Aşıya en yakın firmalardan Sinovac'ın yöneticisi: Türkiye'de klinik deneyler yapıyoruz

Yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aşı geliştirme çalışmalarında en ileri noktaya ulaşmış firmalardan Çin merkezli Sinovac Biotech Genel Müdürü Helen Yang, aşı konusunda gelinen son noktayı anlattı.

TÜRKİYE'DEKİ ORTAKLARLA ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR 

Habertürk'e açıklama yapan Helen Yang "Aşıdan ilk yararlanacaklar arasında Türkiye olacak mı?" sorusuna şöyle yanıt verdi:

"Türkiye'de bulunuyorum çünkü biz Türkiye'de klinik deneyler yapıyoruz. Türkiye'de Kovid-19 aşısı için partnerlerimiz ile birlikte çalışıyoruz. Burada olmaktan büyük memnuniyet duyuyoruz. FAZ-3 deneyleri için hazırlanıyoruz. Bu son aşama ve üçüncü FAZ deneylerini yapıyoruz. Dolayısıyla çok heyecanlıyız başardıklarımız konusunda. Burada, Türkiye'deki ortaklarımızla yaptığımız çalışmalar konusunda çok heyecanlıyız."

"TÜRKİYE'DEN DE ONAY ALDIK"

"Hangi ülkelerde ve ırklarda denemeler yapılıyor? Bunlar arasında Türkler var mı?" sorusuna ise şu ifadelerle cevap verdi:

"Kesinlikle. Sinovac, Kovid-19 aşısını geliştirmeye başladı. Ocak'ın sonundan beri bunun üzerinde çalışıyoruz. Çin'de o dönemde Kovid-19 yaygındı. O dönemden sonra Çin'de, klinik öncesi testlerimizi gerçekleştirdik. Sinovac, global olarak çalışmaları gerçekleştiren ilk şirketiz. Koronavise karşı koroma sağlamaya çalışıyoruz. Hayvanlar üzerinde testlerimizi gerçekleştirdik ve sonuçları Mayıs'ta, Science Dergisi'nde yayınladık.

Aynı zamanda, Çin'de FAZ-1 ve FAZ-2 çalışmaları için onaylarımızı aldık. Kaydettiğimiz ilerlemeye bakacak olursak Çin'de yaptığımız deneylerde iyi bir güvenilirlik profili ortaya koyduk ve aşı sonrası immünojenisite yanıtı da son derece iyiydi. Sadece sağlıklı yetişkinler için değil aynı zamanda gençler için de iyi sonuçlar aldık. Yaşlılar için de son derece iyi sonuçlar aldık. Bu da son derece iyi bir gelişme aslında. Gelecekte önemli gelişmeler olabileceğini gösteriyor. Çin'de yaptığımız çalışmalar sonucunda biz Çin'de ilk ürünlerden birini onaylattık. Şu an acil durumlarda kullanılabilir durumda ürünümüz. Şu an Çin'de binlerce kişi bu aşıyı kullandılar. Aynı zamanda klinik çalışmalar sürüyor. Brezilya'da ve Endonezya'da çalışmalarımızı sürdürüyoruz. FAZ-3 çalışmalarını Türkiye'de de sürdürebilmek için Türkiye'den de onay aldık. Brezilya'da ve Endonezya'daki FAZ-3 çalışmaları gayet iyi gidiyor. Brezilya'da binlerce kişi aşı için gönüllü oldu. Endonezya'da da benzer bir durum söz konusu. Şu an aşının iyi bir güvenilirlik sonucu olduğunu biliyoruz. Ancak tabii ki deneylerin sonuçlarına bakmaya devam edeceğiz."

AŞININ YETKİSİ VAR MI?

"Aşının şu ana kadar görülmüş yan etkileri var mı? Varsa en önemli yan etki nedir?"

"Evet zaten çalışmaların sonucunu yayınladık. Science adli bilim dergisinde. Aynı zamanda FAZ-1 ve FAZ-2 çalışmaları için de yayın çalışmaları var. Diğer ülkelerdeki FAZ deneylerini gerçekleştirdikten sonra toplumla daha fazla veri paylaşmayı planlıyoruz.

Amacımız, aşıyı tüm sağlıklı popülasyona yaymak. Bu aşının koruma sağlayıp sağlamadığını anlamaya çalışıyoruz. Daha da önemlisi aşının güvenli olması gerekiyor. İşte bu nedenle bir yol haritamız var. Inactive aşıyla birlikte çalışıyoruz çünkü inactive aşıların güvenli ve teknolojik olarak onaylandığını biliyoruz. Bu aşı da diğer aşılar gibi kullanılabiliyorlar. İnsanlar yıllardır inactive aşıları kullanabiliyorlar. Biz de bir metot üzerinde ilerliyoruz. Amacımız potansiyel belirsizlikleri engelleyebilmek. Deneyler sonucunda farklı yan etkiler olabilir, biz bunları da gözlemlemeye çalışıyoruz ancak şimdiye kadar yaptığımız çalışmalar doğrultusunda, enjeksiyon bölgesindeki acı ve ateş dışında herhangi bir yan etki olmadığını söylemem gerekiyor. Henüz raporlanan bir yan etki yok. FAZ çalışmalarımız devam ediyor."

AŞI NE ZAMAN PİYASAYA VERİLECEK?

"Aşının üretim süreci başladı mı? Üretim için üçüncü FAZ mı bekleniyor? Aşı ne kadar zaman içerisinde beklenen dozda üretilecek?  Piyasaya 2021 ortalarında mı sunulacak?"

"Sinovac, yeni bir tesisin yapımını tamamladı. Çin'deki bu tesiste aşının üretimi yapılacak. Zaten tesiste aşının üretimi başladı. FAZ'lar beklendiğimiz doğrultuda geçtiğinde ticari üretim de başlayacak. Şu an zaten Kovid-19 aşısının temini önemli bir konu. FAZ-3 çalışmalarını yapsak da, şirket risk almayı istiyor ve erken yatırıma başlamak istiyor. FAZ-3 başarılı olduktan sonra insanlar aşıyı hemen kullanabilecekler. Üretimi gerçekleştiriyoruz zaten. Çin'den onay aldık. Acil durumlarda bu aşı kullanılabilecek. Dolayısıyla biz aşıyı ihtiyacı olan bir kişiye temin edebiliyoruz. Çin'de bulunan insanlar bu aşıyı halihazırda kullanabilmekte. Kovid-19 aşısının küresel ortaklarımıza hızlıca ulaştırılmasının önemli olduğunuz biliyoruz. Farklı ülkelerdeki ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Üretimin bir kısmı diğer ülkelerde yapılacak. Biz aşıyı temin ederken ortaklarımızla birlikte çalışacağız. Dolayısıyla aşının işlevinin de son derece önemli olduğunun farkındayız. İnsanların aşıya erişiminin zamanında olması gerekiyor. Aynı zamanda inactive aşının bir faydası da bu. 0 derece üzerinde 2 derecede bizim ürünümüz gönderilebilmekte."

Biz daha erken olmasını bekliyoruz çünkü herkes zamana karşı yarışıyor. Dolayısıyla bu virüsün yayılmasını mümkün mertebe hızlı durdurmak bizim amacımızdır. Her şey yolunda giderse bu yıl sonu itibariyle elimizde FAZ-3'ün verileri olacak. Sonuçlar başarılı olursa Sinovac, daha fazla üretim yapmak için hazır olacak.

Zaten üretim başlamış durumda. Çünkü aşırı farklı ülkelerde kullanabilmek için miktarları göndermek bir sorun. Aynı zamanda farklı ülkelerin düzenleyicilerinden onay almak bir başka sorun. Biz zaten üretimi başlattık. Bu yıl sonu itibariyle eğer veriler aşının yeterli koruma sağladığını ortaya koyarsa, düzenleyicilerden onay alacağız ve aşıyı insanlara temin etmeye başlayacağız.