İkinci el ne zaman normalleşecek? Fiyatlarda yıl sonuna dikkat! 

İkinci el otomobil fiyatları, koronavirüs pandemisiyle birlikte sıfır araç üretimindeki durgunluğun ardından yükselişe geçti.  Üretim, sıfır araç stoğu etkisi ve son olarak kurdaki hareketliliğin de ikinci el fiyatlarında yükselişin devam etmesine neden olduğu belirtiliyor.

İkinci el fiyatlarındaki yükselişle ilgili farklı iddialar da (stokçuluk, yetkisiz kişilerin suni fiyatlarla piyasada ilana çıkması, distribütörlerin ikinci el satışı için devrede olması) kamuoyunda dile getiriliyor.  

Mart ayında başlayan sıkı tedbirlerin ardından haziran ayıyla birlikte normalleşme adımlarının gelmesi, ikinci elde talep artışı ile karşılık buldu. Haziran ve temmuz aylarındaki rakamlar, sektör açısından beklentinin de üzerinde geçti. Ağustosta ise durgunluk olduğu ifade edilirken Resmi Gazete'de yayımlanan ikinci el satışına ilişkin düzenleme, sektör temsilcileri tarafından olumlu karşılandı.

Peki, önümüzdeki günlerde ikinci el piyasasını neler bekliyor? Sektörün beklentileri neler? İkinci elde 'normalleşme' ve fiyatlar için hangi öngörüler yapılıyor.

Ozan ALACA / haberglobal.com.tr 

Haber Global'e ikinci el piyasasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan arabam.com Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk, Resmi Gazete'de yayımlanan son düzenleme hakkında şunları söyledi: 

"Bir piyasada denetleyici ve düzenleyici regülasyonların olması, o piyasayı oluşturan tüm paydaşlar açısından her zaman olumludur. Tarafların net olarak belirlenmesi, hukuki hakların ve süreçlerin tanımlanması, belirsizliklerin ortadan kalkması gibi yararlar söz konusu olur. Bu bağlamda ikinci el araç satışı düzenlemesine olumlu bakıyorum. Artan fiyatları fırsat bilerek herhangi bir yetkinliği, tecrübesi olmayan ve yasal olarak faaliyet göstermeyen kişilerin bu düzenleme sonrası artık piyasada yer alması mümkün olmayacak. Aynı takvim yılı içerisinde kendisi için veya vekaleten yapılacak araç satışı 3 adet ile sınırlandırılıyor. İkinci el araç satışı yapmak isteyenler artık yetki belgesi almak, vergi levhası olan ve belirli standartlara sahip bir showroom’da faaliyetini yürütmek gibi bazı yükümlülükleri yerine getirmek durumunda olacak. Bu sayede piyasadaki “günlük al satçı” diye tabir edilen, kısa dönemli bu işi yapan satıcıların da profesyonelleşmesi söz konusu olacak. Bu düzenleme tüketicinin; yetki belgesine sahip, eğitimlerini almış, standartlara uygun bir hizmet alanı oluşturmuş, daha güvenilir firmalardan araç temin etmesini sağlayacak" 

"DRAMATİK DÜŞÜŞLER BEKLEMEK ÇOK GERÇEKÇİ OLMAYACAKTIR"

İkinci el düzenlemesinin piyasadaki fiyatları düzenleyici etkisi olup olmayacağı hakkındaki soruya ise Naim Çetintürk şu yanıtı verdi:

"Elbette tüketiciye fiyatlara ilişkin yanıltıcı ve manipülatif bilgi veren, asıl mesleği ikinci el olmayan satıcıların piyasada önemli ölçüde azalması söz konusu olacaktır. Bunun fiyatlara direkt etkisinden ziyade, alıcıların ikinci el araç fiyatlarını daha doğru değerlendirmesi açısından etkisi olacağını söylemek mümkün. Açıkçası üretim, araç stoğu, kur seviyesi ve pandemi sürecinin önümüzdeki aylarda nasıl seyredeceği gibi parametreler, gerek sıfır gerekse ikinci el otomobil fiyatlarında daha belirleyeci olacak. Bu düzenlemenin mutlaka piyasadaki fiyat seviyelerini olumlu etkisi olacak ancak burada dramatik düşüşler beklemek, bahsettiğim diğer unsurlar nedeniyle çok gerçekçi olmayacaktır"

"AĞUSTOS AYININ SON HAFTASINDA YENİDEN HAREKETLİLİK GÖREBİLİRİZ"

Döviz kurlarındaki yükselişin sıfır araç fiyatlarında artışı beraberinde getirdiğini ve bu nedenle ikinci el piyasasına da bunun fiyat yükselişi olarak yansıması olduğunu vurgulayan Naim Çetintürk, "Ancak Ağustos ayındaki, önceki aylara kıyasla yaşadığımız durgunluğu sadece kur artışı ile açıklamak doğru olmaz. Pandemi önlemleri sonrasında normalleşme adımlarının atılmasına karşın, tüketiciler özellikle Haziran ayına kadar tatile çıkma konusunda çekingen bir tavır içindeydiler. Ağustos ayı kısa süreli de olsa tatil planlarının gerçekleştiği ve yaz durgunluğunun yaşandığı bir ay oldu. Biz bu sezonsallığı sitemizdeki ikinci el ziyaretçi trafiğinden de gözlemliyoruz. Özellikle Haziran ve Temmuz aylarının beklentilerin de üzerinde gerçekleşmesi, Ağustos ayının daha durgun geçmesine neden oldu. Ağustos ayının son haftasında piyasalarda yeniden hareketliliğin arttığını görebiliriz. Sitemizdeki ikinci el ilan sayılarına baktığımızda da ay başından beri yaşanan düşüşlerin ardından %2’ler civarında bir artış ile piyasanın toparlanma sinyalleri verdiğini görüyoruz" ifadelelerini kullandı. 

