Kimin, kaç para kazandığını neden bu kadar merak ediyoruz? 'Özel konulara girmeyi sevmiyorum...'
Kurumsal hayatta da özel hayatımızda da insanların ne kadar para kazandıklarını merak ediyoruz. 'Maaş sorulmaz' deyişi kültürümüzde hakim olmasına rağmen bu merak dürtüsünün altında ne yatıyor? Vatandaş bu konuda ne düşünüyor?
Kabul edelim; bazılarımız başkalarının maaşını merak ederiz. İşe girerken, iş yerinde ya da toplumsal çevrede maaşlarımızı başkaları ile karşılaştırmak isteriz. Ancak toplumumuzda 'maaş sorulmaz' diye bir inanış vardır. Kurumsal hayatta çoğu şirkette de çalışanların birbirlerine maaşlarını sorması hoş karşılanmıyor.
MAAŞ SORULMALI MI SORULMAMALI MI?
Vatandaşlar bu konuda ikiye ayrılmış durumda. Kimileri maaş gibi kişisel bilgilerin başkası ile paylaşılmasını sakıncalı buluyor. Ticaret ile uğraşan Gökay Hazinedaroğlu, kendisine maaş sorulmasını ve özel bilgilerin paylaşılmasını sakıncalı bulunanlardan:
"İnsanların özeli sayılabilecek konulara girmeyi sevmiyorum. Samimi olmadığım veya beni hiç tanımayan birine bir şey anlatmak istemiyorum."
Yazılımcı Zorbey Gökyıldız ve diş hekimi Caner Güner de aynı görüşte. Gökyıldız, "Bence doğru değil. 'Erkeğe maaşı sorulmaz' diye boşuna dememişler!" derken Güner de maaş konuşmanın toplum içinde doğru olmadığını sadece iş görüşmesinde olabileceğini ifade ediyor.
'İŞ YERİNDE SORULMALI, SOSYAL ÇEVREDE SORULMAMALI'
Maaşın konuşulabileceğini düşünenler de var ve sayıları hiç az değil. Ancak insanların maaşlarını açıkça konuşması gerektiğini belirtenlerin önemli kısmı, bunun iş yerinde yapılmasını gerektiğini ama iş dışı çevrede konuşulmaması gerektiğini savunuyor. Müşteri temsilcisi Ekin Güngörür, "Şeffaflık açısından şirket içinde sorulabilir ama bence sosyal hayatta sorulmamalıdır" diyor.
Pazarlama operasyon müdürü Yağmur Oğuz da "İş ortamında sorulmalı. İkili ilişkilerde kişiler arasında eşit bir samimiyet olmadıkça sorulmamalı bence" şeklinde görüş bildiriyor.
Çevirmen Dilan İ. ise çalışanlar arasında rekabeti arttırmak için "maaş sorulmamalı" algısının yaratıldığını düşünüyor. Bankacı Baran Şahin ve dizi senaristi Ezgi Özcan ise "Sorulabilir; hatta sorulmalıdır" diyenlerden.
BİR KİŞİNİN MAAŞI NASIL BELİRLENİR?
Toplum genel olarak bu konuda ikiye ayrılmışken şirketler bununla ilgili konuşulmasını tasvip etmiyor. İnsan Kaynakları Danışmanı Ali User, şirketlerde çalışanların maaşını kimlerin hangi kriterlere göre belirlediğini şöyle açıklıyor: "İş analizleri sonucu çıkan süreç haritaları, aranan vasıf ve yetkinliklere göre iş tanımı belirlenir. Ayrıca kişilik envanteriyle adayın psikolojik sermayesi ölçülür. İş birimi başkanı ve İK yöneticisi dışında çoğu firmada maaşlar başkaları tarafından bilinmez"
User, kurumsal yapı büyüdükçe maaşları bilen sayısının daha azaldığını ifade ediyor.
'KURUM NEZDİNDEKİ KONUM MERAK EDİLİYOR'
Maaşın sorulmaması gerektiğini düşünen birçok insan olduğu halde yine de herkes başkasının maaşını her zaman merak ediyor. User bunu şu şekilde açıklıyor:
"Genel olarak 'özel alan' kavramının oturmamış olmasına dayandırabiliriz. Ayrıca bu durumu şirketlerdeki maaş gizliliği politikası sebebiyle çalışanların, maaşlarını benzer kıdemdeki diğer çalışanlarla karşılaştırarak kurum nezdindeki konumunu belirlemek istemesine de bağlayabiliriz."
Bu makale için görüştüğümüz akademisyenler ise kültürel nedenlere dikkat çekiyor. İK Danışmanı User, maaşların batılı ülkelerdeki gibi iş ilanlarında ve iş görüşmelerinde açıkça belirtilmesi gerektiğine inanıyor:
"Her konuda şeffaf olmanın hem kurum prestiji, hem de işe alım süreçlerinin sağlıklı işleyişi için daha uygun olduğunu düşünüyorum."
FİYATLARDA KAFALAR KARIŞTI
Hemen her geçen gün maaşlara zam gelirken İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Doktor Cem Başlevent geçen aylarda haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu an ürünlere gelen hangi zamların maliyet artışı kaynaklı olduğunu hangisinin ise fahiş fiyattan olduğunu vatandaşların anlayamadığını söyledi.
Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Baki Demirel ise bütçesinin önemli bir kısmını ısınma ve enerjiye harcayan vatandaşların zamları daha fazla hissedeceğini söylerken, “Elektrik gibi harcamaların toplam harcamalardaki payı düşük olanlar, zamları elbette hissedecekler ama yoksulların hissettiği kadar hissetmeyecekler. Bu zamların farkına varmak farklı bir şey” ifadelerini kullanmıştı.
Kaynak: Web Özel