Aşı yarışında son durum ne?

Dünyanın pek çok ülkesinde Covid-19 aşısı üreten Moderna şirketi için kötü haberler art arda geliyor. Fransa, Moderna aşısını 30 yaş altına kalp kası ve zarında iltihap riski gördüğü için önermedi. Aynı kararı Almanya ve İsveç de aldı.

Bu karar hemen şirketlerin hisselerine yansıdı, Moderna kağıtlarının değeri hafif düşerken Biontech günü yüzde 6.5 yukarıda tamamladı. Almanya hamile kadınlara da artık sadece Biontech aşısı vurmaya karar verdi.

ABD’li Moderna bu muameleyi sadece Avrupa’da görmüyor, kendi ülkesinde de aşının 12-17 arası yaş grubuna vurulması için hala resmi onay bekliyor. Pfizer-Biontech aşısı ekim ayından bu yana ABD’de bu yaş grubuna vuruluyor, hatta ekim ayından bu yana 5 yaşından büyük çocuklar da Pfizer-Biontech aşılarını da olabiliyor.

Moderna da ekonomik olarak aşıdan beklediği faydayı almadığının farkında, satış tahminlerini düşürdü. Bu yılın sonuna kadar şirket 1 milyar doz aşı satmayı beklerken bu hedefi 700-800 milyon bandına çekti. Bu hedefin aşağı çekilmesinde lojistikte yaşanan aksamaların da etkisi var.

PFIZER-BIONTECH TAHMİNLERİ YUKARI ÇEKTİ

Pfizer-Biontech ise bu yılın sonunda 2.2 milyar doz aşı satmayı beklerken rakamı 2.5 milyar doz olarak revize ettiler, önümüzdeki yıl için ise 3 milyar doz ila 4 milyar doz arasında bir satış yapılması bekleniyor.

Pfizer-Biontech halihazırda aşısına onay aldığında, Moderna aşı geliştirme çalışmalarına devam ediyordu. Biontech için Pfizer gibi bir devle anlaşmak da başarının anahtarı oldu. Pfizer uzun sürebilecek test çalışmalarını hızlandırdı ve binlerce deneğin hızlı bulunmasında Biontech’e ciddi katkılarda bulundu.

Pfizer, pandemi öncesinde de yılda 200 milyon doz aşı üretimi ile dünyanın en büyük üreticilerinden biriydi. Burada Moderna’nın da hakkını teslim etmek gerekiyor, 2 bin çalışanı olan şirket çok kısa sürede dünyanın farklı noktalarında üretim tesisleri ile anlaşarak hızlı üretime başladı.

Pfizer dünyanın 10 farklı ülkesinde aşı üretebiliyor, bu da bir ülkede üretim aksarsa ona yakın olan diğer noktadan bu aksaklığı tedavi edebiliyor. Moderna Covid-19 aşısını bulana kadar ABD’de bir aşı fabrikası vardı ve bu çapta bir üretim hakkında fikri yoktu.

Moderna en büyük sıkıntıları gelişmekte olan ülkelere aşıyı ulaştırmakta yaşadı çünkü aşı üretimi çok hassas bir iş. Şirket ABD’de McKesson ismindeki dağıtıcı ile anlaşarak aşısını taşraya ulaştırmakta da bir sorun yaşamadı.

DİĞERLERİ NE YAPIYOR?

Fransız-Avusturya ortaklığındaki Valneva’nın aşısı henüz piyasaya sürülmemişken ABD’li başka bir üretici Novavax da aşısının piyasaya çıkışının ertelendiğini duyurdu.

Salgının başında, aşıyı ilk bulması beklenen şirketlerden olan Curevac ise test sonuçları hakkında elinde yeterince bilgi olmadığı için aşının piyasaya sürülmesini erteledi. Şirket şu an etkiyi artırmak için İngiliz GSK ile çalışıyor.

AstraZeneca ve Johnson&Johnson aşıları piyasada var ama her yaş grubu için tavsiye edilmediği ülkeler bulunuyor. Pfizer-Biontech aşısının böyle giderse, en azından sanayileşmiş batı ülkelerinde piyasadaki yaygın ürün olması bekleniyor. Şu an aşının önündeki tek potansiyel tehlike küresel lojistik zincirinin bozulmasındaki aksamalardan dolayı ürünün gecikmesi.

Şirketlerin piyasa değerlerine bakılacak olursa da Merck’ün Covid-19 hapları ve Pfizer-Biontech’in Covid-19 aşısının uzun vadede piyasada en yaygın kullanılan ürünler olması sürpriz olmayabilir.

DÜNYADAKİ EN ZENGİN TÜRK

Aralık 2020’de Biontech hisselerindeki yükselişle şirketin CEO’su Uğur Şahin’in serveti 5.1 milyar dolara çıkmış, Şahin dünyanın en zengin 500 insanı arasına girmiş ve en zengin Türk olmuştu. Şahin’in şu an 10.3 milyar dolarlık serveti bulunuyor, dünyanın en zengin 240’ıncı insanı.

*Yukarıdaki makalede yer alan bilgi ve yorumların önemli bir kısmı Die Welt’te Anja Ettel imzası ile yayımlanan ‘Durch die Misere bei Moderna entsteht gerade das Biontech-Monopol’ isimli makaleden alınmıştır.

Ek kaynak: Bloomberg

Kaynak: Web Özel