Bütçe açığı 3 ayda 250 milyar TL oldu

Merkezi yönetim bütçesinden bu yılın ocak-mart döneminde 1 trilyon 44 milyar 753 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 794 milyar 728 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, mart ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Mart 2022'de 224 milyar 939 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 48,5 artışla 334 milyar 44 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 7,5'i kullanılmış oldu.

Geçen yıl martta 42 milyar 34 milyon lira, bu yılın aynı ayında 2 milyar 148 milyon lira faiz dışı açık verildi.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,9 artarak 288 milyar 969 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 7,9 iken geçen ay yüzde 7,4 olarak hesaplandı.

Martta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 111,1 artarak 86 milyar 683 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 9,1'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, martta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 101,1 artışla 13 milyar 767 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 9,2'si kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 8,8'i harcandı. Martta yüzde 103,4 artışla 28 milyar 140 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler martta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,4 artarak 124 milyar 694 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 7,4'ü kullanıldı.

Martta 21 milyar 682 milyon lira sermaye gideri yapılırken sermaye transferi 8 milyar 586 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 5 milyar 417 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 67,3 artarak 45 milyar 75 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın mart ayında 155 milyar 967 milyon lira iken geçen ay yüzde 83,9 artarak 286 milyar 821 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin mart ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 6,1 iken geçen ay yüzde 7,5 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Mart 2022'ye göre yüzde 55,9 artarak 198 milyar 590 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 5,8 iken, geçen ay yüzde 6,2 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 231,8 artışla 79 milyar 521 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 5 milyar 529 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 182 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla martta geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 63,8, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 30,7, özel tüketim vergisi yüzde 92,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 117,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 42,3, damga vergisi yüzde 83,8, harçlar yüzde 75,2, diğer vergiler tahsilatı yüzde 60 artarken kurumlar vergisi yüzde 75 azaldı.

OCAK-MART DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Mart 2022 döneminde 571 milyar 715 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 82,7 artışla 1 trilyon 44 milyar 753 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 23,4'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 93,9 artarak 944 milyar 95 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 24,2 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 110,5 artışla 274 milyar 557 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 28,8'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 101,3 artarak 42 milyar 835 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 28,5'i kullanılmış oldu.

Ocak-mart döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 22,2'si harcandı. Bu dönemde yüzde 132,4 yükselişle 70 milyar 794 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 107,5 artarak 464 milyar 759 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 27,6'sı kullanıldı.

Söz konusu dönemde 49 milyar 497 milyon lira sermaye gideri, 20 milyar 874 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 20 milyar 780 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 18,6 artarak 100 milyar 658 milyon lira oldu.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-mart döneminde 602 milyar 524 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 31,9 artışla 794 milyar 728 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-mart dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 23,6 iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 20,9 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde, geçen yılın ocak-mart dönemine göre yüzde 38,6 artarak 631 milyar 36 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 19,7 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 1,3 artarak 134 milyar 121 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 20 milyar 322 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 9 milyar 249 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 70,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 90,9, özel tüketim vergisi yüzde 105,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 97, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 49,6, damga vergisi yüzde 97,3, harçlar yüzde 89,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 69,9 artarken kurumlar vergisi yüzde 85,2 azaldı.

Kaynak: AA