Yaptırımlar sıradan bir Rus vatandaşını nasıl etkiler?
Rusya'ya uygulanan ekonomik yaptırımlar, sokağa sebze meyve almaya çıkan, yurt dışından alışveriş yapmak isteyen, havacılık sektöründe çalışan, seyahat acenteliği yapan pek çok Rusya Federasyonu vatandaşı için ciddi sonuçlar doğuracak. Rusya benzer bir krize 1998 yılında da girmişti.
Dünya 21. yüzyılın en keskin virajlarından birini dönüyor. Rusya, Avrupa Birliği ve NATO’ya katılmak yönünde bir irade koyan Ukrayna topraklarına saldırdı. Harkov’da hedef gözetmeksizin bombardıman yapılırken, başkent Kiev kendini savunuyor. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy ülkesini terk etmedi.
Rusya ve Ukrayna arasında Belarus sınırında gerçekleştirilen görüşmelerden beklendiği üzere pek de bir sonuç alınamadı. Batı’nın Rusya karşısındaki en büyük gücü ekonomik.
Her ne kadar Rusya nükleer kartını ortaya sürse de Batı bu tehdidin gerçeğe dönüşeceğini düşünmüyor. Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımlar sadece Rus şirketleri veya milyarder oligarkları değil, günlük hayatını idame ettiren Rusları da etkiliyor.
Rus rublesi dolar karşısında tarihi dip seviyelerde. Geçen cumadan bu yana yüzde 25 değer kaybetti. Rusya’da bankalardan paralarını çekmek isteyen insanlar ATM’lerin önünde uzun kuyruklar oluşturdu. Ülkesindeki enflasyondan çekinen Rusya Merkez Bankası 1050 puan faiz artırarak, faizleri yüzde 9,5’tan yüzde 20’ye çekti.
Rusya kur krizlerine alışkın. Ekonomistlere göre benzer bir durum 1998 yılında da yaşandı. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Rusya Merkez Bankası’na ekonomik danışmanlık yapan Michael Bernstam, “Orta yaştaki insanlar ve genç insanlar bunu hatırlayacaktır” ifadelerini kullandı.
Bu kur krizlerinin hafızalardaki izi sebebiyle insanlar bugün ATM’lerin önüne gidiyor. Kur krizi günlük hayatını yaşayan Rusları şöyle etkileyecek; ülke ciddi şekilde gıda, kimyasal ve makine ithal ediyor. Ekmek ve sebze-meyve fiyatlarında artış bekleniyor.
'BU SAVAŞIN DİREKT SONUCUDUR'
Duvarın yıkılmasından sonra kurulan yeni ekonomik düzene kadar Ruslar kara borsa dahil olmak üzere pek çok ekonomik sıkıntı gördü. Capital Economics’ten Jonathan Petersen, “Ortalama bir Rus böyle bir şeyi deneyimlemiştir, bu savaşın direkt sonucudur” ifadelerini kullandı.
Rusya’da olan bitenleri dünyaya duyuran Youtuber Roman Albertovich Abalin, “Pek çok Avrupa yaptırımı sadece Rus elitlerini değil, aynı zamanda Rusya’daki sıradan insanları da etkileyecek” ifadelerini kullandı. Kendisi de bir dijital içerik üreticisi olan Abalin, Ukraynalı insanların çok daha büyük acılar çektiğini ifade ederek, “Eğer Rusya SWIFT’ten çıkarılırsa ben de (ürettiğim içerikler için) paramı alamayacağım” ifadelerini kullanıyor.
SOVYETLERE AFGAN YAPTIRIMLARI
ABD Hazine Bakanlığı’nda 2017 yılında danışman olarak çalışan Brian O’Toole’a göre ekonomik yaptırımların etkisi Rusya üzerinde hemen başlamazsa Putin bu yaptırımları atlatacağı kanısına kapılabilir. ABD’nin eski Polonya Büyükelçisi Daniel Fried, Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgal ettiğinde ABD’nin uyguladığı ekonomik yaptırımların etkisinin yıllar sonra ortaya çıktığını söylemişti.
Amerika Birleşik Devletleri sadece geçen sene dış politikada olumlamadığı tutumda olan kişi ve kurumlara 9,400 yaptırım uygulamış. Bu yaptırımların en kapsamlısı geçmiş yıllarda uyguladığı nükleer program sebebiyle İran’a yapılmıştı.
Ukraynalı yatırım bankacısı Serhiy Fursa, “Putin kafasında kitaplara geçmek istiyor. Ekonomisine ne olacağını önemsemiyor” ifadelerini kullandı. Rus ekonomist Valeriy Inozemtsev, “Pazartesi günü ülke Cuma günü bıraktığından farklı bir düzen buldu” diyerek hafta sonu tatilinin ardından Rusya ekonomisinde yaşanan değişimi anlattı.
Rusya Merkez Bankası’nın 630 milyar dolarlık altın ve döviz kaynağı bulunurken ülke halkının beşte birinin bankalarda 30 trilyon ruble civarında dövizi bulunuyor.
YURT DIŞI UÇUŞLARA BÜYÜK DARBE
Beyaz Saray’ın yaptırım listesine göre Rusya ödemesini geniş altın rezervi ile yapmak istese dahi, telekomünikasyon, güvenlik, lazer, sensör, navigasyon, havacılık ve denizcilik teknolojilerini ülkeye satmak isteyenler ABD yaptırımları ile karşı karşıya kalacak.
Kiev’de yaşayan havacılık endüstrisi uzmanı avukat Andriy Guck’a göre Rusya ve Belarus’un sivil havacılık sektörü bitti. Guck, “Kelimenin tam anlamı ile uçabilecekleri bir yer kalmadı. Rusya Federasyonu’nda sivil havacılık sektörünün ölümü, turizmden kargo taşımacılığına pek çok yeri etkileyecek” ifadelerini kullandı.
Kaynaklar: Marketplace, Yahoo Finance, CNBC
Kaynak: Web Özel