Neredeyse üstüne para verecekler... 550 yıllık bankayı kim alacak?

Derleme: Haberglobal.com.tr

Son yıllarda pek çok siyasi ve ekonomik kriz ile çalkalanan İtalya'da hükümetin sırtındaki en büyük yüklerden biri 2009 yılında batan dünyanın en eski bankası Monte dei Paschi di Siena.

Nasıl her milletin üzerinde uzman olduğu bir meslek türü varsa İtalyanların da uzmanlık alanı bankacılık. 1472 yılında kurulan ve kurulduğu tarihten bu yana faaliyette olan Monte dei Paschi di Siena 2017 yılında devlet tarafından iflastan kurtarıldı.

Bankanın batması halihazırda zorda olan İtayla ekonomisi için çok büyük bir sorun anlamına geleceği için şirket ne zaman batmaya yaklaşsa devlet tarafından kurtarılıyor. İtalyan hükümeti bankayı kurtarmak için son yıllarda ikişer kez müdahale etti ve toplamda 8 milyar euro para harcandı.

Bankanın son talibi ise ABD’li bir yatırımcı grubu. Grubun başını eski senatör Norman D. Dicks çekerken kaynakların verdiği bilgilere göre ABD’liler ceplerinde 4 milyar euroya yakın bir para ile İtalya’ya gelmeye hazırlar. Bu paranın yaklaşık 1 milyar eurosu bankayı satın almak için İtalyan devletine ödenecek kalan kısmıyla da bankanın sermayesi güçlendirilecek.

ÖDEYEMEYECEK KİŞİLERE KREDİLER VERDİLER

Monte dei Paschi di Siena hakkında soru işaretleri 2010 yılında ortaya atılmıştı. Banka yöneticileri ödeme gücü olmayan kişilere büyük miktarda kredi vermek ile suçlanıyorlardı.

İtalya Merkez Bankası resmi olarak kurumu 2010'da incelemeye aldı. Banka yönetimi hakkında usülsüzlük iddiaları olsa da devlet 2012 yılına kadar duruma müdahale etmedi.

İki yıllık sürede politik bağlantılar da kullanılarak yönetime yakın pek çok insana cömert koşullarda krediler verildi. Banka 2013 yılında kurtarılmak için devletten 4 milyar euro istedi. Bankayı asıl bitiren ise genişleme planı oldu. Banka 2007 yılında İspanyol Santander grubundan 9 milyar euroya Antonveneta'yı almıştı. Monte dei Paschi di Siena çoğu İtalyan için Yunanistan'ın batışı ile sembolleşen Avrupa Birliği borç krizinin sembollerinden biri. Bankanın eski yöneticileri için İtalyan savcılarının açtığı pek çok soruşturma bulunuyor.

720 MİLYON EUROYU SAKLADILAR

2008 ve 2012 yılları arasında bankanın ettiği zararları sakladıkları gerekçesiyle bankanın eski yöneticileri Guiseppe Mussari ve Antonio Vigli yedi yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Şirket yöneticilerinin 2006-2009 yılları arasında gerçekleştirilen türev işlemlerdeki 720 milyon euroluk zararı sakladıkları ortaya çıkmıştı.

ÖNCELİK İTALYAN ŞİRKETE

İtalyan hükümeti canı pahasına bankayı satmaya çalışsa da ilk öncelikleri Monte dei Paschi di Siena’yı yerli bir şirkete satmak. Başbakan Mario Draghi’den önceki başbakan Conte yönetimi İtalya’nın en büyük özel finans kuruluşu UniCredit’in bankayı alması için çok cömert tekliflerde bulunmuştu.

İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin üzerinde ekonomiyi yeniden rayına oturtmak gibi büyük bir sorumluluk var./Fotoğraf: Reuters

900 milyar euroluk büyüklüğe sahip olan UniCredit yönetimi ise anlaşmaya çok da sıcak bakmıyor. Aynı zamanda Conte yönetimi ABD’li grubun söylediği kadar parası olduğundan emin değildi ve grubun geçmişinde bankacılık olmamasına dikkat çekiyorlardı.

HENÜZ ABD'LİLER İLE GÖRÜŞMEDİLER

Mario Draghi yönetiminin masasında Monte dei Paschi di Siena’nın satışı var fakat henüz ABD’li grupla görüşmeyi öncelikleri arasına almadılar. Durumun farkında olan ABD’li fon ise hükümetle görüşmek için her yolu deniyor.

Monte dei Paschi di Siena yöneticileri ise ABD’li bir grubun teklifinden haberleri olmadığını fon ile görüşme gerçekleştirmediklerini açıkladılar. Monte dei Paschi di Siena çoğu sıradan İtalyan vatandaşı için kötü giden ekonomik gidişatın bir sembolü gibi. Başbakan Mario Draghi, İtalya Merkez Bankası başkanı olduğu zamandaki politikaları yüzünden bankanın bu hale geldiği yönündeki yorumlarla muhalefetin eleştiri odağında.

ABD’liler henüz tekliflerini basın yoluyla halka açıklamadı fakat bu açıklandıktan sonra parlamentoda bankanın satışıyla ilgili olarak hükümetin üzerinde bir baskı oluşabilir.

Mario Draghi hükümetinin en büyük destekçisi olan Kuzey Ligi’nin (The Lega Nord) lideri Matteo Salvini hükümeti bankayı satmaması konusunda uyarıyor. Salvini İtalya devletinin bankayı satması durumunda 2017 yılında aldığından yüzde 80 daha ucuz bir fiyata vereceğini söylüyor.

ABD'li yatırımcılar grubunun başındaki isim eski senatör Norman D. Dicks

MALİYE BAKANLIĞI'NDAN BANKA GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE

İtalya’da politika ve ekonomi her yerde olduğu gibi iç içe. Monte dei Paschi di Siena’nın UniCredit’e satılma görüşmelerini yürüten ve geçen yıl Maliye Bakanlığı yapan Pier Carlo Padoan daha sonradan UniCredit’e genel müdür olarak gitti.

ABD’li fon ise Eylül ayında George Kargianis isimli bir avukatı Siena’ya göndererek şirketleşme çalışmalarına başladı.

Banka İtalya'da o kadar çok insana kredi veriyor ki hükümet batmasını göze alamıyor. Fotoğraf: Reuters

Öte yandan İtalya hükümeti Monte dei Paschi di Siena’yı alana neredeyse üzerine para ödeyecek. Maliye Bakanlığı yetkileri cezbedici bir teklif hazırladıklarını söylerken milyarlarca euro vergi indirimi ve teşvik masada.

ABD’liler Conte yönetimi ile görüşmek için ona yakın avukatlardan bir ekibi Roma’ya göndermişti.

Dünyanın en eski bankası Monte dei Paschi 1472 yılında kuruldu. Bankanın hisseleri, kriz öncesi dönemden bu yana yüzde 99 üzeri değer kaybetti.

*Yukarıdaki haberde yer alan bilgilerin önemli bir bölümü Bloomberg'de Chiara Albanese, Sonia Sirletti, John Follain ve Luca Casiraghi imzasıyla yayınlanan, 'What Happened When American Investors Tried to Buy the World's Oldest Bank' (ABD'li yatırımcılar dünyanın en eski bankasını satın almayı denediğinde ne oldu?) isimli makaleden alınmıştır.