VATANDAŞLARIN "BU DÖNEMDE ARAÇ ALINMAZ" VE "EYLÜLÜ BEKLEME" DÜŞÜNCESİ

Araç satın almanın giderek güçleştiğine yönelik kullanıcı yorumlarına kendilerinin de şahit oluğunu aktaran Naim Çetintürk, "Elbette kur artışı bunda önemli etken. Ancak geçtiğimiz dönemde ara verilen üretimler nedeniyle sıfır araç arzının sınırlı olması, birçok yetkili satıcının elinde araç bulunmaması fiyat artışlarını tetikleyen bir diğer faktör oldu. Özellikle sıfır binek araçta, birçok yetkili bayinin Eylül ve sonrasını işaret etmesi, belirli bir grup son kullanıcı nezdinde “Eylül sonrasını bekleme” davranışına dönüştü" dedi.

İKİNCİ ELDE 'NORMALLEŞME' NE ZAMAN?

Tüketicileri normalleşmeyi beklemeye teşvik eden etkenlerin olduğunu söyleyen Naim Çetintürk, "Zira sınırlı sayıdaki yeni otomobilin, yetkili bayiden alınarak sıfır fiyatının da üzerinde spot piyasada satışa sunulması, tüketiciyi ister istemez piyasanın normalleşmesini beklemeye teşvik ediyor. Ancak açıklanan sıfır araç satışlarına baktığımızda, geçtiğimiz yıl Haziran ve Temmuz aylarının çok üzerinde seviyeler görüyoruz. Yani alıcıların bir kısmı da bekleme düşüncesinde değil. Yine de üretimin Eylül ve Ekim ayında artacak olması nedeniyle, kurda ve faizlerde beklenmedik değişimler gözlemlenmediği müddetçe, biz de belirli ölçüde normalleşme öngörüyoruz" diye konuştu. 

Sonbaharda üretimin daha da artacağı ve bunun ikinci el araçlara da olumlu yansıyacağını düşündüğünü söyleyen Naim Çetintürk, ancak bunda  Covid-19 ile ilgili gelişmelerin gidişatının oldukça kritik ve belirleyici olacağını söyledi. 

YIL SONUNDA İKİNCİ EL FİYATLARINA DİKKAT! 

Naim Çetintürk, piyasaya koronavirüs etkisiyle ilgili olarak, şunları söyledi:

"Bazı ülke ve bölgelerde ikinci dalganın başladığı ifade ediliyor. Salgının seyri tekrar üretime ara verilmesine sebep olacak bir noktaya ulaşır mı, bekleyip göreceğiz. Öte yandan toplumların bu salgın ile yaşamaya her geçen gün daha da alıştığını gözlemliyoruz. Çok büyük ihtimalle olası ikinci bir dalganın, ilk dönemdeki gibi yıkıcı ekonomik etkileri olmayacak. Bu nedenle Eylül ayı ve sonrasını ülkemiz ve ikinci el otomobil piyasası için dengelenmenin olacağı; alıcıların fiyatlara ve 0.49 desteği sonrası tekrar eski seviyelerine gelen faiz oranlarına alışacağı, yeni yönetmelik sürecine intibak edeceğimiz bir dönem olarak görüyorum. Tabi yıl sonunda doğru ABD ve Euro bölgesinde hükümetlerin destek paketleri kapsamında piyasaya sürdüğü para arzını tekrar daraltması gündeme gelecek. Bu kısıtlama ülkemiz piyasasında kur artışına ve dolaylı olarak otomobil fiyatlarında yükselmeye sebep olabilir. Özellikle ABD’de Kasım ayında gerçekleşen seçimlerin neticesi ve sonrasında yaşanacak gelişmeler, kur açısından ülkemizi yakından ilgilendiren gelişmeler olacak"

"TALEPTE AZALMA OLURSA SEKTÖRDE 'KREDİ' VE 'ÖTV MATRAHI' TALEBİ YENİDEN GÜNDEME GELEBİLİR"

İkinci el araç fiyatlarının, sıfır araç fiyatları ile yakından ilişkili olduğunu vurgulayan Naim Çetintürk, şöyle devam etti: 

"Sıfır araç fiyatlarını yorumlarken de konuya üretim-ithalat girdisi ve klasik arz talep dengesinden bakmak gerekir. Geçtiğimiz aya kadar, talebi karşılamakta güçlük çeken bir üretim arzını yaşadık. Bununla birlikte farklı markaların ülkemizde üretilen birçok modeli olmasına rağmen, üretimde kullanılan pek çok parçanın ithalatı söz konusu. Dolayısı ile ithal edilen parçaların kur artışı nedeniyle fiyatlarının yükselmesi, genel olarak tüm sıfır araç fiyatlarında ve dolayısı ile ikinci elde artışları beraberinde getirdi. Buna karşın kredi desteği sonrası fiyat artışına rağmen talebin olumlu bir seviyede olduğunu gördük. Eğer önümüzdeki aylarda talepte bir azalma görülürse, yeniden bir kredi desteği veya ÖTV’ye konu olan matrah seviyelerinin düzenlenmesi gibi talepler gündeme gelebilir. İkinci el piyasasında ise birkaç kez süresi uzatılan bu yeni düzenleme, şimdilik sektörün taleplerini önemli ölçüde karşılamış durumda" 

Kaynak: Web Özel