EYT'liye rakamlarla maaş ve tazminat hesabı! 2023 Ocak zammı ile fark 42.500 TL'yi aşıyor

Emeklilikte yaş takılanlar meselesi kökten çözüme kavuştu. Başkan Erdoğan'ın açıkladığı EYT'de ilk etapta prim ve sigortalılık süresi tamam olan 2,25 milyonu aşkın kişi emeklilik hakkı elde edecek. Tabi emekli olmak zorunlu olmadığı için sadece başvuranlar emekli olacak. EYT'de ne zaman Meclis'e gelecek? İlk maaş ne zaman yatacak? EYT'lilerin emekli maaşı hesaplaması nasıl yapılacak? EYT'liler tazminat alacak mı? Ne kadar ödeme yapılacak? İşte örnek rakamlarla en çok merak edilen sorular ve hesaplama tabloları...EYT YASASI İLE YAŞ ŞARTI ORTADAN KALKTI Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılan düzenlemenin teknik ve mali çalışması tamamlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda başından beri 'Yaş şartı'nı tamamen kaldıran ve 1999 düzenlemesi öncesi hakları sigortalıya sağlayacak tek formül üzerinde yoğunlaşarak çözüm rotasını çizdi. Buna göre EYT'ye tabi olacaklar prim ve sigortalılık süresini doldurduğu anda emeklilik hakkı elde edecek.EYT İLE EMEKLİLİK ŞARTLARI NETLEŞTİ EYT düzenlemesi ile emekli olabilmek için aşağıdaki 3 şartı tamamlamak gerekiyor: 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişinin olmasıPrim gününü tamamlamakSigortalılık süresini doldurmak8 Eylül 1999 öncesi 4A kategorisinde SSK'lıların prim günü hem erkekte hem kadında 5.000 gündü. Kadınlarda sigortalılık süresi 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı. 4B-4C kategorisinde Bağ-Kur ve emekli sandığında ise prim günü kadınlarda 7.200 gün erkeklerde 9.000 gündü. Sigortalılık süresi yine kadınlarda 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı.Bu şartları tamamlayan 2,25 milyon EYT'li var. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olup bu şartları henüz tamamlamayan ise yaklaşık 3,45 milyon kişi var. Bu kişilerde belirtilen sigortalılık süresini tamamladıkları anda emekli olabilecek.EYT YASASI NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK? 3600 ek gösterge çalışması sonrası öncelikli gündem halini alan EYT düzenlemesinin taslağı tamamlandı. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların yaş şartını kaldıran düzenlemenin 15 Ocak 2023 tarihine kadar yürürlüğe girmesi bekleniyor.EYT'LİLERİN MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK? EYT yasası çıktıktan sonra yaş şartı dışındaki şartları tamam olanların; örneğin primi ve sigortalılık süresi tamam olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak.EYT MAAŞ HESABINDA 3 DÖNEM DİKKATE ALINACAK 1999 yılı öncesi,1999 yılı - 2008 arası ve2008'den sonraki dönem olmak üzere3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak. Kişilerin çalıştıkları yıllar, aylık kazançları, çalışma süreleri, yaş beklerken ödenen fazla primler ve işe ara verip vermemiş olmaları emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak.Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam bugüne güncellenecek. Daha sonra 1999 ile 2008 arasındaki dönem için de yine aylık bağlama oranı ve yeni güncelleme katsayıları kullanılacak.Burada büyüme oranı devreye giriyor. 2008 sonrası için ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ve büyüme hızının yüzde 30'u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncellemesinde kullanılacak. Böylece bu 3 hesap toplanarak emekli maaşı oluşturulacak.KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK? EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor. Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.EYT'Lİ EMEKLİ MAAŞI HESAPLAMASI İÇİN GÖZÜNÜ 3 OCAK TARİHİNE ÇEVİRDİ En düşük emekli maaşı Temmuz döneminde 3.500 TL'ye asgari ücret ise 5.500 TL'ye yükseldi. Birisi çalışan birisi de emeklinin taban aylığı. İkisinin birinine oranladığımızda en düşük emekli maaşı asgari ücret yüzde 63,63'ü kadar olduğu göze çarpıyor. 2023 yılında asgari ücret 8.500 TL olarak belirlendi. Buna göre aynı oranın korunması durumunda en düşük emekli maaşı 5.409 TL olacak. Yani EYT ile emekli olacak hak sahibi en düşük 5.400 TL civarında bir ücret alacak.Emekli zammı Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 3 Ocak 2023'te saat 10:00'da duyuracağı Aralık enflasyon oranı sonrası belli olacak. Bu dönemde maaşlara enflasyon zammının yanında refah artışı da yapılacak.EYT'Lİ EMEKLİLİK İÇİN İSTİFA EDİNCE TAZMİNAT HAKKI DA KAZANACAK EYT yasası ile emekli olacakların merak ettiği konulardan bir diğeri maaş dışında tazminat hesabı oldu. EYT yasasına tabi olacakların önemli bir kısmı mevcut durumda çalışıyor.EYT yasasının yürürlüğe girmesi sonrası emeklilik başvurusu için