Amazon'da korkunç tablo! Brezilya para istiyor, gözler Biden'da

2021'in ilk dört ayında Amazon’un Brezilya sınırları içinde yer alan bölümünden yaklaşık 174 bin hektarlık alanı kaplayan ağaçlar kesilerek ya da yakılarak adeta katledildi. And Dağları ve Amazon Projesi İzleme (MAAP) tarafından yayınlanan uydu görüntülerinde acı tablo ortaya çıkarken MAAP'ın raporundaki bir başka detay gündemi sarstı.

Nisan ayının son günlerinde yayınlanan raporda Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun, ABD'li yetkililerle görüştüğü ve yasa dışı "ormansızlaştırma" faaliyetlerinin durdurulması için milyarlarca dolarlık meblağın hükümetine aktarılmasını talep ettiğini ve pazarlıkların sürdüğünü öne sürdü.

‘CİDDİ KAYNAK GEREK…’

Dünya Günü Zirvesi'nde Biden yönetiminden yetkililer Brezilya Çevre Bakanı Ricardo Salles ile gizli bir görüşme yaparken, New York Times'ın elde ettiği bilgiye göre Bolsonaro, 2030 hedefi konusunda "Böyle bir taahhüt için ciddi kaynaklara ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.

Zirve öncesi Wall Street Journal'a konuşan Salles, 1 milyar doların harekete geçmek için yeterli olacağını aktardı.

BOLSONARO SÖZ VERDİ!

Yine nisan ayının son günlerinde, Joe Biden'ın online olarak düzenlediği İklim Liderleri Zirvesi'ne katılan Bolsonaro, 2050 yılında Brezilya'nın karbon salınımını sıfıra indireceğinin, yani karbon nötr bir ülke olacağının sözünü vermişti. Bolsonaro ayrıca 2030'da sıfır ormansızlaştırma seviyesine geleceklerini da taahhüt etti.

Etkinlikte konuşan Bolsonaro, "İklim gündemi içinde böylesi iddialı taahhütler ortaya koyma çağrınıza yürekten katılıyoruz" sözleriyle Biden'ın çabasına destek verdiğini belirtti.

Bilindiği üzere ABD, AB ülkeleri ve Norveç'in de aralarında bulunduğu pek çok ülke Brezilya'ya ormanlarını koruması yönünde net bir şekilde baskı yapıyor. Zira Amazon, sadece Brezilya'nın değil, Dünya'nın ekolojik dengesi için olağanüstü bir öneme sahip.

Durumun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne seren isimler arasında Dünya Kaynakları Enstitüsü'nün kıdemli üyelerinden olan Frances Seymour da yer alıyor. Yakın zamanda bir blog yazısı yayınlayan Seymour, Brezilya'nın bir zamanlar gıpta edilecek bir görüntü çizdiğinden dem vurmakta.

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro Fotoğraf: Reuters

‘BAŞARI TABLOSU YOK OLUYOR’

Çeşitli politikalar ve piyasaların müdahalesiyle son yirmi yılda Amazon'daki ormansızlaşma tablosunun ciddi oranda yavaşladığını vurgulayan Seymour yazısında, "Şimdi ise bu başarı tablosunun yürek parçalayan bir şekilde çözülüp gitmesine tanıklık ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Bu "çözülmenin" büyük bir kısmı Bolsonaro'nun 2019'da göreve gelmesiyle yaşandı. Kamu kuruluşlarının kayıtlarını inceleyen New York Times, Bolsonaro'nun görevdeki ilk altı ayında Amazon'u korumak için alınan mevcut tedbirlerin ve yaptırımların yüzde 20 oranında azaldığını gözler önüne serdi.

ESKİ BAKANLARDAN SERT ELEŞTİRİ

Eski çevre bakanları Marina Silva ve Rubens Ricupero ise 22 Nisan'da Bolsonaro aleyhinde ortak bir metin kaleme alırken "Brezilya Amazonu'ndaki ormansızlaşma parasızlığın değil, hükümetin kasıtlı olarak ilgisizliğinin bir sonucudur" şeklinde sert ifadelerle eleştiriler getirdi.

