Türkiye'de çip üretimi ne durumda? 'Treni kaçırdığımızı düşünmüyorum'

Yarı iletken maddeler ile tasarlanan çipler hayatımızın her yerine girmiş vaziyette. Ev aletlerinden tablet ve bilgisayarlara, cep telefonundan otomobillere kadar her alanda silikondan yapılan çipler kullanılmakta. Çiplerin boyutları her geçen gün küçülürken, her yeni piyasaya sürülen teknolojik ürün ile üretimi daha da artıyor. Üstelik Covid-19 pandemisi sırasında yaşanan çip tedarik krizi ile bu ürünü üretebilir teknolojilere ve alt yapıya sahip olmak giderek önem kazanmakta.

ABD'deki Yarı iletken Endüstrisi Örgütü (Semiconductor Industry Association) 2021 yılında yarı iletken çip pazarının dünya üzerinde 555 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığını belirtiyor. Dünyada Tayvanlı TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) üretimde başı çekiyor. Peki Türkiye'de çip üretimi ne durumda?

'TRENİ KAÇIRDIĞIMIZI DÜŞÜNMÜYORUM' 

Haberglobal.com.tr'ye konuşan Sabancı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Leblebici uzun yıllardan bu yana Türkiye'de çip üretiminin geliştirilmesi için çaba gösterildiğini söylüyor Leblebici "Şu anda Türkiye'de özellikle savunma sanayinde üretim yapan 2 üretim tesisi bulunmakta. Biri TÜBİTAK bünyesinde Gebze'de (YİTAL (Yarı İletken Teknolojileri Araştırma Laboratuvarı)) diğeri de Ankara'da" diyor. Burada üretilen çiplerin neredeyse yüzde 100'ü savunma sanayi sektöründe kullanıldığını söyleyen Leblebici, "Yalnız bu üretim Türkiye'nin ihtiyacını karşılamaktan çok çok uzak. Küçük çaplı bir üretim söz konusu" ifadelerini kullanıyor.

Leblebici çip üretiminin en uç teknolojisi olarak 3 nanometre (1 nanometre 1 milimin milyonda biri) ya da 5 nanometre büyüklükte çipler üretildiğini bu üretimin sadece Tayvan, Güney Kore ve ABD gibi ülkelerde yapılabildiğinin altını çiziyor. Leblebici "En uç noktada çip üretimi yapan bir fabrikanın kurulması 15 - 20 milyar dolar civarında" diyor. Bilim insanı dünyada kullanılan çiplerin çok büyük bir kısmının bu uç teknolojilerle değil, otomotiv sektöründe kullanılan çipler gibi geçmiş senelerde hayata geçirilmiş teknolojilerle yapıldığını söylüyor. Leblebici şunları söylüyor:

Türkiye'nin bir tren kaçırdığını düşünmüyorum. O kadar uç noktaya gitmeden ulaşılabilir teknolojilerle üretim yapılması mümkün. Ve buna da sadece Türkiye'de değil dünyada da ihtiyaç var. Biz de bu ihtiyacı karşılayan ülkelerden biri olabiliriz.

ÇİP ÜRETİMİ NASIL YAPILIYOR? 

Nanoteknoloji ve elektronik devreler üzerine çalışmaları olan Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nergis Tural Polat, çip üretimi için bir yarı iletken kırmık (yonga plakası) üzerinde tabaka büyütme, aşındırma, katkılama, oksitleme ve litografi (hassas baskı) olarak özetlenebilecek oldukça hassas işlemlerin tekrarlı bir şekilde yüksek güvenirlikle yürütülmesi gerekmekte olduğunu söylüyor. Polat, bu işlemler için de oldukça yüksek meblağlı cihazlara, hastanelerden binlerce kat daha az partikül içeren temiz oda sistemlerine ve ciddi bilgi birikimine ihtiyaç olduğunu aktarıyor.

Polat "Üretim teknolojilerinde sürekli gelişmeler ile devre elemanı boyutlarının sürekli küçülmesi sonucu aynı alana daha çok sayıda devre elemanı sığdırmak ve daha karmaşık işleri gerçekleştirebilmek mümkün olmuştur" demekte. Üretimin artık nanometrelerle ölçüldüğünü ifade eden bilim insanı, "Intel firması 7 nanometre teknolojisi ile üretimin 2024'e kadar devam edeceğini bildirmiş, TSMC ise 3 nanometre teknolojisinin 2022 sonunda büyük ölçekli üretiminin sağlanacağını duyurmuştu" demekte.

ÜRETİMDE LİDER ÜLKE TAYVAN 

Piyasa araştırma şirketi Trendforce'un 2022 verilerine göre, Tayvanlı şirketler küresel çip üretiminin yüzde 65'ini gerçekleştirirken, Güney Koreli şirketler yüzde 18 ve Çinliler yüzde 5 pazar payına sahip. Tayvanlı, Çinli ve Güney Koreli şirketler küresel üretimin 4'te 3'ünü gerçekleştirirken, Tayvan şirketi TSMC, yüzde 55'lık payla dünyanın en büyük yarı iletken çip üreticisi konumunda. Tayvanlı UMIC, Güney Koreli Samsung, Çinli SMIC gibi şirketler de önemli yarı iletken çip üreticileri arasında gösteriliyor. 

Kaynak: Web Özel