Suriye'de Esad dönemi sona erdi, 61 yıllık Baas rejimi çöktü

Suriye'de Beşşar Esad rejiminin kontrolü kaybettiği başkent Şam'ın merkezine rejim karşıtı güçler girdi ve kontrolü sağladı. Suriyeliler başkent Şam başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında Esad rejiminin sona ermesini kutluyor. Bölge ise hala hareketli. Son olarak muhalif gruplar, PKK/YPG kontrolünde bulunan Münbiç'e girdi. Bölgenin kısa süre içinde muhaliflerin kontrolüne geçmesi bekleniyor.

İşte bölgeden dakika dakika gelişmeler... 

New York Times, İsrail yetkililerine dayandırdığı haberinde, İsrail güçlerinin Suriye topraklarına ilerlediğini duyurdu.

Yetkililer, İsrail'in hava güçlerinin aynı zamanda hafta sonunda Suriye devletinin askeri varlıklarını da vurduğunu teyit etti.

Söz konusu askeri varlıkların "muhaliflerin" eline geçmesinin İsrail için tehdit teşkil ettiğini belirten yetkililer, vurulan hedefler arasında küçük kimyasal silah depoları, radar donanımlı bataryalar, Rus yapımı hava savunma sistemleri ve Scud füzelerinin bulunduğunu ifade etti.

İsrailli yetkililer, İsrail güçlerinin Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi geçerek 1973'ten sonra ilk kez Suriye topraklarına girdiğini bildirdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, orduya dün işgal altında tuttukları Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi "ele geçirmeleri" talimatı verdiğini söylemişti.

Ayrıca İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberinde, İsrail ordusunun işgal altındaki Golan Tepeleri'nin Suriye tarafındaki Şeyh Dağı'nı işgal ettiğini doğruladığı belirtilmişti.

İsrail, Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni 1967'den bu yana işgal altında tutuyor. 1974'te İsrail ile Suriye arasında imzalanan Kuvvetlerin Çekilmesi Anlaşması ile tampon bölge ve silahtan arındırılmış bölgenin sınırları belirlenmişti.

Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, Suriye'de Esad rejiminin sona ermesini “memnuniyetle karşıladıklarını” belirterek, “Tüm tarafları, kalıcı barış ve istikrarı sağlamak adına, Birleşmiş Milletler çatısı altında kapsayıcı bir siyasi süreç için çalışmaya çağırıyoruz” dedi.

Kanada Dışişleri Bakanı Melania Joly, Suriye'de yaşanan gelişmelerle ilgili yazılı bir açıklama yayınladı. Kanada’nın “kendi halkına onlarca yıl acı çektiren Esad rejiminin sona ermesini memnuniyetle karşıladığını” ifade eden Joly, “Bu olay, Beşar Esad ve babası Hafız Esad'ın yönetimi altında akıl almaz zorluklara katlanan Suriye halkı için önemli bir dönüm noktasıdır” ifadelerini kullandı.

Esad ailesinin 50 yılı aşkın süren iktidarında birçok katliam ve insan hakkı ihlali yaşandığını hatırlatan Joly, “Kalplerimiz, Kanada'yı yeni yuvaları olarak benimseyen, dayanıklılıkları, cesaretleri ve katkılarıyla ulusumuzu zenginleştirenler de dahil olmak üzere tüm Suriye halkıyla birliktedir” dedi.

“KANADA, SURİYE HALKININ YANINDA”

Suriye’de “karanlık bir dönemim kapandığını” ve gelecekteki günler, aylar ve yılların “kritik olacağını” vurgulayan Joly, “Suriye halkının kapsayıcı ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için bir araya gelmesini umuyoruz” ifadelerini kullandı. “Bu, etnik köken, din veya geçmişe bakılmaksızın tüm vatandaşların onurlu bir şekilde yaşayabileceği bir Suriye'yi yeniden inşa etmek için bir fırsattır” değerlendirmesinde bulunan Joly, “Kanada, Suriye halkının yanında olduğunu bir kez daha yineliyor. Tüm tarafları, kalıcı barış ve istikrarı sağlamak adına, Birleşmiş Milletler çatısı altında kapsayıcı bir siyasi süreç için çalışmaya çağırıyoruz” dedi.

 ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Suriye'de DEAŞ terör örgütüne ait olduğu bilinen kampları vurduğunu duyurdu.

CENTCOM, X sosyal medya hesabından Suriye'deki faaliyetlerine ilişkin açıklama yaptı.

Açıklamada, Suriye'nin orta kesimlerinde DEAŞ'a ait olduğu bilinen bölgelere hava saldırısı düzenlendiği belirtildi.