karar aldıklarında tazminat hakları da doğacak. Normalde istifa eden için tazminat hakkı bulunmuyor. Ancak bunun istisnası olarak emeklilik hakkı doğan ve başvuran çalışan için tazminat hakkı doğuyor. Daha açık ifadeyle emeklilik için işten ayrılacak bir EYT'li istifa eden EYT'li tazminat hakkı kazanacak. Burada işçinin ihbar tazminatı hakkı bulunmazken kidem tazminatı ödemesi yapılıyor. SON BRÜT MAAŞ TAZMİNAT İÇİN DOĞRUDAN BELİRLEYİCİ OLACAK Kıdem tazminatı son brüt maaş üzerinden çalışılan sürenin tamamına göre hesaplanıyor. Burada her yıl Ocak ve Temmuz aylarında belirlenen memur zam oranı aynı zamanda kıdem tazminatı tavanına da yapılan zammı belirliyor.TEMMUZ ZAMMI SONRASI KIDEM TAZMİNAT TAVANI 15 BİN 371 TL OLDU Temmuz memur zammı sonrası en yüksek kıdem tazminatı 15.371 lira oldu. Bu tavan Ocak yeniden yükselecek. Ocak 2023'te memurlar için belirlenen toplu sözleşme zammı yüzde 8. Bunun üzerine Temmuz dönemindeki toplu sözleşme zammı üzerindeki enflasyon farkı da eklenerek yeni zam oranı belirlenecek.KIDEM TAZMİNATI İÇİN SADECE DAMGA VERGİSİ VAR Yasalara göre kıdem tazminatından sadece damga vergisi alınabiliyor. Hak sahibine kıdem tazminatı tek seferde ve bakit olarak banka yoluyla ödeniyor.TAZMİNAT HESABI GİYDİRİLMİŞ ÜCRET İLE YAPILIYOR Tazminat hesabı yapılırken son brüt maaş dikkate alınıyor. Ancak brüt maaş hesabına sadece kazanç değil yıl içindeki ödemeler katılıyor. Buna giydirilmiş brüt ücret deniliyor. Bu ücret belirlenirken düzenli olan ödemeler dikkate alınıyor. Prim, mesai gibi değişken ödemeler brüt ücrete eklenmiyor ancak ikramiye, yemek parası, kıyafet parası, görev tazminatı, kasa tazminatı gibi düzenli ödemeler brüt ücrete eklenerek prime esas kazancı artırıyor.Daha anlaşılabilir olmak adına mevcut asgari ücret üzerinden tazminat hesabı yapalım: 2023 YILI ASGARİ ÜCRET TABLOSU BRÜT ASGARİ ÜCRET 10.008 TLSGK PRİMİ %14 1.401 TLİŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 100 TLKESİNTİLER TOPLAMI 1.501 TLNET ASGARİ ÜCRET 8.506 TL Örneğin brüt maaşı 10.008 lira olan bir işçiye her yıl 2 dini bayramda da maaş ikramiyesi verildiğini varsayalım.Bu işçinin brüt ücreti şöyle hesaplanıyor: Brüt ücret : 10.008 TLBrüt ikramiye: 20.016 TLÜcrete eklenecek aylık ikramiye: 20.016/12= 1.668 TLGiydirilmiş brüt ücret: 11.676 TLBu hesaba göre işçinin tazminatı brüt asgari ücret olan 10.008 liradan değil 11.676 lira üzerinden hesaplanacak.TAZMİNAT HESABI YIL, AY, GÜN OLARAK YAPILIYOR Tazminat hesaplanırken işçinin çalıştığı tüm zamanlar yıl, ay, gün hesabı olarak dikkate alınıyor. Asgari ücret üzerinden işçinin tazminatını hesaplayalım. Bu işçinin 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım. Giydirilmiş brüt ücret: 11.676 TL10 yıllık tazminat: 116.760 TL5 aylık tazminat: (11.676/12)X5 = 4.865 TL15 günlük tazminat : (11.676/360)x15 = 486,5 TLToplam tazminat: 122.111,5 TL2022 ASGARİ ÜCRET İLE TAZMİNAT HESABI Yine daha anlaşılabilir olmak adına yukarıda hesabını yaptığımız işçi üzerinden 2022 asgari ücret ile tazminat hesabını yapalım. Temmuz zammı sonrası 2022 asgari ücret net 5.500,35 TL, brüt 6.471 TL olarak uygulandı. 2022 Brüt asgari ücret: 6.471 TLBrüt ikramiye: 12.942 TLÜcrete eklenecek aylık ikramiye: 12.942/12= 1078,5 TLGiydirilmiş brüt ücret: 7.579,5 TLBu hesaba göre işçinin tazminatı brüt asgari ücret olan 6.471 liradan değil 7.579,5 lira üzerinden hesaplanacaktı. Bu az önceki örnekteki gibi 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım. Giydirilmiş brüt ücret: 7.579,5 TL10 yıllık tazminat: 75.975 TL5 aylık tazminat: (7.579,5/12)X5 = 3.158,12 TL15 günlük tazminat : (7.579,5/360)x15 = 315,81 TLToplam tazminat: 79.448,93 TLOCAK ZAMMI İLE TAZMİNAT FARKI HESABI 35 BİN TL'Yİ AŞTI 2023 ve 2022 asgari ücretleri kullanarak yaptığımız bu hesaplamalara göre asgari ücret üzerinden maaş alan 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış bir işçi yeni yılda emeklilik başvurusu yapıp işinden ayrılırsa 42 bin 663 TL daha fazla tazminat elde edecek.EYT'Lİ İLK MAAŞINI NE ZAMAN ALACAK? Emekli maaşları için süreç hak sahibinin başvuru tarihi itibariyle başlıyor. Ancak emekli maaşı hesaplaması dilekçenin verildiği aydan sonraki ay başından itibaren yapılıyor.EYT yasasının 15 Ocak 2023'te yasalaştığını varsayarsak, emekli olmak için başvuran bir EYT'linin maaş hesaplaması sonraki ay başından yani 1 Şubat'tan itibaren yapılacak. Bu tarihten itibaren maaş bağlanana kadar da biriken tutar süreç tamamlanınca emeklinin banka hesabına yatacak. (SABAH)

EYT'liye rakamlarla maaş ve tazminat hesabı! 2023 Ocak zammı ile fark 42.500 TL'yi aşıyor

Kategoriler

Programlar

Kurumsal