Enflasyon nedir? Enflasyonun yükselmesi ne ifade eder?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Yıllık resmi tüketici enflasyonu yüzde 61,14 ile 20 yılın zirvesini yeniledi. Bunun neticesinde günün en çok konuşulan konularından birisi konumunda. Hayatımızın hemen her döneminde sıklıkla duymuş olduğumuz enflasyon hakkında ne biliyoruz. Enflasyon nedir? Yüksek enflasyon neden olur? Enflasyonun yükselmesi ne anlama gelir? İşte tüm bu soruların cevaplarını haberimizde bulabilirsiniz...

ENFLASYON NEDİR?

Enflasyon, mal ve hizmetlere yönelik genel fiyat düzeyinin yükseldiği ve dolayısıyla da paranın satın alma gücünün düşme hızı olarak ifade edilebilir. Merkez bankaları ekonominin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlamak için enflasyonu sınırlandırmaya ve deflasyondan kaçınmaya çalışmak olarak söylenebilir.

Enflasyonun sonucu olarak, bir para biriminin satın alma gücünde azalma görülür. Buna örnek verirsek, enflasyon oranı yüzde 2 ise, o zaman bir yıl içinde 1 dolara mal olan bir paket sakız gelecek yıl için 1.02 dolar karşılığında üretilecektir. Mal ve hizmet satın almak için daha fazla paraya ihtiyaç duyulmasından ötürü, bu paranın örtülü değeri azalır.

Ulusal rezerv, gıda ve enerji fiyatları gibi değişken sektörleri dışlayan çekirdek enflasyon verilerini kullanır. Dış faktörler, bu tür mallar üzerinde bulunan fiyatları etkileyebilir ve ek olarak da bu genel enflasyon oranını göstermeyebilir. Bu sektörleri enflasyon verilerinden çıkarmak, enflasyonun durumuna yönelik daha doğru bir tablo oluşturur.

ENFLASYONUN NEDENLERİ

Ekonomistler ve akademisyenler tarafından evrensel olarak kabul edilen enflasyonun nedeni için tek bir teori bulunmaz ancak yaygın olarak kullanılan birkaç hipotez vardır.

Talep Enflasyonu

Enflasyon, mal ve hizmetlere olan talep artışından kaynaklanmaktadır. Bu teori, “çok az mal çok fazla para” olarak özetlenebilir. Diğer bir ifade edilişiyle birlikte, talep arzdan daha hızlı büyüyorsa fiyatlar artacaktır. Bu genellikle hızla büyüyen ekonomilerde görülür.

Maliyet Enflasyonu

Enflasyon, şirketlerin üretim maliyetlerinin arttığı zamandır. Bu olduğu takdirde, kar marjlarını korumak için fiyatları artırması lazım geliyor. Artan maliyetler, ücretler, vergiler ya da artan doğal kaynak veya ithalat maliyetleri gibi şeyleri barındırabilir.

Para Enflasyonu

Enflasyon, ekonomideki aşırı arzdan kaynaklanmaktadır. Diğer herhangi bir meta gibi, fiyatların da arz ve talepleri belirlenir. Çok fazla arz varsa, o şeyin fiyatı düşer. Eğer bu şey para ise, çok fazla para kaynağı paranın değerini düşür, sonuç, bu her şeyin fiyatının yükselmesi demektir.

Enflasyon Türleri Nelerdir?

Enflasyon kavramının kendi içinde ayrıldığı türler ve alt türler bulunur. Enflasyon türlerini şöyle sıralayabiliriz:

Fiyatların artış oranına göre enflasyon türleri

- Ilımlı enflasyon

- Yüksek enflasyon

- Hiperenflasyon

Nedenlerine göre enflasyon türleri

- Talep enflasyonu

- Maliyet enflasyonu

- Yapısal enflasyon

Enflasyonun Etkileri Nelerdir?

Yüksek enflasyonun ülke için geçici veya kalıcı nitelikte birçok olumsuz sonucu vardır. Bunlardan bazıları:

- Gelir dağılımı adaletsizliğinin artması

- Borçlanma maliyetlerinde yükseliş

- Reel gelirlerde gerileme

- Tasarruf etme eğiliminde azalış ve yatırımlarda düşüş

- İş belirsizliği

Kaynak: Haber Global TV