ABD hava kuvvetlerine ait farklı uçaklar kullanılarak 75'in üzerinde hedefin vurulduğu kaydedilen açıklamada, saldırılara ilişkin hasar tespit çalışmalarının sürdüğü ve sivil kayıp olmadığı ifade edildi.

Açıklamada, saldırıların, DEAŞ'ın Suriye'deki mevcut durumdan yararlanarak yeniden yapılanmasının önüne geçmek amacıyla yapıldığı bildirildi.

Konuya ilişkin açıklama yapan CENTCOM Komutanı General Michael Erik Kurilla, "Hiç şüpheniz olmasın ki DEAŞ'ın yeniden yapılanmasına ve Suriye'deki mevcut durumdan faydalanmasına izin vermeyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

CENTCOM'un bölgedeki müttefikleriyle birlikte, DAEŞ'ın faaliyetlerini azaltmaya yönelik operasyonlar yürütmeye devam edeceği belirtildi.

İran dini lideri Ali Hamaney'in Çarşamba günü bölgedeki son gelişmeler hakkında konuşacağı bildirildi. 

 ABD Başkanı Joe Biden, Suriye'deki son gelişmelere ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, "Nihayet Esad rejimi düştü" ifadesini kullanan Biden, şunları kaydetti:

"İran, Hizbullah ve Rusya başkanlık döneminin başlangıcına kıyasla daha zayıf hale geldi. Suriye, Beşşar Esad'dan, onun ve babasının yaptıklarından kurtarıldı. Esad rejimi binlerce masum sivili vahşice öldürdü ve bu tarihi bir an. Suriye halkının barışı inşa etmesi için bir fırsat. Bu fırsatı değerlendirmek için Suriye'deki paydaşlarla birlikte çalışacağız. ABD geçiş sürecinden Suriye'nin komşularını destekleyecek."

Rus basını, Beşşar Esad ve ailesinin Moskova'da olduğunu duyurdu. Rus basınında yer verilen habere göre, Rusya Esad ailesine sığınma hakkı tanıdı. 

 İsrail ordusunun, işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki Hermon (Şeyh) Dağı'nın Suriye tarafını işgal ettiği bildirildi.

İsrail Devlet Televizyonu KAN'ın haberine göre, İsrail ordusu, işgal altındaki Golan Tepeleri'nin Suriye tarafındaki Şeyh Dağı'nı işgal ettiğini doğruladı.

Haberde, İsrail ordusunun hava kuvvetlerine bağlı birliklerin Baas rejimini deviren gruplardan gelecek "olası tehditlere" karşı savunma pozisyonlarını tahkim etmek amacıyla Şeyh Dağı'nın Suriye tarafını ele geçirdiği kaydedildi.

İsrail ordusunun işgal için başlattığı operasyonun, Baas rejimini deviren grupların İsrail sınırındaki Suriye ordusu pozisyonlarını ele geçirmeye başlamasından sonra gerçekleştiği belirtildi.

İsrail birliklerinin, harekat sırasında herhangi bir direnişle karşılaşmadığı da aktarıldı.

İsrail ordusu, bugün Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin ardından işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri ve Suriye'yle arasındaki tampon bölgeye kuvvet gönderdiğini açıklamıştı.

Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın, Suriye'deki gelişmeler hakkında ilave bilgi edinmek için ulusal güvenlik ekibiyle bir araya geleceğini bildirdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, X sosyal medya hesabından konuya ilişkin mesaj paylaştı.

Görüşmenin bu sabah gerçekleşeceğini aktaran Savett, Biden'ın ulusal güvenlik ekibinden Suriye'deki gelişmelerle ilgili ilave bilgi edineceğini belirtti.

Reuters: İsrail Şam'da bir gümrük binasını ve askeri istihbarat merkezini vurdu. İsrail Şam'daki ana araştırma merkezini vurdu. Bu tesisin İran'ın uzun menzilli güdümlü füze geliştirmesi için kullanıldığı iddia ediliyordu.

 Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından, "Gelecekteki Suriye’nin özgür, huzurlu, demokratik ve istikrarlı olmasını temenni ediyoruz. Tüm halkların ve oluşumların hakları güvence altında olmalıdır." açıklamasında bulundu.

IKBY Hükümetinden Esed rejiminin devrilmesine ilişkin yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, Suriye’de rejimin düşmesi ve hızlı değişikliklerle yeni bir dönem başladığı belirtilerek, "Suriye halkının kararına ve iradesine saygı gösteriyoruz. Gelecekteki Suriye’nin özgür, huzurlu, demokratik ve istikrarlı olmasını temenni ediyoruz. Tüm halkların ve oluşumların hakları güvence altında olmalıdır." İfadelerine yer verildi.

Heyet Tahrir Eş-Şam'ın (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el-Culani, Şam'daki Emevi Camii’nde görüntülendi. El-Culani, 'Bu zafer tüm Suriyelilerindir' dedi HTŞ lideri Ebu Muhammed Culani, Şam'ın eski kentinde bulunan Emevi Camisi'nde zafer konuşması yaptı.

"Rejim, kendi vatandaşlarından binlercesini haksız yere ve hiçbir suç işlemeden hapse attı. Biz bu ülkenin gerçek sahipleriyiz, mücadele ettik ve bugün bu zaferle ödüllendirildik." dedi. Colani, "Tanrı sizi yüzüstü bırakmayacak. Bu zafer tüm Suriyeliler içindir; hepsi bu zaferin bir parçasıydı." ifadelerini kullandı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin çökmesinin ardından şu an önemli olan şeyin ülkedeki hukuk ve düzenin bir an önce tesis edilmesi olduğunu belirtti.

Şansölye Scholz, Suriye'deki gelişmelere ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, "Şimdi önemli olan Suriye'de hukuk ve düzenin bir an önce tesis edilmesidir. Tüm dini topluluklar, tüm azınlıklar şimdi ve gelecekte de korunma imkanına sahip olmalıdırlar." ifadelerini kullandı.

İran, Suriye'nin geleceğinin "yıkıcı bir müdahale veya dış dayatma olmaksızın yalnızca bu ülke halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini" açıkladı.

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesine ilişkin yapılan açıklamada, "İran'ın Suriye'nin birliğine, ulusal egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterdiği" belirtildi.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, "İran'ın eksenindeki Esad'ın düşüşü tarihi bir an. İsrail sınırlarında düşman bir yapının oluşmasına izin vermeyecek" dedi. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'de Esad'ın devrilmesine ilişkin yaptığı açıklamada, "Barbar devlet sonunda yıkıldı. Cesaret ve sabırlarından dolayı Suriye halkına şükranlarımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında Suriye'ye barış, özgürlük ve birlik diliyorum. Fransa Orta Doğu'da barış ve istikrara bağlılığını sürdürüyor" dedi. 

 Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, "Bugün, (Suriye'de) geçiş düzenlemelerini tesis ederek işe başlamalıyız. İlk önceliğimiz bu." dedi.

Suriyeli muhalifler Şam'da 16.00 ile sabah 05.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti. 

Rusya Dışişleri Bakanlığı: Esad ülkeyi terk etti. Esad barışçıl bir geçiş süreci talimatı verdi. Suriye'deki Rus askeri üsleri alarmda. Rusya iktidar devir süreci görüşmelerinde yer almadı. Rusya Suriye'deki tüm muhalif gruplarla temas halinde. Rusya tüm taraflara şiddetten uzak durma ve sorunları barışçıl yollarla çözme çağrısı yapıyor. Şu anda üslerimize yönelik ciddi bir güvenlik tehdidi bulunmuyor. 

Reuters: Suriye'nin başkenti Şam'ın Mezzeh ilçesinde patlama sesleri duyuldu. İsrail saldırısından şüpheleniliyor. 

Hatay, Yayladığı sınır kapısının Suriye tarafı olan Lazkiye'yenin kuzeyindeki Keseb kasabası, muhaliflerin kontrolüne geçti. 

Muhalifler, Münbiç'in merkezine girdi. 

Güvenlik kaynakları, Suriye Milli Ordusu'nun, Özgürlük Şafağı operasyonunu, YPG/PKK'ya karşı Münbiç'te de sürdürdüğünü, kentin yüzde 80'inin kontrol altına alındığını bildirdi.

Suriye Milli Ordusu, Özgürlük Şafağı Operasyonu’nda terör örgütü PKK/YPG işgalindeki Münbiç’in Ureyme beldesi ve Um Dadat köyünü kurtardı. Muhalifler, ilçe merkezine ilerliyor.

Suriye Milli Ordusu, Münbiç kırsalındaki Rus üssünü ele geçirdi. 

Reuters'a konuşan iki Suriyeli kaynak, Esad'ın uçak kazasında ölmüş olma ihtimalinin çok yüksek olduğunu söyledi.

Reuters'un aktardığına göre, Suriyeli muhalifler Münbiç'te YPG/PKK'lı teröristlere yönelik operasyon başlattı. Yerel kaynaklar, SMO'nun Münbiç kırsalındaki 4 köy ve Arima kasabasında kontrol sağladığını bildirdi. 

Suriye Muhalif Koalisyonu, "Kürt güçleri tüm yabancı organizasyonlarla bağları kesmeli" açıklamasında bulundu.

İsrail basını: İsrail, Suriyeli muhaliflere sınıra yaklaşmamaları, yoksa karşılık verileceği konusunda uyardı.

Axios muhabiri Barak Ravid'e konuşan bir İsrailli yetkiliye göre Esad gece yarısı Şam'dan ayrıldı ve oradan Moskova'ya devam etme niyetiyle Suriye'deki bir Rus üssüne uçtu. Suriye'den ayrılıp ayrılmadığına dair henüz net bir gösterge yok. Axios'a konuşan ABD'li yetkiliyse Esad'ın gece Şam'dan ayrıldığını izlediklerini ve Moskova'ya uçmayı planladığına inandıklarını belirtti.

Suriye Başbakanı El-Celali, muhaliflerin lideri Golani ile güncel süreci nasıl yöneteceklerini görüştüğünü söyledi. 

Terör örgütü PKK/YPG kendisine bağlı terörist güçlere savaşa hazırlık seviyesini en üst düzeye çıkarma emri verdi.

Suriye devlet televizyonunda yayınlanan videoda, Beşşar Esed'in devrildiği ve cezaevlerindeki tüm tutsakların serbest bırakıldığı duyuruldu.

HTŞ'ye bağlı Suriye Kurtuluş Hükümeti açıklama yayınladı:

Suriye'nin kurtuluşu, toprak bütünlüğü ve halkın birliği uğruna fedakarlık yapan tüm evlatları için bir zaferdir. Bu vesileyle, toplumsal birliği güçlendirme ve Suriye toplumunun tüm bileşenleri arasında adalet ve onur ilkelerini oluşturma taahhüdümüzü teyit ediyoruz.

Suriye tarihinde yeni bir sayfa açıyoruz, başlığı inşa etmek ve ilerlemek olan bir sayfa. Altyapıyı yeniden inşa etmek ve hayatın normale dönmesini sağlayacak şekilde sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak için kapsamlı bir plan geliştirmek için çalışacağız.

Anavatanlarını terk etmek zorunda kalan tüm Suriyelileri geri dönmeye ve geleceğimizi inşa etmeye katkıda bulunmaya çağırıyoruz. Uygun koşulları yaratmak ve onları kabul edecek güvenli ve istikrarlı bir ortam sağlamak için çalışacağız.

HTŞ lideri Golani: Başbakan Celali bazı kurumların yönetimini üstlenecek. 

Yerel kaynaklara göre HTŞ öncülüğündeki muhalifler PKK/YPG işgalindeni Deyrizor'a ilerliyor. 

İsrail Suriye'ye saldırı başladı. Kuneytra'da tampon bölge oluşturulacağı iddiasıyla Suriye'yi işgal ediyor.

Suriye rejiminin Başbakanı Gazi El-Celali: Halkın seçeceği her türlü liderlikle iş birliğine hazırız. Herkesin olan devlet kurumlarının korunması gerekiyor. Evimde kalmaya devam edeceğim. Gelecek hükümeti desteklemeye hazırım. İktidarı devretmek için Bakanlar Kurulunda bulunacağım. 

Suriyeli muhalifler: Dünyanın dört bir yanındaki Suriyelilere sesleniyoruz. Suriye sizi bekliyor. 

Suriyeli muhalifler, Şam'ın artık Esad'dan kurtulduğunu duyurdu. 

El Cezire: Muhalifler Şam'da radyo ve televizyon binasını ele geçirdi. 

Muhalifler: Özgür Suriye halkı, Beşar Esad’ı devirdi. 

Reuters: Şam'da meydanlarda toplanan binlerce kişi kutlamalara başladı. 

Suriye rejimi, başkent Şam'da kontrolü büyük ölçüde kaybetti. Rejim, Şam Havalimanı'ndan çekildi. 

Suriye medyası: Beşşar Esad Şam'ı terk etti. Reuters: Esad, bilinmeyen bir noktaya doğru hareket etti. 

Muhalifler: Sednaya hapishanesindeki tutsaklar artık özgür.

Rejim askerleri kamuflajlarını çıkarıp sivil kıyafetlerle Şam'dan kaçtı. 

Muhalifler: Cumhuriyet Muhafızları unsurları, Esad’ın evinin Şam'da bulunduğu al-Maliki mahallesinden kaçtı. Rejim ve güvenlik unsurları Şam uluslararası havaalanından çekiliyor.

Muhalifler: Güçlerimiz Şam’da rejim hattının gerisinde, Esad’ı arıyor.

Suriye’nin başkenti Şam’a açılan Humus ilinde, rejim karşıtı güçler kent merkezine hakim oldu.

 AYRINTILAR GELİYOR...