Queensland Üniversitesi'nde görev yapan araştırmacı Ralph Trancoso, geçen ay yayınlanan makalesinde "Ormansızlaşma alanlarının büyüklüğü, mevcut politikaların bir sonucu olarak son iki yılda önemli bir değişim yaşadı ve önceki on yılın ortalamasına göre yüzde 61 arttı" ifadelerini kullandı.

‘2005’TEN BERİ İLK KEZ’

Dünya Kaynakları Enstitüsü'nün raporuna göre Brezilya'da orman kaybı 2019'a nazaran yüzde 25 oranında artış gösterirken bu kayıp, dünyadaki tüm ülkeleri geride bıraktı. 2016 ve 2017'de büyük ölçekteki yangınlar nedeniyle Amazon'da yaklaşık 3 milyon hektarlık alan yok oldu. 2005'ten bu yana ilk kez, 2020'de, Amazon'da 1.5 milyon hektarlık orman yok oldu.

MAAP raporu dört ayda kaydedilen 174 bin hektarlık kaybı "çok yüksek" olarak tanımlarken ormansızlaşmanın kurak mevsim olan temmuz ile eylül arası periyotta tavan yapacağını vurguluyor.

Yüksek miktarda karbona ve biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapan, dünyanın en büyük tropik ormanı Amazon'da yaşanan kayıpların bedeli çok büyük. Uzmanlara göre bu bedel o kadar büyük ki iklim değişikliğine karşı atılan tüm adımlar etkisiz kalabilir. Karbon emisyonunu dengeleme noktasında büyük bir görev üstlenen Amazon, yaşanan kayıplarla her geçen gün bu yetisini yitiriyor.

Fotoğraf: Reuters

GÖZLER BIDEN’DA

Bu noktada gözler dünya liderlerine ve elbette Joe Biden'a çevriliyor. Biden, Amazon'un korunması gerektiğini ve bunun iklim değişikliği ajandasının önemli bir gündem maddesi olduğunu vurgulamıştı.

2020 sonbaharında da konuya değinen Biden, yabancı ülkelerin Brezilya'ya 20 milyar dolar yardım sağlaması gerektiğini belirtmişti. Ancak Biden, ormansızlaşma sürerse Brezilya'nın yaptırımlarla karşı karşıya kalması gerektiğini de belirtiyor.

Bolsonaro o dönem Biden'ın yorumlarını "tam bir felaket" olarak nitelemişti ancak Biden göreve geldiğinden bu yana Bolsonaro çok daha ılımlı bir görüntü sergiliyor.

Organizasyonlar, aktivistler ve uzmanlar ise Bolsonaro’ya körü körüne güvenilmemesi gerektiğinin altını çiziyor. 200'ü aşkın organizasyon bir araya gelerek Biden'a bir mektup iletirken "Bolsonaro ile pazarlıklar yapmak Brezilya'ya sorunlarını çözmesi için yardım etmekle aynı anlama gelmiyor" dedi.

Çevre için ayrılan bütçenin iki katına çıkarılacağını vadeden Bolsonaro, bu sözünden bir gün sonra Ibama'nın bütçesinde kesintiye gidince soru işaretleri de doğal olarak ortaya çıkmış oldu.

Eski çevre bakanları Silva ve Ricupero sorunu şöyle ifade ediyor: "Hükümetin ihtiyaç duyduğu, eksikliğini çektiği şey para değil, gerçeğe olan bağlılık..."

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin önemli bir kısmı, Vox'ta Benji Jones imzasıyla yayınlanan "Deforestation in Brazil is out of control. Bolsonaro is asking for billions to stop it" (Brezilya'da ormansızlaşma kontrolden çıktı. Bolsonaro durdurmak için milyarlar istiyor) başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel