Uyuşturucu tacirinin evinden 47 tablo çıkınca... ABD'de gözler o sektöre çevrildi

Federal ajanlar bir uyuşturucu tacirinin evine yaptıkları baskında uyuşturucunun yanı sıra bir akvaryumun altına yapılmış özel bir bölmeye saklanmış halde 2.5 milyon dolar nakit para ele geçirdi. Oldukça şaşırtıcı bu keşfi kolaylıkla bir kenara itecek şaşırtıcılıkta bir keşif daha ajanları bekliyordu.

Evin duvarlarına asılı 14 tablo ve evin çok yakınında bir depoda saklanan 33 tablo daha... Ronald Belciano adlı uyuşturucu taciri aralarında Renoir, Picasso ve Salvador Dali'nin tablolarının da yer aldığı oldukça pahalı ve değerli bir koleksiyona sahip.

Homeland Security Investigations Philadelphia adına çalışan özel ajan Brian A. Michael, “Bir anda dikkatimizi çekti. Bu kadar fazla sanat eseri, her soruşturmada karşılaşabileceğiniz bir şey değil” diyor.

PEK ÇOK ESER ALMIŞ

İşin aslı şu şekilde ortaya çıktı; Belciano, uyuşturucu ticaretinden elde ettiği parayı, sanat eserleri alarak aklıyordu. Philadelphia'daki Museum Row (Müzeler Caddesi) olarak da bilinen caddeye yakın I. Brewster & Co. adlı galeriden Dali'nin 12 adet taş baskısı da dahil olmak üzere pek çok eser almıştı.

2015'te uyuşturucu ticareti ve kara para aklama suçlarıyla 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hatta tutuklandıktan aylar sonra işbirliği yaptı ve gizli bir ajanı galerinin sahibi Nathan Isen ile tanıştırdı. Isen de kara para aklamaya aracılıktan para cezası aldı. Isen ve Belciano ilk değil; her yıl milyarlarca dolarlık sanat eseri, çok az hiç kamu denetimiyle veya kamu denetimine uğramaksızın el değiştiriyor. Alıcılar genellikle satın aldıkları işin nereden geldiğini, satıcılar ise nereye gittiğini bilmiyor.

İLK DEĞİL AMA

Belciano örneği ilk değil ancak bir dönüm noktası olabilir. Bu durumun artık şaşılası olmaktan çıkması, yetkilileri korkutuyor. Sanatın kara para aklamak isteyenler için rahat ve “faydalı” bir alana dönüşmesi şeffaflığın bir şekilde sağlanmasının artık şart olduğunu da gözler önüne sermekte.

Ocak 2021'de ABD Kongresi, bankacılık sektörünü yönetmek için tasarlanan federal kara para aklamayla mücadele yasasını ve ilgili düzenlemeleri sanat eseri ve tarihi eser satışlara kadar genişletti. Mevuzata göre ABD Hazine Bakanlığı, geniş çapta sanat piyasasına sıkı bir düzenleme getirilip getirilmeyeceğine dair araştırmalarını sürdürüyor. Söz konusu bakanlık, bu alanda pek çok farklı kurumla dirsek temasında.

AB'NİN İZİNDEN...

ABD aslında bu noktada Avrupa Birliği'ni takip etmekte. Yakın zamanda AB, artık sanat galerinin ve müzayede evlerinin satış yaparken  satın alanların kimlik bilgilerini ve servetlerin kaynağını kontrol etmelerini gerektiren yasayı onayladı.

Konuyla ilgili, ABD Senatosu'nun Soruşturma Daimi Alt Komitesi geçen temmuz ayında destekleyen bir rapor yayınladı ve “Gizlilik, anonimlik ve düzenleme eksikliği, kara para aklamak ve yaptırımlardan kaçınmak için uygun bir ortam yaratıyor” ifadelerini kullandı.

Ancak sanat dünyasının deneyimli isimleri anonimliği riyakarlıkla değil; sağduyuyla, gelenekle ve zerafetle ilişkilendiriyor. Bununla birlikte bu denli bir kuşatmanın piyasaya da ciddi şekilde zarar vereceğinden endişe ediyorlar.

'TEPEDEN İNME BİR ŞEKİLDE'

Art Dealers Association of America (Amerika Sanat Tüccarları Birliği) Başkanı Andrew Schoelkopf, bu yıl endüstrinin önde gelenlerinin bir araya geldiği bir panelde “Tepeden inme bir şekilde neyle karşılacağımıza dair paranoyak bir dehşet aşamasındayız” ifadelerini kullandı ve ekledi:

“Bir sürü evrak işi bir sürü uyum prosedürü olacak ve bunun çok fazla sorun çözeceğini de sanmıyorum.”

Bu tarz lüks mallar üzerinde yüzde 28 oranında vergi olsa da hem vergilendiği anda para aklanıyor hem de aslında satışların yüzde 50'si özel olarak gerçekleştiriliyor. Christie's Sotheby's gibi ünlü galeriler lobi faaliyetlerine 2019'dan beri milyon dolarlar harcamakta.

Peki sanat üzerinden kara para aklama ne boyutta? Bir kesim tüm bu yaygarayı “pire için yorgan yakmak” olarak niteliyor. Yüksek oranda anonimlik içeren bir alan olduğu için oran elbette bilinemiyor ve tahmin edilemiyor ancak bu alanın aynı sebeplerle böylesi işler için çok uygun olduğu da aşikar.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı New York Times'ta yayınlanan "As Money Launderers Buy Dalís, U.S. Looks at Lifting the Veil on Art Sales" başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel