3 soru 3 cevap: Fahiş aidat bedeli meselesi

Hayat pahalılığı İstanbul'da kira bedellerinin fahiş şekilde yükselmesine ve vatandaşın isyan etmesine neden olmuştu. Ev sahiplerinin yasaya aykırı olarak TÜFE'nin üzerinde kira zammı talep etmesinin üzerine hükümet adım atmış ve bu konuda düzenleme hayata geçirmişti. Fakat İstanbul'da kiracılar ve ev sahipleri şimdi de aşırı şekilde yükselen aidat bedellerinden şikayetçi. Bazı konut siteleri sakinleri aniden gelen aidat zammı karşısında ne yapacağını bilemiyor, bazıları da kiradan fazla aidat ödemekten yakınıyor. Ödediği aidat bedeli karşısında hak ettiği hizmeti alamadığını düşünen ya da istenilen aidat bedelini ödeme gücü olmayan kat maliklerinin hakları neler? Kat Mülkiyeti Kanunu aidat düzenlemeleriyle ilgili ne diyor? Bu konuda merak edilenleri Gayrimenkul hukukçusu Avukat Sinan Keskin ile Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu'na sorduk.

Sinan Keskin, aidat bedelinin sitenin genel ve ortak giderleri adı altında kat maliklerinden alınan bedel olduğunu belirtiyor. Keskin, aidat bedeli sitenin masraflarına göre değiştiği için bu bedelin her yıl yapılan site genel kurul toplantılarında belirlendiğini aktarıyor. Keskin ayrıca, bu toplantıya kiracıların kat malikinden alacağı yetkiyle katılabildiğini vurguluyor. 

Aydın Ağaoğlu ise, kiracıların oturdukları meskenin bulunduğu apartman, site ve toplu yapılarda yönetimin seçilmesi ve aidatın belirlenmesi konularında söz sahibi olmadığına işaret ediyor. "Bu yüzden kiracılar, kiraladığı evde 400 lira aidat öderken, ertesi sene 900 lira aidatla karşı karşıya gelebiliyor" diyen Ağaoğlu, kat maliklerinin 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve genel yasalar çerçevesinde haklarını arayabileceğinin altını çiziyor. Ağaoğlu bu konuda, "Örneğin, kat maliki o evde oturmasa bile, genel kurullarda oy ve söz hakkına sahip olup, kiracının ödemediği aidat için de yönetime karşı müteselsil sorumludur" diyor.

Bu noktaya kadar görüşlerine başvurduğumuz uzmanlar site aidatları bedellerini ana hatlarıyla bize anlattı. Konuyu daha yakından öğrenmek için biraz detaya inelim.

1. Aidat bedeli nasıl belirlenir?

 A.A.: Apartman ve site yönetimleri aidatları belirleyemez. Toplamayı hedeflediği aidatın gerekçelerini tahmini bilanço ve harcama kalemlerini dikkate alarak kat malikleri toplantısında maliklerin oyuna sunar. Aidatlar, Kat Malikleri Kurulu'nun çoğunluğunun alacağı kararla belirlenir.

2. Aidat bedellerine üst sınır getirilmesi mümkün müdür?

S.K.: Aidat bedeli konusunda azami tek sınır “kira bedelidir”. Yani ödediğiniz aidat bedeli, oturduğunuz evin kira bedelinden fazla olamaz. Ama bu durum, aidat bedelinin kira bedeline yakın bir bedel olabileceği şeklinde de yorumlanmamalı.

A.A.: Aidatlar bina veya sitenin ihtiyaçlarına göre belirlendiğinden üst sınır getirilmesi olası gözükmemektedir. Çünkü bazen asansörlerde esaslı tamirat, hidrofor değişimi, peyzaj düzenlemesi gibi beklenmedik gider kalemleri ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden bina veya sitenin ihtiyaçları gözetilerek bütçe yapılır ve aidatlar o bütçeyi karşılayacak meblağlarda tespit edilir.

3. Ödediği aidat bedeli karşısında hak ettiği hizmeti alamadığını düşünen ya da istenilen aidat bedelini ödeme gücü olmayan konut sakinleri için hangi itiraz yolları açıktır?

S.K.: Aidat bedelinin miktarı ya da harcandığı yer konusunda itirazı olanlar, site yönetiminden işletme projesini talep ederek sitenin gelir ve gider tablosunu inceleyebilir, yapılan ödemelere ilişkin bilgi ve belgeleri isteyebilir, denetim kurulunun hazırladığı raporları inceleyebilir.

Onun dışında kat malikleri kurulu toplantısında alınan karara itiraz yolu açıktır. Belirlenen aidat bedelini fahiş yahut eksik bulanlar sulh hukuk mahkemesinde dava açarak hâkim müdahalesini talep edebilirler. Bu davanın, kararın verildiği tarihten itibaren bir ay içinde açılması gerekmektedir.

Kural olarak aidat bedeli her yıl mart ayında yapılacak genel kurul toplantısında belirlenir. Ancak, asgari ücret-elektrik zammı-SGK gibi ödemelerde artış olduğunda yıl içinde belirlenen aidat yetmeyebilir. Toplanan aidat bedelleri, site giderlerine yetmiyorsa o zaman mecburen aidatlara zam yapılacak. Ancak bu zam, keyfi bir şekilde değil, yine kat mülkiyeti kanunu kapsamında yapılacak toplantılar ile belirlenecek. Yönetim kuruluna bu konuda yetki verilmişse, yönetim kurulu toplanarak zam kararı alabilir yahut olağanüstü genel kurul toplantısı yapılarak da yine zam kararı alınabilir.

A.A.: Kat malikleri yönetimin gerek oluşumunda, gerekse harcamalarında yeterli şeffaflık ve hukuka uyarlık bulunmadığı hallerde Sulh Hukuk Mahkemesi'nde dava açarak, yönetimin hesaplarının incelenmesini, zorunlu olmayan harcama kalemlerinin yapılmasının engellenmesini isteyebilirler. Bunun yanı sıra, lüks ve fuzuli harcamalara karşı da mahkemeden tedbir kararı talep edebilirler.

sidal.utkucu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel