Ara eleman sorunu malum... EYT ile emekli olacak mavi yakalının yeri dolar mı?

Sibel Gülersöyler/Sıdal Utkucu

Türkiye'de pek çok sektörde ara eleman sıkıntısı yaşandığı malum. Turizm başta olmak üzere birçok sektör yöneticisi ara eleman yetiştirilememesinden şikayetçi. Hatta 2006 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın işbirliğiyle 'Meslek Lisesi Memleket Meselesi' gibi kampanyalar başlatılmış ve ara eleman eksikliğine dikkat çekilmişti. Şimdi mavi yakalı çalışanların çoğunun birden emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesiyle emekli olmaya hak kazanması, 'Ara çalışan eksikliği derinleşir mi?' endişesini de beraberinde getirdi. 

'YÜZDE 60'I EYT İLE EMEKLİLİĞİ HAK EDİYOR' 

EYT şartlarını taşıyan 4,5 milyondan fazla kişi mevcut. Bu kişilerin yaklaşık 2 milyon 200 bini hemen emekli olma hakkına sahip. Peki ara çalışanların çoğunun birden emekli olması halinde yerlerini doldurmak mümkün mü?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özüpak, “Toplam EYT'li arasında kaç tane mavi yakalı çalışan yer aldığına dair veriler elimizde yok ancak oranlama yapılırsa yüzde 60-65 olabilir” demekte.

İstanbul Aydın Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Öğretim Görevlisi ve Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği Başkanı Emin Yılmaz, hemen emekliliği hak eden 2 milyon 200 bin kişinin arasında ne kadar beyaz yaka, ne kadar mavi yaka olduğunu söylemenin biraz zor olduğunu kaydediyor.

Emin Yılmaz, mavi ve beyaz yaka, yani 4/a (eski SSK) statüsünde şu an en düşük emekli maaşının 5 bin 500 lira, en yükseğinin de yaklaşık 30 bin lira olduğunu aktarıyor. Yılmaz, “Dolayısıyla 5 bin 500 lirayı alacak EYT'li kişi sayısına bakıldığı zaman, bu kişilerin toplam çalışanın yüzde 60'ına tekabül ettiği tahmin ediliyor” demekte.

Emin Yılmaz, kurumsal şirketlerin EYT düzenlemesinden önce tedbirlerini aldıklarını vurguluyor. “İnsan kaynakları departmanları sürekli yedekte personel bulundurur” diyen Yılmaz, personelin rahatsızlanması, hayatın olağan akışından kaynaklanan nedenlerle işe gelmeyişi şeklindeki sorunlardan dolayı kurumsal şirketlerde mutlaka bir yedek insan gücü bulundurulduğunu ifade ediyor. Yılmaz sözlerine şöyle devam ediyor:

“Fakat diğer işletmelerde, örneğin 10 ve altı personel bulunan işletmelerde bu durumla alakalı herhangi bir tedbir alınmadı. Emeklilikle ilgili en önemli kıstas işletmenin düzeninin bozulmaması için şirketlerin tedbirler alması.”

İstanbul'da bulunan Tornacılar ve Makine İmalatçıları Sanayi Bölgesi yönetiminden Nurgül Ortaeri ise, her sene meslek liselerinden çok sayıda öğrencinin mezun olduğunu anımsatıyor ve bu öğrencilerin ara elaman olarak görev yapabildiğini aktarıyor. Ortaeri, yetişmiş mavi yakalı elemanların da mevcut olduğunu vurguluyor. 

'Mavi yakalı personelinin yeri dolar mı, dolmaz mı?' meselesinin bir de öteki yüzü var. Bu konudaki değerlendirmelerin temelinde çoğunlukla “EYT'li mavi yaka personel toplam personel içinde ağırlıkta olabilir ancak bu kişiler çalışma hayatına devam etmek zorunda” yorumları yer alıyor.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özüpak, bu durumu şöyle izah ediyor:

“Özellikle 4/a'da en alt kademede bağlanan maaşlarla çalışan, yani asgari ücretin biraz üzerinde ücret alan kesim, en büyük mağduriyeti yaşayan grup. Bağlanan maaşlar 5 bin 500 ve asgari ücret 8 bin 500 lira olduğundan, bu kişiler emeklilikten sonra mecburen çalışmaya devam edecek.”

Burada yaş aralığının da çok önemli olduğunu belirten Özüpak, EYT'lilerin yaş ortalamasının 49-50 olduğunu ve 50 yaşından sonra iş bulma şansının azaldığını dile getiriyor.

Nurgül Ortaeri de "Çalışanlar emekli olsa da maaşları yetmediği için çok sayıda kişinin çıkışlarının ardından girişleri yapıldı. Çünkü, çalışmak durumundalar” demekte.

Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği Başkanı Emin Yılmaz da emekli maaşıyla hayatı idame ettirme noktasında ekonomik verilerin devreye girdiğini vurguluyor ve ekliyor: “Dolayısıyla emekli olacakların çoğunluğu çalışma hayatına devam edecek. Emekli olacak kişilerin kabaca yüzde 60 ila 75'i çalışma hayatına devam edecek.”

Kaynak: Web Özel