Somali'de seçim 'nihayet' yapıldı ama... Korkunç şartlar!

Barış güçleri tarafından korunan çadırda yüzlerce milletvekili pazar günü Somali'nin yeni cumhurbaşkanını seçti ve Afrika Boynuzu olarak da bilinen bölgede yer alan Doğu Afrika ülkesi, çıkıştan bir çıkış umudu buldu. Başkent Mogadişu'nun sokaklarını şiddetli çatışmaların doldurduğu acı bir seçim sürecinin sonunda ülkenin eski cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud yeniden seçildi.

Çatışmalara sebebiyet veren ise mevcut cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Muhammed'in iktidara tutunmaya çabasıydı. Muhammed, geçen yıl görev süresini bir sene daha uzatırken bu karar Mahmud destekçilerini ve muhalifleri sokaklara dökmüştü.

ÖLÜMCÜL KURAKLIĞIN PENÇESİNDE...

Yaklaşık iki yıldır ertelenen seçim yükselen enflasyon ve ülkenin neredeyse yüzde 40'ını aç bırakan ölümcü bir kuraklık döneminin zirvesinde gerçekleşti. Seçimin selameti için polis başkent Mogadişu'da pazartesi sabahına kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti. Ancak bu yasak şehrin dört bir yanında yükselen tezahaüratlara engel olamadı.

Hasan Şeyh Mahmud pazartesi sabah erken saatlerde yemin ettikten sonra yaptığı ilk açıklamada “Ülkemizin geriye değil ileriye gitmesi gerekiyor. Kendisiyle ve dünyayla uyumlu bir Somali inşa edeceğime söz veriyorum” ifadelerini kullandı. Bu 66 yaşındaki cumhurbaşkanı için oldukça zorlu bir süreç olacak...

Dört yıllık görev süresi boyunca Mahmud'un uğraşacağı en büyük sorun, ülkenin neredeyse tamamını çok sıkı bir şekilde kontrol eden Eş-Şebab terör örgütü ile yürütülecek mücadele olacak.

Yaklaşık 16 milyonluk nüfusuyla Somali onlarca yıldır iç savaşlardan, zayıf yönetimlerden ve terörden muzdarip. Merkezi hükümet, Afrika Birliği barış gücü askerleri ve ABD'den gelen milyarlarca dolarlık insani yardım ve güvenlik yardımı da dahil olmak üzere Batılı yardımlarla destekleniyor.

Peki değişim nasıl oldu? Mahmud, 2012'den 2017'ye kadar ülkeyi yönetirken 2017'de yerini Muhammed'e bıraktı. Muhammed hem muhalefetin hem de basının özgürlük alanlarını oldukça daraltırken komşu Kenya ile anlaşmazlığı körüklemek ve ülkenin federal sistemini destekleyen güçler ayrılığı modelini baltalamakla suçlanıyor.

TERÖRİSTLER 16 YILDA GÜÇ KAZANDI

Uzmanlar ise bunların yanında El Kaide ile bağlantılı olan Eş-Şebab'ın siyasi istikrarsızlığı ve güvenlik güçleri arasındaki keskin bölünmeleri genişlettiğini ve güç kazandığını ifade ediyor. Bu öyle bir güç kazanmak ki 16 yılı aşkın bir süredir giderek güçlenen terör örgütünün artık çok geniş yetkileri var:

Vergilere el koyuyorlar, kendilerince yargılamalar yapıyor ve davaları değerlendiriyorlar, 18 yaşından küçükleri zorla terör örgütü bünyesine katıyorlar ve intihar bombacıları yetiştiriyorlar...

Oylamadan önceki haftalarda örgüt, sivilleri öldürdü, Afrika Birliği üssüne büyük bir saldırı düzenledi ve hükümet yetkililerinin araçlarına intihar bombacıları gönderdi. Halbuki 2011'de Eş-Şebab başkentten atılmış ve ülke bir süre istikrarlı bir dönemden geçmişti. Ancak 2017'de Muhammed Abdullah Muhammed yönetimiyle işler yine tepetaklak olmuş.

Mogadişu'daki bir araştırma merkezi olan Hiraal Enstitüsü'nün başkanı ve Muhammed'in eski ulusal güvenlik danışmanı olan Hüseyin Şeyh-Ali şunları söylüyor:

"Muhammed'in cumhurbaşkanlığı ile geçen yıllar ülkenin bütünlüğünü kaybettiğimiz beş kayıp yıldı.”

Halkın beklentisi yeni yönetimin her alanda fark yaratması yönünde. Dünya Gıda Programı'na göre ülkede yaklaşık altı milyon insan gıda sıkıntısı yaşıyor ve yaklaşık 760 bin kişi kuraklık ve kıtlık sebebiyle yerinden olmuş durumda. Birleşmiş Milletler'e göre kıtlı ve kuraklıktan etkilenenlerin yaklaşık 900 bini Eş-Şebab tarafından yönetilen bölgelerde yaşıyor ve bu sebeple yardım kuruluşları bu insanlara ulaşamıyor, mahsuller tükeniyor...

'İNSANLAR YENİ BİR ŞAFAĞA HAZIR'

Başkentte un ve şeker ithal eden bir işletmesi bulunan Abdow Omar ise teröristlerin mafya gibi hareket ettiklerini ve örgüte yılda yaklaşık 4 bin dolar ödediğini söylüyor.

Mogadişu'daki Heritage Institute for Policy Studies direktörü Afyare Abdi Elmi seçim ve değişim süreci hakkında “Diş çekmek gibiydi. İnsanlar artık yeni bir şafağa hazır” ifadelerini kullanıyor ancak yeni hükümetin yeni bir anayasa sunması, ekonomide reform yapması, iklim değişikliğiyle ilgilenmesi, ayrılıkçı Somaliland ile diyalog kurması ve kutuplaşmış bir ulusu birleştirmesi gerektiğini de söylüyor...

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı The New York Times'ta “Somalia Elects New President, but Terrorists Hold True Power” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel