Bu dizeler gerçekten kime ait? 'Aşk şiiri mi kesin Cemal Süreya'dır'

İnternet sınırsız bilgi kirliliğinin olduğu bir mecra. Bu kirlilikten etkilenen alanlardan biri de edebiyat. Sosyal medya hesaplarında hemen hemen her gün şair, yazar veya düşünürlere ait olmayan fakat onlarınmış gibi paylaşılan sözler yüz binlerce beğeni alıyor, paylaşım rekorları kırıyor.

Kendilerine ait olmayan sözlerle ve dizelerle özdeşleştirilen yazar ve şairlerin başında Can Yücel, Attila İlhan, Nazım Hikmet, Necip Fazıl, Orhan Veli ve Cemal Süreya gibi isimler geliyor. 

Peki edebiyata bu kadar uzak mıyız ki hemen bu sözlerin sahibini düşünmeden gönderiyi beğeniyoruz. Özlü sözlerden çabuk mu etkileniyoruz? Herhangi bir şiiri/yazıyı sorgulamadan neden paylaşılıyoruz? 

'BU ŞİİRİ KESİN O YAZMIŞTIR' DÜŞÜNCESİ

Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk sosyal medya ve arama motorlarında neyin doğru neyin yanlış olduğunun bilinmediği bir zaman içinde olduğumuzu söylüyor. Kocatürk, "Nazım Hikmet, Can Yücel, Cemal Süreya gibi şairlere yakıştırılan şiirler var ancak öyle şiirleri yok. Bunlar araştırmadan uzak, sadece beğeni ve takipçi kazanma telaşı taşıyan paylaşımlar" dedi. 

Bu paylaşımlardan bazı sosyal medya kullanıcılarının keyif bile aldığını dile getiren Kocatürk, "Bunu yapanların ruh sağlığından emin değilim" diyor. 

Yayıncılar Birliği eski Başkanı ve şair Metin Celal de bütün dünyada baş gösteren bu soruna Türkiye'de de çok rastlandığını söylüyor. Celal, "Kendi söylemek istedikleri sözlerin, kendi imzaları ile dikkate alınmayacağını düşünüp ünlü birilerin sözünü imza atmaya gidiyorlar. Takip etmek imkansız hale geldi. Bir hata yapıldığı zaman o hata sürekli ve inatla tekrar ediliyor" diyor.

Bir şaire/yazara ait bir eserin yayınlanacağı zaman muhakkak basılı örnekten kontrol edilmesi gerektiğini dile getiren Celal, "Ancak aşk şiiri denilince nasıl akla Cemal Süreya, Attila İlhan ve Can Yücel geliyorsa, vatan şiirinde Nazım Hikmet, 'İstanbul' denilince Orhan Veli geliyor. Paylaşımlara da bu şairlerin ismi yazılınca kişi, şüphe duymuyor. Okur, dalgınlığa düşüp 'Bu şiir kesin onundur' diye beğenip paylaşıyor" dedi.

Bu yanlışlıkların önüne geçmenin çok zor olduğunu aktaran Celal, ekliyor: "Cemal Süreya adına hesap açıp oradan uydurup uydurup vecizeler yazıyorlar. İnsanlar bunu beğeniyor ve paylaşıyor. Bunu engellemenin hukuki yolu çok uzun olduğu için aileler uğraşamıyor."

'KULAKTAN DOLMA BİLGİLER'

Şair Orhan Veli'nin hayat hikayesinin anlatıldığı 'KANIK'sadığım biri Orhan Veli' isimli kitabının yazarı Şeref Özsoy, toplumda bir bilginin yayıldıktan sonra hemen gerçek olarak kabul edildiğini söylüyor. Özsoy, bir şiir veya yazının başkasına atfedilmesi konusunun az okuyan ve sosyal medyayı daha etkin kullanan insanlar arasında yaygın olduğunu belirtiyor.

Yazar Özsoy, "Güzel bir söz veya şiirin altına Orhan Veli yazıyorsunuz. Paylaşımla yayılıp gidiyor. Belki bu sözün altına kendi ismini yazsa bu kadar paylaşıp yayılmayacak ama bu kadar da beğeni almayacaktır" ifadelerini kullandı.

Şair ve yazar Mehmet Erte ise kulaktan dolma, her şeye inanan bir toplum olduğumuza dikkat çekiyor. Erte, "Sözlü kültürün gelişimini çok yüceltiyoruz. Ancak hele günümüzde maalesef o kadar iyi bir durum değil. Kaynağa atıfta bulunmak, kaynağı belirtmek bir telif meselesidir, aynı zamanda edebiyatın onurudur. Bu minvalde bu işlere dikkat edilmesi lazım" şeklinde konuştu.

Şair Ataol Behramoğlu'nun bu durumu bizzat yaşamış biri. Sosyal medyada kendisinin adına özlü bir söz paylaşıldı. Behramoğlu, sözün kendisine ait olmadığını söylemesi üzerine başka kullanıcı "Hayır var, araştırmanızı öneririm" sözleriyle cevap verdi.

'İnternette benim olduğu belirtilen sözlere bakmaya korkuyorum' diyen Behramoğlu, "Bakarken acaba bu kez nerede yanlış yaptılar diyorum. Bana ait olmayan ancak benimmiş gibi olan laflar çıkıyor. Paylaşılan 30 tane sözüm varsa, 20 tanesinde mutlaka yanlışlıklar var" diye konuştu.

Kaynak: Web Özel