Sovyetler Birliği dağılınca hangi ülkeler kuruldu? SSCB açılımı nedir?

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kısaca SSCB olarak bilinmektedir. Dünya genelinde önemli bir toprak dilimine sahip olan devletlerdendir. Son dönemlerde Rusya Ukrayna krizi doğrultusunda yaşanan Donetsk ve Luhansk'ı tanıması ile birlikte Rusya Devlet Başkanı Putin'in Ukrayna'nın tarihi bağlarının Sovyetler Birliği ile içe içe olduğu yönünde açıklamalarda bulunması ile Sovyetler Birliği hakkında araştırmalar yapılmakta.

SSCB AÇILIMI

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)'ne bağlı olan tüm devletlere kısa ifade edilişiyle birlikte SSCB denilmektedir. SSCB tam olarak 15 cumhuriyetten ve 12 tane de bağımsız devletten oluşmaktadır. Tarihte bu birlik bağımsız devletler topluluğunun da kurucuları olarak ifade edilmiştir. SSCB dünya tarihinde ki en büyük birliklerden bir tanesi olarak ifade edilebilir. Bu devletlerin o zaman ki para değeri ise Sovyet rublesi idi. Bu birlik yıkıldıktan sonra ortaya 15 yeni devlet çıkmıştır.

SOVYETLER BİRLİĞİ NE ZAMAN KURULDU?

Resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ya da kısa adıyla SSCB (Rusça CCCP) ya da Sovyetler, Petrograd’daki geçici hükümetin Vladimir Lenin önderliğinde bulunan Bolşevikler tarafından 1917 Ekim Devrimi ile birlikte devrilmesinin ardından 1922 tarihinde kurulan ve 1991 yılına kadar da varlığını koruyan devlettir.

SOVYETLER BİRLİĞİ SINIRLARI

Avrupa'nın doğu kesimi ile Asya'nın kuzey kesimi boyunca yayılmış olan SSCB, II. Dünya Savaşı'nın ardından 22.403.000 km²'lik yüzölçümü ile birlikte dünyanın en büyük ülkesi olarak ifade ediliyordu. Nüfus bakımından da 293.047.571 (Haziran 1991) kişi ile birlikte de dünyada 3. sıradaydı.

Sovyetler Birliği'nin batısında Norveç, Finlandiya, Baltık Denizi, Polonya, Çekoslovakya, Macaristan ve Romanya ülkeleri bulunurken güney tarafındaysa Karadeniz, Türkiye, İran, Afganistan, Çin, Moğolistan ve Kuzey Kore bulunuyordu. Kuzey ve doğu sınırlarını ise Arktik Okyanusu ve Büyük Okyanus belirtiyordu. Birliğin başkenti Moskova, para birimi ise Sovyet rublesiydi.

SOVYETLER BİRLİĞİ ÜLKELERİ

AVRASYA: Rusya
BALTIK: Estonya, Letonya, Litvanya
DOĞU ORTA AVRUPA: Belarus, Moldova, Ukrayna
GÜNEY KAFKASYA: Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan
ORTA ASYA: Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan

SOVYETLER BİRLİĞİ NE ZAMAN YIKILDI?

SSCB iki tane dünya savaşı görmüş olan bir devlet birliğidir. 1985 yılında iktidara gelen Mihail Gorbaçov'un başlatmış olduğu Glasnost ve Perestroyka olarak ifade edilen ve 6 yıl süren reformların sonrasında 1991 yılının sonunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği resmen dağıldı. Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından aşağıdaki devletler oluşmuştur;

Azerbaycan, Beyaz Rusya, Ermenistan, Gürcistan, Estonya, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Letonya, Litvanya, Türkmenistan, Tacikistan, Ukrayna, Özbekistan ve Rusya.

SSCB KURULUŞU, GELİŞİMİ, DAĞILIŞI

SSCB 30 Aralık 1922 tarihinde imzalanan Kuruluş Antlaşması ile beraber kurulmuştur. Kurulmuş olduğu anda büyük bir devlet olma yolunda ilerlemiştir. SSCB kurulmasının ardından 19 yıl sonra Almanların istilasına uğramışlardır. Söz konusu Alman istilasında büyük yara alan SSCB tam olarak 4 yıl süresince Almanlar ile savaş içerisinde kalmışlardır. SSCB'nin dönüm tarihi olarak bilinmektedir. İkinci dünya savaşında zafer ilan etmişlerdir. İlk defa bu devlet kurulmuş olduğunda lider Vladimir Lenin idi. Lenin tam olarak 2 yıl süresince devletin başında bulunmuştur. 1924 tarihinde SSCB'nin başına Josef Stalin geçmiştir.

Josef Stalin döneminde SSCB adeta altın dönemini yaşamıştır. Bu dönem içerisinde başarılı işlere imza atan SSCB ikinci dünya savaşından da büyük bir zaferle ayrılmıştır. SSCB'nin Stalin'den sonraki lideri ise Nikita Krusçev olmuştur. Krusçev devleti tam 1 yıl kontrol etmiştir. Sovyetler Birliği sosyalizm ile beraber yönetilmekteydi. Devletin yönetiminde bu ideoloji hakimdi. Sovyetler birliğinin telefon kodu +7'idi. Trafik bu devlette sağ taraftan akmaktaydı. Döneminde Dünya'nın en güçlü devletleri arasında yer almaktaydı. Sovyetler Birliği 1945 tarihinde Birleşmiş Milletler'e üye olmuştur. Son olarak ana yasasını ise 1977 tarihinde yapmıştır.

Sovyetler Birliği'nin başkenti Moskova'dır. İkinci dünya savaşında Almanya ile önemli bir mücadele içine girmişlerdi. 1939 tarihinde Hitler ile bir saldırmazlık paktı imzalanmıştır. Dönemin devlet başkanı olan Josef Stalin Nazileri bu dönem içerisinde çok büyük bir tehdit olarak ele alıyordu. Ülkenin güvenliğini temin etmek için bu paktı imzalamak durumunda kaldı. 1939 tarihine geldiğimizdeyse Moldova, Letonya, Estonya ve Litvanya'da Sovyetler Birliği'ne bağlanma yönünde karar verdi. Bu dönem dahilinde Sovyetler bir hayli genişledi ve büyüdü. Topraklarını bir bir genişleten Sovyetler Birliği nihayetinde de 15 birlik ve cumhuriyetten oluşmaktadır.

Almanya, Sovyetler Birliği ile saldırmazlık paktı imzaladıktan sonra bu anlaşmaya 2 yıl bağlı kalmıştır. 1941 yılında SSCB'ye ilk saldırılarını gerçekleştirmişlerdir. Almanlar bu savaşı yazın başlattı. Çünkü iklim koşullarını düşünerek daha kolay ülkeyi ele geçireceğini düşündüler. İlk saldırıdan sonra önemli bir Sovyet birliği toprağını ele geçirdiler. Bu saldırıya Ruslar hazırlıksız yakalanmıştı. Bundan ötürü de ani bir şekilde geri çekilmek zorunda kalmışlardır.

Stalin imzalamış olduğu saldırmazlık paktına güveniyordu. Bu ani saldırıya karşı ise büyük şok yaşadı. 1991 yılının Temmuz ayında Varşova paktı çözüldü. Daha sonra 22 ağustos darbesi geldi. Tam olarak 26 Aralık 1991 yılında ise bu devlet yıkıldı.