Süyuun izalesi yoluyla satışlarda harç problemine çözüm bulundu

Süyuun izalesi yoluyla satışlarda çok sayıda hisse sahibi olması nedeniyle harç tutarlarıyla ilgili yaşanan sorunlar nedeniyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişik Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü'ne bir yazı gönderdi.

Yazıda şöyle denildi:

"Başkanlığımıza ait ilgi (a) yazı ile, izale-i şuyu kararlarının tescilinde birden fazla alıcı ve satıcının olması ve maktu harç tutarı nedeniyle satış bedelinin yaklaşık iki katı oranında tapu harcı tahakkuk ettiği, hukuk vicdanının zedelendiği, mağduriyete neden olunduğu, Anayasa'da "Kişinin Hakları ve Ödevleri" başlığı altında sayılan 35 inci maddede geçen mülkiyet hakkının tescilinde sıkıntı yarattığı, Devletimizin güvencesi altında olan mülkiyet hakkının adil bir düzen içinde kullanılmasının sağlanması gereği mülkiyet hakkının tescilinin teşvik edilmesi gerektiği, izale-i şuyu işleminde birden fazla satıcı ve alıcı olması halinde tapu harcının hesabında alıcı ve satıcıların mükellef olarak devralan ve devreden sıfatıyla bir kere tapu harcına muhatap olması gerektiğinin değerlendirildiği belirtilerek, "Satıcıların adına tahakkuk eden toplam tapu harcının hesabında satıcıların hissesine düşen satış bedeli üzerinden alıcı sayısı dikkate alınmaksızın maktu harçlar gözetilerek harç tahakkuk ettirilmesi, aynı şekilde alıcıların hissesine düşen satış bedeli üzerinden satıcı sayısı dikkate alınmaksızın maktu harçlar gözetilerek harç tahakkuk ettirilmesi, diğer bir ifadeyle izale-i şüyuun tescili işlemlerinde taşınmaz/hisse bazında tapu harcı hesabının yapılması" şeklindeki görüşümüz doğrultusunda, izale-i şuyuya yönelik satışların tapuya tescilinde tapu harcı hesabı için özel bir düzenleme yapılıp yapılamayacağı hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan görüş talep edilmişti.

Bilahare, 12.3.2023 tarih ve 32130 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 14 üncü maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin mülga son fıkrasından önceki "Tapu ve kadastro işlemlerinde de nispî harçların en az miktarı 101,20 liradır" şeklindeki fıkrasına "Şu kadar ki, I/20-a fıkrası kapsamında şüyuun izalesi yoluyla satışa konu edilen her bir taşınmaza ilişkin devir ve iktisaplarda, bu fıkraya göre alınması gereken en az maktu harç miktarı, devir ve iktisap sayısı ile ilişkilendirilmeksizin, devir eden ve devir alanın her birinden bir kez alınır." cümlesi eklenmiş ve söz konusu hüküm 12.3.2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Daha sonra, hem ilgi (a) yazımıza cevaben hem de eklenen fıkranın uygulanmasına yönelik ilgi (b) yazı İdaremize intikal ettirilmiştir.

Yukarıda açıklanan hüküm ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın ilgi (b) yazısı doğrultusunda, şüyuun izalesi yoluyla yapılan taşınmaz satışlarında, her bir devir ve iktisap işlemi için 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I/20-a bendine göre hesaplanan nispi harcın asgari maktu harçtan düşük olması nedeniyle asgari maktu harç alınması gereken durumlarda, devir ve iktisap sayısına bakılmaksızın her bir taşınmazda devir eden ve devir alanlardan birer adet asgari maktu harç alınması; her bir devir ve iktisap işlemi için hesaplanan nispi harcın asgari tutardan yüksek olması durumunda da hesaplanan nispi harcın tahsil edilmesi gerekmektedir.

Konu hakkında bir örnek vermek gerekirse; şüyuun izalesi yoluyla satılması istenilen 4 adet taşınmazın her birinde 30 ayrı hissedarın bulunması ve bu hissedarlardan 24 adedinin hissesini satmak isteyip kalan 6 adedinin ise satılan hisseleri almak istemesi durumunda, her bir taşınmazdaki 24 adet hisse 6 adet alıcıya ayrı ayrı satılmakta, dolayısıyla her bir taşınmazda 144 (24x6) ayrı işlem, 4 adet taşınmazda ise toplam 576 adet (144x4) işlem yapılmakta, her bir işlem için (4) sayılı tarifenin I/20-a bendi gereğince hesaplanan nispi harcın asgari maktu harçtan (2023 yılı için 101,20 TL'den) düşük olması durumunda, bu işlemlerin her birinde hem devir alandan hem de devir edenden harç alınması gerektiğinden 1.152 adet (576x2) asgari maktu harç alınmakta idi. Mevcut tarifenin sonunda yer alan fıkraya yapılan ekleme ile somut örnekte; 1.152 adet asgari maktu harç yerine her bir taşınmazda 24 satıcıdan birer adet, 6 alıcıdan birer adet olmak üzere toplam 4 adet taşınmazdan 120 adet (30 hissedar x 4 taşınmaz) asgari maktu harç alınması sağlanmaktadır. (Süyuun izalesi yoluyla satışlarda, taşınmazda devreden ve devralan sayısının fazla olması, aynı zamanda devreden ve devralana düşen payların miktarının da farklı olması hallerinde ödenecek harç miktarı her somut olay nezdinde değişecektir.)"

Kaynak: Haber Global TV