Somali Kadın ve İnsan Haklarını Geliştirme Bakanı Diriye, yaşamını yitirdi

Somali Kadın ve İnsan Haklarını Geliştirme Bakanı Hatice Mohamed Diriye, yaşamını yitirdi.

Somali Kadın ve İnsan Haklarını Geliştirme Bakanı Hatice Mohamed Diriye, Cibuti'de hayatını kaybetti. Somali Enformasyon Bakanı Yardımcısı Abdurrahman Yusuf Adala, basına yaptığı açıklamada, Diriye'nin sağlık sorunu yaşayarak aniden hastaneye kaldırıldığı bilgisini paylaştı.

Adala, hastaneye kaldırılan Bakan Diriye'nin ameliyata alındığını ancak kurtarılamadığını belirtti.

Diriye'nin sağlık sorunuyla ilgili henüz bir açıklama yapılmazken Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve birçok hükûmet yetkilisi başsağlığı mesajı yayımlandı.

Yaklaşık 20 yıl Somali Meclisinde görev yapan Diriye, Cibuti'de düzenlenen bir programa katılmıştı.

SOMALİ HAKKINDA BİLGİ

Somali Demokratik Cumhuriyeti olarak anılan, Doğu Afrika'da Afrika Boynuzu denilen coğrafi bölgede bulunan bir ülkedir. 1991’de Somali İç Savaşının başlamasından beri devletin çoğu bölgesinde merkezi bir hükûmet kontrolü yoktur. Uluslararası olarak tanınmış Federal Geçiş Hükümeti, ülkenin sadece küçük bir parçasını yönetmektedir.

Somali Afrika'nın en doğu ucunda yer alıp, Kuzeybatıda Cibuti, güneybatıda Kenya, kuzeyde Aden Körfezi ve Yemen, doğuda Hint Okyanusu, batıda Etiyopya ile çevrilidir. Kıtadaki en uzun sahil şeridine sahiptir ve arazisi temel olarak platolar, düzlükler ve yaylalardan oluşur. Periyodik muson rüzgarları ve düzensiz yağışla yıl boyu kurak iklime sahiptir.

Antik Çağ’da, Somali önemli bir ticaret bölgesiydi, ve birçok bilgine göre efsanevi antik Punt Krallığı'nın en muhtemel yerleşkeleri arasındadır. Orta Çağ boyunca, pek çok güçlü Somali imparatorlukları bölgesel ticareti hakimiyeti altına almıştır bunlardan bazıları; Ajura İmparatorluğu, Adal Sultanlığı, Warsangali Sultanlığı ve Gobroon Hanedanı.

Somali, uzun süre Osmanlı İmparatorluğu topraklarının bir parçası olmuştur. 19.yüzyıl sonlarına doğru ise bölgede Osmanlı hakimiyeti iyice zayıflamıştır. 1869 yılında Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla birlikte İngilizler, Kızıldeniz’den Aden Körfezi’ne giden yolun güvenliğini sağlamak adına bölge ülkelerini işgal etmişlerdir. Ülkenin körfez kıyı şeridini işgal eden İngilizler, Güney bölgeleri ise İtalyanlara bırakmışlardır.

Britanya Somalisi 1887-1960, İtalyan Somalisi 1889 – 1960 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. On dokuzuncu yüzyılın sonlarında İngilizler ve İtalyanlar sahil bölgelerinde kontrolü kazandı ve Britanya Somalisi ve İtalyan Somalisi kuruldu.

Muhammed Abdullah Hassan tarafından kurulan Derviş Devleti, Britanya İmparatorluğu'nu sahil kesimlerine kadar dört kez püskürtmüşse de[23] 1920 yılında Britanya hava gücüne yenilmişlerdir. İtalya 1927 yılında kendisine bağlı olan tüm bölgeler üzerinde tam bir hakimiyet sağladı. İtalya'nın bu işgali 1941 yılında bölgenin İngiliz askeri yönetimi altına girmesine kadar sürdü. 1960 yılında kuzey ve güneyi kapsayan bağımsız Somali Cumhuriyeti kuruldu.

Mohamed Siad Barre 1969 yılında iktidarı ele geçirdi ve Somali Demokratik Cumhuriyeti'ni kurdu. Siad Barre; klanlar arasında rekabeti teşvik etmek, muhalefet partilerini yasaklamak, sivil toplumu bastırmak ve tüm bağımsız kurumları yok etmek suretiyle rejimini yirmi iki yıl sürdürdü. Yeni yönetimle birlikte ülkede tutuklamalar ve işkenceler arttı, gazete radyo ve televizyon yasaklandı, orduya yatırım arttırıldı ve muhalifleri tespit etmek ve onları engellemek amacıyla Ulusal Güvenlik Servisi adlı gizli bir ekip kuruldu. Halkın ayaklanmaları askeri baskılarla engellenmekteydi.

Ülke, özellikle 80’ler boyunca dış yardıma muhtaç durumdaydı. Eğitim, sağlık, ulaşım veya altyapı gibi kamusal alanda yatırım yapmak için çok az kaynak vardı. Herhangi bir siyasi pozisyona ilişkin seçim düzenlenmemekte; seçilmesi gerekenlerin tümü Barre tarafından atanmaktaydı. 1991 yılında Somali İç Savaşı patlak verdi ve Barre hükümeti düştü.

Kaynak: AA