Savaş varken dünyaya sattığı malı katlayan ülke: Endonezya
Batı Rusya'ya modern zamanlarda eşi benzeri görülmemiş ekonomik yaptırımlar uygularken Asya ülkesi Endonezya ihracat rekorları kırıyor. Rusya'dan alınmayan bazı ürünler gözlerin 270 milyon nüfuslu bu ülkeye dönmesine neden oldu.
Ukrayna'daki savaş, Rusya'ya uygulanan ambargolar nedeniyle dünya genelinde emtia fiyatlarının artmasına neden oldu. Petrol fiyatlarındaki yükseliş bazı ülkelerin ekonomisini kötü etkiledi. Dünya Bankası'nın raporuna göre özellikle Güney Asya ülkelerinin büyümesi savaş yüzünden yavaşlayabilir.
Bölge ülkelerinden Sri Lanka'da gıda ve yakıt bulma konusunda sıkıntılar yaşanıyor. Bangladeş'in Avrupa'ya ihracatının azalması bekleniyor. Pakistan'ın yaşadığı en büyük zorluklardan biri de enerji sübvansiyonları. Tayland ve Vietnam'da Ukrayna savaşı ticaretle turizmi etkiledi. Ancak bölgede diğer ülkelerin tersine savaşın ekonomisine olumlu yararı olan bir ülke var: Endonezya!
MART AYINDA İHRACAT REKORU
Endonezya Mart ayında ihracatını yıllık bazda yüzde 44 artırarak tüm zamanların ihracat rekoru kırdı. Ülkenin geçen ay toplam ihracatı 26.5 milyar dolara ulaştı. Ukrayna'daki savaş ile dünyandaki emtia fiyatlarının yükselmesi ile, ülkenin çelik, kömür ve palm yağı ihracatı büyük ölçüde arttı.
Öte yandan, Endonezya istatistik dairesi başkanı Margo Yuwono Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Ukrayna'daki savaş petrol ve gaz ithalatımızı da artırıyor" dedi. Endonezya'nın ithalatı, Mart ayında yüzde 30.85 artışla 21.97 milyar dolara yükselerek bir başka rekor seviyeye ulaştı. PT Bank Danamon Endonezya ekonomisti Wisnu Wardana'ya göre bu, koronavirüs pandemisi sona yaklaşırken üretimdeki toparlanma ve artan tüketimle de desteklendi.
Buna karşın ihracattaki yükselişle Güney Asya'nın en güçlü ekonomisi Mart ayında 4.53 milyar dolarlık ticaret fazlası verdi. 2022 cari hesap açığı tahminini gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 1,9'undan yüzde 0,5'ine revize eden Wardana, "İhraç edilen emtia fiyatlarındaki artış, öngörülebilir gelecekte ticaret fazlasındaki daralmayı iyileştirecek" dedi.
Endonezya, dünyanın en büyük palmiye yağı ihracatçısı. Palmiye ağaçlarının meyvelerinden elde edilen palmiye yağı, gıda, kozmetik ve bio yakıt sektöründe yoğun olarak kullanılıyor. 2019 yılında 51 milyon ton palmiye yağı ihraç edilirken bu miktar pandemi nedeniyle 2020'de 34 milyon tona düştü. Öte yandan Endonezya dünyanın önde gelen kömür ihracatçısı. 2020 yılında 14.5 milyar dolarlık kömür ihraç eden ülke, Avustralya'nın arkasından en çok kömür ihraç eden 2. ülke oldu.
BAŞKENT TAŞINIYOR
Dünya Bankası yayınladığı raporda Güney Asya ülkelerinin çevreye zarar veren ürünler için ek vergi koyması gibi karbon emisyonunu azaltmayı teşvik edecek hamleler yapması gerektiğini ifade ediyor. Rapor, bu durumun Güney Asya ekonomisini iyileştireceğini söylüyor. Dünya Bankası Güney Asya Bölgesi Baş Ekonomisti Hans Timmer, “Yeşil vergilendirmenin (çevreye duyarlı projelerin desteklenmesi) getirilmesinin Güney Asya için gelişmiş enerji güvenliği, çevresel kazanımlar ve artan mali gelirler dahil olmak üzere çok sayıda ölçülebilir faydası olabilir” diyor.
Ekonomisini büyüten Endonezya, karbon emisyonunu 2060 yılına kadar sıfıra indirme sözü verdi. Bu plan çerçevesinde hava kirliliği dahil pek çok çevresel sorunla boğuşan başkent Cakarta taşınıyor. Ülkenin yeni başkenti Borneo Adası'nın Doğu Kalimantan bölgesindeki yeni kuracağı Nusantara şehri olacak. Yeni başkent projesi 32 milyar dolara mal olacak. Yeni başkent çevreye zarar vermeyen yeşil bir şehir olarak tasarlanıyor. Şehrin ülkenin emtia ve kağıt hamuru üretiminin de kalbinde yer alması nedeniyle dünya ticaretinde de önemli bir kilit nokta olması bekleniyor. Ancak şehrin, Borneo Adası'ndaki yok olan yağmur ormanlarına daha da zarar vereceği hakkında eleştiriler de mevcut.
ASKERİ YATIRIMLAR
Başkenti taşıma ve karbon emisyonunu azaltma gibi projelerle ekonomisini güçlendirmeyi planlayan Endonezya, askeri yatırımlarla da bölgede söz sahibi olmak istiyor. Güney Kore'nin geliştirdiği KAI KF-21 Boramae savaş jetinin ortağı olan ülke, ayrıca Türk savunma sanayi ile de işbirliği içerisinde. Bu hamleler ile Endonezya Güney Doğu Asya'daki ticaret yollarının güvenliğini almak istiyor.
Güney Doğu Asya'da binlerce adadan oluşan Endonezya'nın yüz ölçümü 1.9 milyon kilometre kare. 270 milyon nüfusa sahip ülkenin gayri safi yurtiçi hasılası yıllık 1 trilyon dolar civarında. Palm yağı, madenler ve orman ürünleri ülkenin başlıca ihracat kalemlerinden.
Kaynaklar: Nikkei Asia, Bloomberg, Word Bank, DW, Vietnam-Briefing, Republika, Wordstopexports
Kaynak: Web Özel