyerek kiralara hatırı sayılır bir zam yapılmasını talep ediyor.

New York eyaletinde bir apartman dairesinin ortalama kirası 2019 yılında 1,300 dolardı. Eyaletin en gözde noktası Manhattan’da bu rakam 1,970 dolar.

TÜRKİYE’DE DURUM NE?

Türkiye’de kira kontratın yapıldığı ayın TÜFE artışına bakılarak zamlanıyor. Pandemi sürecinde kiralara ilişkin durum Türkiye’de de tartışılmıştı. Kiralara yapılacak zam oranları ile ilgili ek bir karar alınmazken 01.03.2020-30.06.2020 tarihleri arasında iş yerleri kira bedellerinin ödenmemesi halinde kira sözleşmesinin feshi veya tahliye sebebi olamayacağı ifade edildi.

İŞ YERİ KİRASINDA YÜZDE 50 İNDİRİM

Fakat yurdun dört bir yanından kritik mahkeme kararları da geliyor. Bursa 4’üncü Bölge Adliye Mahkemesi, pandemi sebebiyle kirada yüzde 50’lik mücbir sebep indirimi kararı verdi. Kararı değerlendiren Hukukçu Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Emsal bir karardır, pandemi şartları gerekçe gösterilerek işyeri kiralarında indirim talepli uyarlama davalarının açılabileceğini gördük. Kirasını ödeyemeyen esnaf, ‘uyarlama davası’ açarak indirim talep edebilir” demişti.

YENİ YASA ÇALIŞMASI

Sabah Gazetesi'nden Zübeyde Yalçın'ın haberine göre AK Parti, yargı reform paketi kapsamında pandemi ile birlikte en çok tartışılan konulardan biri haline gelen kira sözleşmeleri ile ilgili önemli bir düzenleme yapmaya hazırlanıyor. Yasa çıktığında pandemi, savaş gibi olağanüstü durumlarda devletin ilgili kurumlarının kararı ile faaliyetlerine ara verilen işyerleri kira ödemek zorunda kalmayabilir.