Yeni Tayvan Cumhurbaşkanı and içti, Pekin'e mesaj gönderdi

Çin ise Lai'nin Tayvan Boğazında barış ve istikrarı baltalamayı amaçlayan "tehlikeli sinyaller" gönderdiğini bildirerek karşılık verdi.

Taipei'nin merkezindeki Japon sömürge döneminden kalma Başkanlık konutunun önünde toplanan kalabalığa hitap eden Lai, demokratik bir ada olan Tayvan'ı kendi toprağı olarak gören ve Pekin'in kontrolü altına almak için güç kullanmaktan asla vazgeçmeyen Çin'e görüşme çağrısını yineledi.

Lai, "Ayrıca Çin'i Tayvan'ı siyasî ve askerî olarak korkutmaya son vermeye ve Tayvan'la birlikte küresel sorumluluğu üstlenerek, Tayvan Boğazında ve bölgede barış ve istikrarı korumak için çok çalışmaya ve dünyanın savaş korkusu yaşamamasını sağlamaya çağırmak istiyorum" dedi. 

Lai, "Şunu da dünyaya ilan etmek istiyoruz: Tayvan demokrasi ve özgürlükten taviz vermeyecektir. Barış tek seçenektir ve uzun vadeli barış ve istikrar için refah hedefimizdir" diye ekledi.

Çin'den tepki

Çin'in Tayvan İşleri Ofisi, Lai'nin yorumlarının "bir Tayvan bağımsızlık işçisi olarak gerçek doğasını tamamen ortaya koyduğunu" söyledi ve Tayvan Boğazındaki durumun "karmaşık ve acımasız" olduğunu ekledi.

Açıklamada "Tayvan'ın bağımsızlığı Tayvan Boğazındaki barışla bağdaşmaz. Adadaki durum nasıl değişirse değişsin, iktidarda kim olursa olsun, iki tarafın da aynı Çin'e ait olduğu gerçeğini değiştirmeyecektir" dendi.

Çin, ocak ayındaki seçim öncesinde Lai'yi defalarca savaş riski taşıyan bir "ayrılıkçı" olarak nitelendirmişti.

Tayvan, yaygın olarak İngilizce adı William ile bilinen 64 yaşındaki Lai'nin seçim zaferinden bu yana, ada yakınlarındaki düzenli Hava Kuvvetleri ve Donanma faaliyetleri de dahil olmak üzere Çin'in baskısıyla karşı karşıya kaldı.

Son dört yıldır yardımcısı olduğu görevi sona eren Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen'den görevi devralan Lai, insanların tehdit konusunda gerçekçi olması ve Tayvan'ın kendini savunma kararlılığını göstermesi gerektiğini söyledi.

Lai, "Sevgili yurttaşlar, barışın peşinden gitme idealimiz var, ancak yanılsamalara kapılmamalıyız. Çin Tayvan'ı işgal etmek için güç kullanmaktan vazgeçmeden önce, vatandaşlar bunu anlamalıdır: Çin'in tüm iddialarını kabul etsek ve egemenliğimizden vazgeçsek bile, Çin'in Tayvan'ı ilhak etme hırsı ortadan kalkmayacaktır" dedi.

Lai, Tayvan'ın resmî adı olan Çin Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin "birbirlerine tabi olmadıklarını" yineleyince büyük alkış aldı ki bu Tsai'nin de benimsediği bir çizgiydi.

Askerî faaliyetler

Tayvan Savunma Bakanlığı, bugün Çin'in son 24 saatteki askeri faaliyetlerine ilişkin yayınladığı günlük raporda, altı Çin uçağının Tayvan Boğazının daha önce gayri resmi bir sınır olarak kullanılan ancak Çin'in tanımadığını söylediği orta çizgisini geçtiğini duyurdu.

Bakanlık tarafından sağlanan haritaya göre, uçaklardan en az biri Tayvan'ın kuzeyindeki liman kenti Keelung'un (80 km kadar yakınına geldi. Bu tür tacizler, son yıllarda nispeten yaygın hale geldi.

And içme törenine Başkan Joe Biden tarafından gönderilen eski Amerikalı yetkililer, Japonya, Almanya ve Kanada gibi ülkelerden milletvekilleri ve Paraguay Devlet Başkanı Santiago Pena gibi Tayvan ile resmi diplomatik bağlarını sürdüren 12 ülkeden bazılarının liderleri katıldı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Lai'yi kutlayarak, ABD'nin "ortak çıkarlarımızı ve değerlerimizi ilerletmek, uzun süredir devam eden gayri resmî ilişkimizi derinleştirmek ve Tayvan Boğazında barış ve istikrarı korumak için kendisiyle birlikte çalışmayı dört gözle” beklediğini söyledi.

Tayvan savaş uçakları, Lai'nin konuşmasının ardından Taipei üzerinde uçtu.

Mühürler

Lai, Tayvan'a özgü bir kelebeği temsil eden mor bir kravat ve yakasına adanın dört bir yanındaki tarlalarda yaygın bir bitki olan hardal çiçeklerinden oluşan sarı bir rozet taktı.

Meclis Başkanından Başkanlık yetkisini simgeleyen Çin Cumhuriyeti mührü ve onur mührünü aldı.

Bu iki mühür, Çin iç savaşını Mao liderliğindeki Komünistlerine karşı kaybettikten sonra Cumhuriyetçi hükümet tarafından 1949'da ülkeden kaçması sorasında Tayvan’a getirilmişti.

Lai'nin Demokratik İlerleme Partisi'nin (DPP) ocak ayında yapılan seçimlerde Parlamentodaki çoğunluğunu kaybetmesi nedeniyle ülke içinde de büyük zorluklar yaşanıyor.

Milletvekilleri, muhalefetin desteklediği Parlamento reformları üzerine çıkan sert bir tartışmada birbirlerini yumrukladı ve arbede çıktı. Milletvekillerinin görüşmelerine devam edeceği yarın da kavga çıkması beklenebilir.