İmalattaki gerileme devam etti

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, eylül ayında 46,9 olan manşet PMI, ekimde 46,4’e geriledi. Manşet PMI, üst üste sekizinci ay eşik değer 50’nin altında kalarak sektörün performansında sert yavaşlamaya işaret etti. Bu yavaşlama Mayıs 2020’den bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti. 

Yeni siparişlerde talep eksikliğine bağlı olarak devam eden ve 13’üncü aya ulaşan ivme kaybı, faaliyet koşullarındaki bozulmada etkili oldu. Benzer şekilde yeni ihracat siparişleri de gözle görülür bir şekilde yavaşladı. Talepteki zayıflık, üretim tarafını da etkiledi. Bununla birlikte, üretimdeki yavaşlama mayıs ayından bu yana en ılımlı düzeyde ölçüldü. Ekim ayında imalatçılar yeni siparişlerdeki yavaşlamayı satın alma faaliyetlerine ve çalışan sayılarına da yansıttı. İstihdamda Mayıs 2020’den bu yana en belirgin azalma gerçekleşti. Girdi alımlarındaki azalma, tedarik zincirleri üzerindeki baskının hafiflemesini sağlayarak teslimat sürelerinin azalmasında rol oynadı. Tedarikçi performansı son 34 ayda ilk kez iyileşme sergiledi ve bu iyileşme Eylül 2014’ten bu yana en belirgin düzeyde kaydedildi. Girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları ekim ayında keskin bir şekilde artmaya devam etti. Ancak her ikisinde de enflasyon önceki aya göre düşüş gösterdi. Girdi maliyetlerindeki yükseliş büyük ölçüde para birimindeki zayıflıktan kaynaklanırken enerji ve ham madde fiyatlarında da artış bildirildi. Firmaların girdi maliyetlerindeki artışı müşterilere yansıtmasıyla birlikte nihai ürün fiyatları da yükseldi. 

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Ekim ayında talep koşullarındaki durağanlık Türk imalat sektörünün performansını sınırlamaya devam ederken özellikle uluslararası talepteki zayıflığın giderek ön plana çıktığı gözlendi. Yeni siparişleri karşılamaya yönelik iş yükünün azalmasıyla birlikte firmalar hem istihdamı hem de satın alma faaliyetlerini sınırlamaya yöneldi. Satın alma faaliyetlerinin yavaşlaması tedarikçileri kısmen rahatlattı ve teslimat sürelerinde sekiz yılı aşkın dönemin en belirgin düşüşü gerçekleşti. Bu durum, sektörde büyümenin önündeki engellerden birinin etkisini hafifletti.”

TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRÜN SEKİZİNDE ÜRETİM AZALDI

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ekim ayı raporuna göre, talebin son altı ayda dördüncü kez arttığı kara ve deniz taşıtları hariç olmak üzere, tüm sektörlerde yeni siparişler yavaşlama kaydetti. Eylül ayından beri en sert ivme kayıpları tekstil, metalik olmayan mineral ürünler ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde gerçekleşti. Ekim ayında 10 sektörün sekizinde üretim azalırken en belirgin düşüşler tekstil ve metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinde ölçüldü. Kara ve deniz taşıtlarında Ağustos 2021’den beri en güçlü büyüme gerçekleşirken, gıda ürünleri sektöründe daha ılımlı bir üretim artışı gözlendi. 

Dört sektörde istihdam artış kaydetti. Ancak artış kaydedilen sektör sayısı Nisan-Mayıs 2020 dönemindeki ilk pandemi dalgasından bu yana ikinci kez en düşük düzeyde kaydedildi. İstihdam artışının en güçlü olduğu sektör ise makine ve metal ürünleri oldu. Bu sektörü sırasıyla ana metal sanayi, kara ve deniz taşıtları, kimyasal, plastik ve kauçuk sektörleri takip etti. İşe alımlarda en sert yavaşlama ise tekstil ürünlerinde kaydedildi. 

Ekimde 10 sektörün dokuzunda girdi fiyatlarındaki artış hız kesti. Genel maliyet baskılarının en hafif olduğu iki sektör sırasıyla ana metal sanayi ile makine ve metal ürünler oldu. Hem girdi hem de nihai ürün fiyatlarında en hızlı artış, metalik olmayan mineral ürünler sektöründe kaydedildi. Girdi fiyatları enflasyonu yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe yükseldi. Gıda ürünleri sektöründe ise nihai ürün fiyatları enflasyonu artış kaydetti. Yine dört sektörde tedarikçilerin teslimat süreleri kısalırken en belirgin düşüş tekstilde yaşandı. Dört sektörde ise teslimat sürelerindeki artış eylül ayına göre daha sınırlı oldu. Birikmiş işler, başta tekstil ürünleri sektöründe olmak üzere genele yayılı bir düşüş gösterirken kara ve deniz taşıtları sektöründe Ocak 2020’den beri en yüksek oranda arttı. 

Kaynak: Haber Global TV