Ahali tepki gösteriyor, bürokrasi işliyor, isimler değişebiliyor

Silivri Belediye Başkanı Volkan Yılmaz'ın dilekçesi üzerine Adalet Bakanlığı, Silivri Cezaevi'nin ismini 'Marmara Cezaevi' olarak değiştirme kararı aldı. 

Başkan Yılmaz'ın Adalet Bakanlığı’na gönderdiği dilekçede, şu ifadeler kullanılmıştı:

“Üzülerek ifade etmek isteriz ki, bugün Silivri geçmişte olduğu gibi İstanbul’un yanı başında sakin, huzur, tatil, yeşil, deniz, yoğurt kelimeleri hatırlanan ve tarif edilen bir ilçe değil cezaevi ile bilinir ve tanımlanır bir hale gelmiştir."

Peki, Türkiye'de benzer gerekçelerden ötürü daha önce hangi yerleşim yerlerinin isimleri değişti?

ATKAFASI (KULU, KONYA)

Konya'nın Kulu İlçesi'ne bağlı Yeşilyurt Köyü'nün ismi, 1968 yılına kadar 'Atkafası Köyü' olarak geçiyordu. Köyde tesadüfen yapılan kazılarda oldukça fazla at iskeleti bulunduğu ve Roma döneminde bölgede hara adı verilen at yetiştirme çiftlikleri olduğu için köyün isminin 'Atkafası' koyulduğu düşünülüyor. 

DELİLER (KELKİT, GÜMÜŞHANE)

Gümüşhane'nin Kelkit ilçesine bağlı Deliler Köyü, görevlinin bir harf eksik yazması üzerine kayıtlara bu isimle geçti. Köyün eski muhtarı Fethi Demirtaş'ın başvurusu üzerine konuyu gündeme alan İl Genel Meclisi, 2017 yılında köyün adının "Deliller" olarak değiştirilmesini onayladı. İl Genel Meclisinin ilgili dosyayı Gümüşhane Valiliğine göndermesinin ardından köyün adının değiştirilmesi süreci İl İdare Kurulunca yürütülecek. Ancak yeni muhtar Hüsnü Koç'un haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamaya göre, köyün ismindeki harf hatası hala düzeltilemedi ve köyün ismi değişmedi.

KÖTÜ KÖY (ZARA, SİVAS)

Sivas'ın Zara ilçesine 8 kilometre uzaklıktaki Kötü Köy'de şu anda 10 hane bulunuyor. Rivayete göre, bir hastalığın köy sakinlerinin çoğunun yaşamını yitirmesine neden olmasının ardından köyde kimse kalmadı ve köyün adı Kötü Köy olarak kaldı. Artık Kötü Köy olarak anılmak istemeyen vatandaşlar, köylerinin isimlerinin değiştirilmesi için imza topladı ve köyün ismi 'Esenyurt' olarak değişti.

COĞRAFİ MEKANLA BÜTÜNLEŞME

Psikolog Alanur Özalp, kişinin kendisini ait hissettiği bölgenin, isminin müstehcen olarak algılanmasının psikolojisini bozabildiğini belirterek, "Köy, şehir veya bölge isimleri, hem orada yaşayanları olumsuz etkiliyor, hem de dışarıdan o isme bakanlarda farklı bir izlenim bırakabiliyor. Tabi bu alay konusu da olabiliyor. O bölgede oturanlara negatif gözle de bakılabiliyor" diyor.

Özalp, isim sorunun sadece bölge veya şehirlerle kısıtlı kalmadığını, insan isimlerinde de bu sorunların yaşanabildiğini dile getiriyor. Özalp şöyle devam ediyor; "Zaman zaman sokakta bulunan, terk edilen çocuklara 'Kader' ismi verilir. Çok çocuklu ailelerde, son çocuğa 'Yeter' ismi koyulur. İsimler insanların kimliğini belirliyor. Böyle bir isim ve soy ismi insanların hayata bakış açılarını ve psikolojilerini olumsuz etkiliyor. Aynısı yaşanılan bölge, şehir, sokak ve mahalle için de geçerli."

Prof. Dr. Harun Tunçel'in 2000 yılında yazdığı 'Türkiye'de İsmi Değiştirilen Bölgeler' isimli makalesinde ise, Türkiye'de 50 yılı aşkın sürede 28 bin kadar yerleşimin isminin değiştiği belirtiliyor.

Tunçel, "Yer adları insanlığın ve uygarlığın izlerini yansıtırlar, toplumların coğrafi mekânla bütünleşmesinin göstergesidir. Anadolu'daki inceleme gezilerinde özellikle isim değişikliklerinin çoğu yerde henüz tümüyle halk tarafından benimsenmiş ve kullanılır durumda olmadığını gördük. Özellikle orta yaşlı ve yaşlı olanlar, hâlâ yerleşmeleri eski ismi söylendiğinde bilebiliyor" diyor. 

Kaynak: Web Özel