Teknolojik üründe devir tamir devri: 'Eyvah telefonum bozuluyor!'
Global krizler, pandemi ve kurdaki hareketlilik teknoloji ürünlerinin fiyatlarını yukarı yönde sert bir şekilde etkiliyor. Emektar telefon ve bilgisayarları tamir ettirme fikri artık oldukça yaygın. Doğubank esnafı ise anlattıklarıyla adeta vatandaşı uyarıyor...
Kurdaki hareketlilik ve Türk Lirası'nın son dönemde yaşadığı değer kaybı ülkedeki bir numaralı gündem maddesi haline geldi. Bu durum hayatın her alanını etkilerken pandeminin tetiklediği çip krizi ve küresel tedarik zincirinde yaşanan ciddi problemler uzun zamandır enflasyon denen canavara rastlamayan ülkelerin dahi bu kavramla yeniden karşı karşıya gelmesine neden oldu.
Haliyle tüm bunların bir araya gelmesi vatandaşa hemen her üründe fiyat artışı olarak yansıyor. Bu "hemen her ürün" arasında elbette teknoloji ürünleri de yer almakta. Hatta bu ürünlerde fiyatlar, ortalama vatandaş için el değmez seviyelere ulaştı bile.
'TAMİR ETTİRSEM NE KADAR GİDER...'
Bu noktada telefonu ve bilgisayarı eskiyenleri derin düşünceler aldı... Telefonuna ve bilgisayarına gözünü çevirip kendi kendine "Tamir ettirsem ne kadar daha kullanabilirim acaba?" sorusunu soranların sayısı arttı. Böyle bir gayeniz varsa İstanbul'da uğrayacağınız durakların başında Sirkeci'deki meşhur Doğubank İş Hanı geliyor. Aynı zamanda ikinci el bir cihazla yola devam etmek isteyenlerin de uğrak noktası burası. Esnafa sorduk, onların da anlatacağı şeyler vardı...
Esnaflardan Emirhan Demircan tamirat taleplerinde normal şartlarda bir artış olduğunu gözlemlediklerini söylüyor ancak kurdan etkilendiklerinin de altını şöyle çiziyor:
"Son günlerde talep azaldığı gibi biz de artık parça tedariği gerektiren işlemleri neredeyse hiç yapmıyoruz. Örneğin bir dolara aldığımız parça 10 lirayken 13 oluyor, 12'ye düşüyor. Bu değişimlerle ya biz birinin hakkına giriyoruz ya da müşteri bizim hakkımıza giriyor..."
'DÜKKANA DÖNENE KADAR ZARAR ETTİK!'
Bu noktada Demircan'ın çalışanı bir örnek veriyor: "Geçen bir telefon sattım. Dövizle yaptık satışı cüzi bir kâr elde etmiştik. Dövizi bozdurmaya gittim, geldim. Ben gidip bozdurana kadar kâr eridi, iş zarara döndü."
Emirhan Demircan ikinci el piyasasına dair ise "İkinci el telefona yönelim var ancak telefon bulmakta zorlanıyoruz. Müşteri de biliyor telefonunu bugün bize 1000 liraya satsa iki gün sonra 1500 lira edecek! Haliyle telefon bulmakta zorlanıyoruz, bulduğumuz satılıyor ama" ifadelerini kullanıyor.
ÇARE TAMİRDE AMA...
Satış stratejisinin de bir parçası gereği 4 yıl önce aldığınız telefon artık ağır gelen işlemleri yapmakta zorlanıyor, kararlılık problemleri yaşıyor. Ya da pilinizin ömrü tükeniyor veya ekranınız kırılmış, telefonunuzun kritik bir özelliği bozulmuş oluyor. Artık taahhütler yok, telefon yenilemek daha zor. Çare ise tamirden geçiyor.
Tamir demek yedek parça demek. Yedek parça da ithal. Bir başka esnaf ismini vermek istemiyor ancak parça tedariğine ilişkin "Her şeyi dolarla alıyoruz. Epey etkiliyor. İş yapma konusunda oldukça sıkıntıdayız" diyor.
Ben de Doğubank'a gelmişken emektar cep telefonumu tamir ettirdim. Yaklaşık 20 dakika süren işlem boyunca dükkandaydım. Esnaflar arası alışverişler dışında bir genç tabletini satmak için, üç kişi de telefonlarındaki çeşitli problemlerin tamiri için fiyat aldı.
'BUNA O PARA VERİLİR Mİ?'
Doğubank'ta görüşüne başvurduğumuz bir başka esnaf ise Cuma. "Bugün satış yapamadım" diyor ve tezgahındaki tuşlu telefonu gösteriyor:
"Şu telefonu (Tuşlu bir telefon gösteriyor) 20 dolara almıştım. 190 liraydı. Şu an 265 lira (röportaj esnasında 1 dolar = 13.25 TL) oldu. Bunu alan askerde kullanmak için alacak. Buna verilir mi o para?"
"Benim aldığım vida bile dolarla. Sabah sattığımdan akşam zarar ediyorum" diyen Cuma "Benden telefon istesen satamam şu an" diye konuşuyor ve "Örnek vermek gerekirse bir tane ekranın maliyeti 30 dolar... Ekranı 200 liraya değiştirip para kazanıyordum. Sabahtan akşama kadar maliyetin ne kadar değiştiğini siz hesaplayın" diyor.
Ayrıca "spot" denen yurtdışı cihazların kaçak olarak satıldığı piyasada da kurun yükselmesi nedeniyle sıfır cihazlar mağaza fiyatlarıyla kafa kafaya gelmiş durumda. Iphone 13 Pro'nun spotu 1350 dolar iken tavsiye edilen satış fiyatı da neredeyse aynı, 18 bin lira seviyesinde.
ÇIKMAYA YÖNELİM...
İkinci el laptop satan ve laptop tamiri yapan Süleyman ise örnek olarak gösterdiği bilgisayarın çerçevesini yani kasasını birkaç ay önce 180 liraya mal ettiklerini ancak şimdi fiyatın yaklaşık 700 liraya çıktığını söylüyor. Müşterilerde çıkma parçalara yönelim olduğunu da vurgulayan Süleyman insanların yeni bilgisayar almaktansa mevcut cihazlarında geliştirmeler yaptıklarının altını çiziyor.
Özellikle küresel çip ve tedarik krizinin de sarstığı teknoloji dünyasında dönem, sahip olunan ürünü ekstra özenle koruma dönemi gibi gözüküyor...
Kaynak: Web Özel