Dünyanın dev ekonomileri 2023'e nasıl girdi? Enflasyon, faiz ve belirsizlik...
Küresel ekonomiyi 2023 yılında da belirsizlikler karşıladı. ABD, enflasyon faiz ilişkisini kurmaya çalışırken Japonya'nın başı enflasyon ile dertte. Türkiye yıl sonu için kendine yüzde 5.5 büyüme hedefi koydu. Kapıları açan Çin'in durumu da merak ediliyor.
Dünya 2023’e son derece hızlı bir başlangıç yaptı. İki ülke liderlerinin yeni yıl mesajlarından da görüldü ki Rusya ve Ukrayna arasında bir yumuşama süreci şimdilik çok somut bir şekilde ortada değil. Türkiye diplomatik çabaları ile bu ülkeler arasında kalıcı bir barış için tüm dünyanın gözü önünde mücadele ediyor. Bu çatışma bir kenarda dururken Türkiye’de iç siyaset ısındı.
Altılı Masa son toplantısını yaparken bir aday açıklama üzerinde mutabık kalındı. Türkiye seçim atmosferine girdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan seçim tarihinin bir miktar öne alınabileceğini söyledi.
Türkiye’de olduğu gibi dünyada da diğer bir öncelikli başlık ekonomi. Türkiye’de ekonomik tahminler seçim öncesi ve sonrası şeklinde ikiye ayrılmış durumda.
ABD
ABD’de faizler son 15 yılın zirvesinde. Fed yedi kez üst üste faiz artırdı. Ülkede enflasyon iniş trendinde. Ülke son iki çeyrektir büyüyemezken bu durum teknik anlamda ‘durgunluğa’ girildiğini gösteriyor. Ülkenin 2023’te enflasyon faiz dengesini nasıl bulacağı merak ediliyor.
ALMANYA
Dünyanın en büyük sanayi ülkelerinden Almanya’nın Rus gazına ihtiyacı olsa da ülke 2022’yi fena olmayan bir ekonomik tabloda bitirdi. 2023’ün bu anlamda Almanya için zor olması bekleniyor. Almanya’nın lider sanayi kuruluşları arasında gösterilen BASF, Avrupa’da küçülüyor ve faaliyetlerini başka ülkelere kaydırıyor. Otomobil yan sanayi sektörü de iyi zamanlardan geçmiyor.
ABD Başkanı Biden’ın otomobil sektörüne emisyon düzenlemeleri getirdiği yeni kanunun geçmesinin ardından bazı Alman otomobil üreticileri de operasyonlarını Atlantik ötesine kaydırmaya başladılar. Uzmanlar 2023'te Almanya ekonomisinin yüzde 1’den biraz fazla büyüyeceğini tahmin ediyorlar.
ÇİN
Çin sıfır Covid-19 politikasını terk ettikten sonra ülkede ekonomik aktivitenin biraz daha canlanması bekleniyor. Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Yardımcı Direktörü Han Wenxiu, “Ulusal ekonomimiz dayanıklıdır ve uzun vadede büyüyecektir” açıklamasında bulunuyor. Han ekonominin büyümesinin yılın ikinci çeyreğinden itibaren hızlanacağını söylüyor. Çin 2022 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4.8, ikinci çeyreğinde yüzde 0.4, üçüncü çeyreğinde ise yüzde 3.9 büyüdü. Çin’in büyümesi küresel enerji talebini de besliyor.
JAPONYA
Japonya da salgın tedbirlerinden dolayı sınırlarını çok geç açan ülkelerden biri ve bu yıl turizm ve sağlık sektöründen iyi gelir bekliyor. Japonya enflasyonun ne olduğunu bilen bir ülke değil. Şu an yüzde 3.7 ile son 40 yılın zirvesinde olan enflasyon, Merkez Bankası'nı endişelendiriyor. Zayıflayan yen aynı zamanda yükselen enerji fiyatları ile birleşince ekonomi için endişe verici bir tablo ortaya çıkıyor. Yüksek teknolojiye sahip bir sanayisi olan Japonya petrol ihtiyacının yüzde 90’ını Orta Doğu’dan temin ediyor.
Maaşlar enflasyonu yakalayamıyor. Japonya’da şirketlerin en büyük sorunlarından biri ise ürünlere zam yapamamak, bu sebepten de maaşlar enflasyonu yakalayamıyor. Çünkü Japon ticaret kültüründe zam yapmak ‘hoş olmayan’ bir davranış olarak kabul ediliyor. Dünyanın en yaşlı nüfusuna sahip ülkede çalışan insan bulmak da her geçen gün zorlaşıyor. Japonya’da bir emekliler ordusu var.
AVUSTRALYA
Avustralya’nın başı da yüksek faiz ile dertte. Ülke 2022'nin ikinci çeyreğinde sadece yüzde 0.6 büyüyebildi. Ülkenin büyük kentlerinde uygulanan sert Covid-19 tedbirleri bu sene yok. Ülkenin ekonomisi üzerine çalışmalar yürüten ekonomist Marcel Thieliant, “Son çeyrekteki yüksek büyüme oranı ekonomi için yakın vadedeki son başarıydı. Şimdi sıkı bir para politikası ve gelirlerin harcamalara yetişemediğini göreceğiz” açıklamasında bulundu.
Avustralya Hazine Bakanı Jim Chalmers da 2023'ün belirsizliklerle dolu olduğunu söylüyor. Chalmers, “Ekonomideki zorluklar arkamızda değil, önümüzde” ifadelerini kullanıyor. Avustralya 2023 yılında ülkenin yüzde 5.9 büyümesini bekliyor.
TÜRKİYE
Peki Türkiye 2023 yılını ekonomide nasıl tamamlayacak. Yönetimin öncelikli hedefi enflasyonu düşürmek. Merkez Bankası faiz indirimlerinde sona gelindiği sinyallerini veriyor. Türkiye ekonomisinin 2023-2025 yılları arasında yol haritası niteliği taşıyan Orta Vadeli Plan’a göre; 2024 ve 2025 yılları arasında büyüme hedefi yüzde 5,5 olarak belirlendi. OECD, Türkiye’nin 2023’te yüzde 3 büyümesini bekliyor. Türkiye ekonomisi bir önceki yılın daralmasının da verdiği etki ve toparlanan ihracat ile 2021 yılında yüzde 11 büyümüştü.
Kaynaklar: The Times, Reuters, Orta Vadeli Plan, Haberglobal.com.tr
Kaynak: Web Özel