Haiti Devlet Başkanı'na suikast! Hayatını kaybetti

Reuters haber ajansının bildirdiğine göre, Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, sabah saatlerinde evindeyken kimliği belirsiz kişilerce saldırıya uğradı. Haiti Başbakanı Claude Joseph, Moise'nin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Hükümet tarafından saldırganlara ilişkin açıklama yapılmazken, saldırganların İspanyolca konuştuğu ifade edildi. Saldırıda Moise’nin eşinin de yaralandığı kaydedildi.

Moise, bu yılın başlarında da kendisine yönelik, polis tarafından önlenen bir suikast planını olduğunu iddia etmiş, Yaptığı konuşmada "Hayatıma yönelik bir suikast girişimi oldu. Saraydaki güvenlik şefime teşekkür ediyorum. Bu insanların amacı hayatıma kastetmekti. Planları suya düştü" demişti. 

Şubat ayında da binlerce kişi Haiti'nin başkentinde yürüyüşe geçmiş, Moise'nin görev süresinin sona erdiği, anayasaya aykırı bir şekilde hükümeti yönettiği iddiaları üzerine yeni hükümet çağrısında bulunmuştu. 

Dünyanın en yoksul ülkelerinden Haiti’de 20 Kasım 2017'de yapılan devlet başkanlığı seçimlerinin resmi sonuçları açıklanmış ve o dönem 48 yaşındaki Jovenel Moise ülkenin yeni devlet başkanı olarak ilan edilmişti. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haziran ayında Haiti Cumhurbaşkanı Jovenel Moise ile görüşmüş, Antalya Diplomasi Forumu'nun düzenlendiği NEST Kongre Merkezi'ndeki görüşme, basına kapalı gerçekleşmişti.

HAİTİ'NİN TARİHÇESİ

Tarihte bağımsızlığını kazanan ilk siyahi devlet Haiti, Karayip Denizi'nde bir ada ülkesi.  Geçmişte Fransız sömürgesi olan Haiti, Amerika kıtasında da ABD'den sonra bağımsızlığını ilan eden 2. ülke oldu.  Batı yarımkürenin en yoksul ülkesi Haiti’de son yıllarda meydana gelen doğal afetler nedeniyle çok fazla can kaybı yaşandı.

Köle olarak Afrika'dan getirilen siyahiler tarafından yönetilen tarihteki ilk cumhuriyet olan Haiti, 10,2 milyon nüfusa sahip ve nüfusunun dörtte biri başkent Port au Prince’te yaşıyor. 

Haiti'deki en büyük etnik grup, yüzde 95 ile Afrika kökenlilerden oluşuyor. Diğer etnik gruplar arasında melez ve Avrupa asıllılar yer alıyor. 27 bin 750 kilometrekare yüzölçümüne sahip eski Fransız sömürgesi ada ülkesi Haiti'de Fransızca ve yerli dili Creole konuşuluyor. Ülkede yaygın olan, kökleri Afrika'ya dayanan Vudu inancının yerini 18. yüzyıldan sonra Hristiyanlık aldı. 

Amerika kıtasının keşfinden sonra Hispaniola adı verilen, doğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin yer aldığı adanın batısı, 17. yüzyılda İspanyollardan Fransızların hakimiyetine geçti ve sonrasında Haiti adını aldı. 

1789'daki Fransız ihtilalinin ardından Toussaint Louverture ve Jean-Jacques Dessalines öncülüğünde Afrika'dan köle olarak getirilen siyahiler, silahlı ayaklanmayla Haiti devrimini başlattı, köleliği kaldırdı ve Haiti 1804 yılında dünyada bağımsızlığını ilk ilan eden siyahi ülke oldu.

ABD'nin güney doğusunda yer alan Haiti'nin komşuları arasında Küba, Dominik Cumhuriyeti ve Jamaika yer alıyor. 

Tropik iklimin hakim olduğu Haiti'de genellikle dağlık yüzey şekilleri görülüyor. Verimli topraklara sahip olmasına rağmen işletilemeyen ve dış yardımlara bağımlı olan Haiti, Amerika kıtasının en yoksul ülkesi durumunda.

Kasırga kuşağında yer aldığından haziran ve ekim ayları arasında şiddetli fırtınaların yaşandığı, ara ara sel, deprem ve kuraklığın görüldüğü Haiti, son yıllarda doğal afetlerden en fazla etkilenen ve en fazla can kaybının yaşandığı ülkelerin başında geliyor.

Haiti, 1804 yılında Fransız sömürgesinden kurtularak, bağımsızlığını ilk ilan eden siyahi ülke oldu. ABD, siyahiler ve melezler arasındaki anlaşmazlık üzerine yatırımlarının etkileneceği endişesiyle 1915’te Haiti'yi işgal etti. 1934'te Haiti'den çekilen ABD, 1947 yılına kadar, ülkeyi mali denetim altında tuttu.

Tarihinde darbeler bulunan Haiti, 1957 yılından itibaren 14 yıl boyunca Francois Duvalier, ölümünden sonra oğlu tarafından 1987 yılına kadar diktatörlükle yönetildi.  2. Jean Paul, 1983 yılında ülkeyi ziyaret eden ilk papa oldu. 1990 yılında Haiti’nin ilk demokratik seçimlerinde devlet başkanı olan Jean Bertrand Aristide, bir yıl sonra darbeyle indirildi. 

ABD, Haiti'ye 1994 yılında 20 bin asker gönderdi, Aristide tekrar göreve getirildi, ülkede ABD askerlerinin yerine BM barış gücü geldi. BM barış gücü misyonu da 2000 yılında ülkeden ayrıldı. 

Siyasi istikrarsızlığın sürdüğü Haiti'ye 2004 yılında tekrar BM barış gücü askerleri konuşlandırıldı. 13 yıldır Haiti'de görev yapan barış gücü misyonundaki askerler 15 Ekim 2017'ye kadar kademeli olarak ülkeden çekilecek. 

Haiti'de Şubat 2017 tarihinden bu yana devlet başkanlığı görevini Jovenel Moise yürütüyordu. 

Kaynak: Haber Global TV