Rusya'nın ruble ile doğalgaz planı tutar mı?

Rusya dünyanın en büyük enerji devlerinden biri. 27 Ocak 2022 itibarıyla Gazprom doğalgaz kontratlarının yüzde 58’ini Avrupa'ya euro kontratlar ile satıyor. Geçen yıl ise kontratların yüzde 39’u dolar ile yapılmıştı.

Batı’nın Rusya Merkez Bankası’nın yurt dışındaki bazı varlıklarını dondurması Moskova’nın küresel finansal sisteme şüphe ile bakmasına neden oldu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün bakanlar ile gerçekleştirdiği toplantıda, “Rusya, tabii ki söylediği miktar ve tutarlarda doğalgaz sağlayacak, kontratlarımızda yazdığı gibi” ifadelerini kullandı. Putin ödemeyi bundan sonra ‘dost olarak kabul etmedikleri ülkeler için’ ruble olarak kabul edeceklerini söyledi.

Putin’in listesine göre bütün Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, İsviçre ve Norveç dost olmayan ülkeler listesinde yer alıyor.

Putin’in bu açıklamasından sonra ruble dolar karşısında yüzde 9’a yakın değer kazandı. Rusya Devlet Başkanı’nın açıklamasını Rus Uzay Ajansı (Roscosmos) izlerken, kurum ilerideki bütün kontratlarını rubleye çevireceğini belirtti.

2021 DOĞALGAZ SATIŞI: 55 MİLYAR DOLAR

Rusya Merkez Bankası’nın bir hafta içinde gaz ödemelerini Ruble olarak kabul etme şartlarını açıklaması bekleniyor. 2021 yılında Rusya dünya ülkelerine 55 milyar euroluk gaz sattı. Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, “Ödemeleri ruble ile yapmak kontratın ihlalidir, Avrupalı ortaklarımız ile görüşüp ona göre tepki vereceğiz” ifadelerini kullandı. Türkiye Rusya’nın düşman ülkeler listesinde olmadığı için gaz ödemelerini dolar olarak yapmaya devam edecek.

Avusturya enerji şirketi OMV Rusya’ya ruble ile ödeme yapmayacağını belirtti. CEO Alfred Stern mevcut kontratın euro ile olduğunu aktarıyor, Avusturya doğalgazının yüzde 80’ini Rusya’dan alıyor. Fransız, Engie firması da kontratlarında ruble ile ödeme maddesinin olmadığını belirtiyor.

Putin’in bu açıklaması bir ay vadeli doğalgaz kontratlarını ilk etapta yüzde 19 artırırken, brent petrolün fiyatını da yeniden 120 doların üstüne taşıdı. Danışmanlık şirketi Rystad Energy’den Vinicius Romano halihazırda Rus gazına alternatif arayan ülkelerin bu adımdan sonra arayışlarını hızlandırabileceğini söylüyor.

Rusya mevcut uygulamada da dolar ve euro ile ödeme alan gaz şirketlerinin gelirlerinin yüzde 80’ini rubleye çevirmesini istiyor. Şu an pek çok ülke enerji fiyatlarındaki artışı vatandaşlarına yansıtmamak için devlet bütçesinden ciddi kaynak ayırıyor.

ALMANYA KATAR İLE ANLAŞTI

Avrupa ülkeleri Rusya’nın doğalgaz piyasasındaki olası bir boşluğunu doldurmak için Katar ile yaptığı görüşmeler sonucu 21 Mart itibarıyla bu ülkeden gaz almaya başladı. Avrupa Komisyonu üye ülkelere yaptığı açıklamada bu yılın sonuna kadar Rusya’ya olan gaz bağımlılıklarının üçte ikisini kesmeleri gerektiğini söyledi.

Fransız petrol ve gaz grubu TotalEnergies bu yılın sonunda Rusya’dan petrol almayı durduracağını söyledi. Ukrayna, yıllar önce Avrupa’da Rus doğalgazına bağımlılığını bitirmiş bir ülke. 2015 yılından beri bir metreküp doğalgaz bile ülkeye girmiyor. Rusya 2014-2015 kışlarında Ukrayna’nın Polonya, Slovakya ve Macaristan üzerinden gaz almasını engellemek için Avrupa’ya doğalgaz akışını kesmişti. Bu süreçte Gazprom 5.5 milyar dolar zarar etmişti.

Ukrayna’nın devlet doğalgaz şirketi Natfogaz’ın eski yöneticisi Andriy Kobolyev yaşananları şöyle özetliyor: 

Öncelikle Putin, Avrupa’nın çok zayıf olduğu ve kendi konforunu riske etmeyeceği ayrıca asla Rus enerjisini alma isteğinin durmayacağını düşünüyor. İkincisi kendisi bir zorba. Putin zayıflara ve yozlaşmışlara saygı duymaz ancak güçlü ve cesurlardan korkar. Rus varlıklarını dondurmak gibi geçici çözümler onu Ukrayna konusuna daha sert yaklaşması konusunda ikna eder.

Kaynaklar: Financial Times, Wall Street Journal, Al Monitor, Deutsche Welle

Kaynak: Web Özel