Salata enflasyonu: Bir kıvırcık neden markette 18 lira oldu?

Mart ayı enflasyon rakamları açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in verilerine göre mart ayında fiyatı en çok artan ürünlerin ilk 3 sırasını motorin, benzin ve kömür alırken, 4. sıradaki kuru soğan, 6. sıradaki kıvırcık ve 7. sıradaki lahana gibi gıda ürünleri dikkat çekiyor.

Sofraların olmazsa olmazı salata ve sebze yemeklerini oluşturan hanehalkı sepetindeki gıda ürünlerinde bu artış Ramazan ayı süresince daha da bir önem kazandı. TÜİK rakamlarına göre salata yapımında kullanılan gıdaların ortalama fiyatları geçen seneye göre yükseldi. Kıvırcık marulun adedi Mart 2021'de 3,4 lira iken Mart 2022'de 8,5 lira. Domatesin kilosu aynı dönemde 5,7 liradan 13 liraya yükselirken, kuru soğanın kilosu 1,8 liradan 2,9 liraya çıktı. Mart 2021'de sivri biberin kilosu 12 lira iken Mart 2022'de 22,7 lira oldu. Salatalık ise aynı dönemde 5,8 liradan 17,1 liraya çıktı.

Salatanın olmazsa olmazı marketlerde kıvırcığın tanesi ortalama 18 lirayı buldu. Domatesin kilosu çeşitli marketlerde 25 lira civarında seyrederken sivri biberin kilosu 36 liraya kadar çıktı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi hal fiyatlarına göre kıvırcığın fiyatı 14-15 TL arasında değişiyor. 2. kalite kıvırcığın fiyatı ise 4-5 TL arasında alıcı buluyor.

ZORLU KIŞ ŞARTLARI VE SAVAŞ FİYATLARA YANSIDI

Çanakkale Muratpaşa Ziraat Odası Başkanı Yusuf Çelik, fiyat artışlarını bu seneki zorlu kış şartlarına bağladı. Çelik "Kış çok sert geçti, 1 ay önce çıkması gereken ürün daha yeni çıkıyor. Kış yüzünden üretim az ancak talep çok. Bu da fiyatları arttırdı" derken fiyatların yaza doğru biraz azalabileceğini ifade etti. Rusya - Ukrayna savaşının da fiyatları etkilediğini belirten Çelik "Girdi maliyetleri arttı. Mazota, ilaca, gübreye zam geldi. Bunlar da fiyatlara yansıdı" dedi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile birlikte brent petrolün varil fiyatı 130 dolara kadar çıktı. Şu an 108 dolar civarında seyreden fiyatlar ve artan kur yüzünden mart ayında akaryakıt fiyatları zam şampiyonu oldu. Benzinin litresi ortalama 18,99 lira iken motorin 21,21 lira civarında seyrediyor. Artan akaryakıt fiyatları, çiftçinin üretim ve nakliye fiyatlarını arttırmasından dolayı gıda sepetindeki zamların nedenlerinden biri.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Profesör Cem Başlevent gıda enflasyonunun genel enflasyonun çok üzerinde olduğunu, bu durumun TÜFE'yi (Tüketici fiyat endeksi) yukarı çeken faktör olduğunu belirtti. Fiyatı artan gıda ürünlerine de değinen Başlevent, "Bu ürünler hanehalkı sepetinde daha çok yer kaplıyor. Genellikle geliri yüksek kişiler satın almaya devam edebilir. Bu yüzden fiyat artışlarından dar gelirli vatandaşlar daha çok etkilenecek" dedi.

'İÇ PİYASAYA AZ MAL VERİLİYOR'

Mazot ve gübre fiyatlarının üretimi etkileceğini ifade eden Başlevent, "Çiftçi üretim yapamaz hale geldi. Birçok çiftçi üretim yapmaktan vazgeçebilir" dedi. Öte yandan Türk lirasının değer kaybetmesi sonucu Türk ürünlerinin yabancılar için cazip hale geldiğini hatırlatan Başlevent, "Çiftçi elindeki ürünü ihraç ediyor. İç piyasaya az mal veriyor. Bu durum da piyasayı etkiliyor" dedi.

Gıda fiyatlarındaki yükselişin durması için gümrük vergilerinin kaldırılması ve ihracatın kısıtlanması gerektiğini söyleyen Başlevent, öncelikle döviz kurunun sabitlenmesi gerektiğini vurguladı. Bu durum için hükümetin bir karar vermesi gerektiğini söyleyen Başlevent, faiz artırımının gerektiğini ifade etti.

Kaynak: Web Özel