Senegal'de muhalefet kazandı: Cezaevinden çıkıp cumhurbaşkanı oldu, iki eşi var!

Pazar günkü oylamanın resmi sonuçları henüz açıklanmazken, diğer önde gelen aday olan ve görevdeki Cumhurbaşkanı Macky Sall tarafından desteklenen eski başbakan, ilk sonuçlara göre yenilgiyi kabul etti. Sall da Faye'yi tebrik ederek kazanan olarak ilan etti.

Faye'nin zaferi, Batı Afrika ülkesindeki yüksek işsizlik ve yönetişimle ilgili endişeler nedeniyle gençler arasında yaşanan hayal kırıklığını yansıtıyordu. Eski vergi müfettişi, Pazartesi günü geç saatlerde seçilmiş cumhurbaşkanı olarak yaptığı ilk konuşmada, seçimlere giden yolda aylarca süren şiddet ve çok sayıda siyasi tutuklamanın ardından yeni bir sayfa açma sözü verdi. 

Faye, "Alçakgönüllülük ve şeffaflıkla yöneteceğime ve her düzeyde yolsuzlukla mücadele edeceğime söz veriyorum. Kendimi tamamen kurumlarımızı yeniden inşa etmeye adayacağıma söz veriyorum" diyerek kampanyası sırasında verdiği sözleri yineledi. 

Popüler muhalefet lideri Ousmane Sonko tarafından desteklenen Faye, Senegal'in doğal kaynakları üzerindeki kontrolünü ulusal şirketleri teşvik ederek geliştirmeye ve ülkenin kampanyasının "ekonomik kölelik" olarak adlandırdığı duruma düşmesini önlemeye söz verdi. Daha önceki bir mahkumiyeti nedeniyle aday olması yasaklanan yakın müttefiki Sonko'nun yerine aday oldu. 

Sonko da aylarca cezaevinde kaldıktan sonra 14 Mart'ta, cumhurbaşkanının siyasi af ilan etmesinin ardından başkentte sevinç gösterileriyle serbest bırakıldı.

Bu yılın başlarında seçimleri yılsonuna kadar ertelemeye çalışıp başarısız olunca şiddetli protestolara neden olan eski Cumhurbaşkanı Sall, oylamanın sonucunu Senegal için bir zafer olarak nitelendirdi. Eski başbakanı ve yarışın kaybedeni Amadou Ba, kampanya ekibi tarafından paylaşılan bir açıklamada Faye'ye başarılar diledi.

Müslüman ve iki eşi var

Pazar günü yapılan seçim, Faye ve Sonko'nun geçen yıl tutuklanmasıyla alevlenen ve cumhurbaşkanının anayasal süre sınırlamalarına rağmen üçüncü bir dönem daha görev yapmak isteyeceği endişesiyle aylarca süren huzursuzluğun ardından geldi. Şiddet olayları Senegal'in darbeler dalgasına sahne olan bir bölgede istikrarlı bir demokrasi olarak sahip olduğu itibarı sarstı. Hak grupları protestolarda onlarca kişinin öldüğünü, yaklaşık 1.000 kişinin de hapse atıldığını söyledi.

Seçimin beklenen galibi Faye eski bir vergi tahsildarı ve Sonko onu varisi olarak ilan edene kadar pek tanınmıyordu.

Kökleri Senegal'in orta kesimlerindeki küçük bir kasabaya dayanıyor. Kendisi ibadetine özen gösteren bir Müslüman ve iki eşi var. Pazar günkü seçimler öncesinde Faye mal varlığını açıklayan bir beyanname yayınladı ve diğer adaylara da aynı şeyi yapmaları çağrısında bulundu. Beyannamede Dakar'da bir evi, başkent dışında ve memleketinde arazileri bulunuyor. Banka hesaplarında yaklaşık 6,600 dolar bulunuyor.

"Hatta onun benden daha dürüst olduğunu söyleyebilirim. Projeyi onun ellerine teslim ediyorum" diyen Sonko geçen yılın Mart ayında ortak bir basın toplantısında destekçilerine. Haftalar sonra Faye, hakaret de dahil olmak üzere çeşitli suçlamalarla tutuklandı ve hapse atıldı. 

Cezaevinden başkanlığa 

Senegalli bir düşünce kuruluşu Afrikajom Center'ın kurucusu Alioune Tine, oylamanın sonucunun, halkın demokrasiye olan inancını zayıflatan zor bir yılın ardından Senegal'in ayakta kalacağını kanıtladığını söyledi. 

Tine, "Hapishaneden başkanlık sarayına. Afrika'da tüm kurumlarını sarsan, toplumunu derinden sarsan bir demokrasi hastalığına dayanabilen ve bundan kurtulabilen tek ülke" diyor. 

Uluslararası analistler Senegal'deki liderlik değişiminin aylarca süren şiddet olaylarının ardından rahatlama getireceğini, ancak kıyı ülkesinin petrol ve gaz üreticisi haline geldiği bir dönemde yeni hükümetin dış politikasına ilişkin yeni soru işaretleri doğurduğunu söyledi.

Pazartesi gecesi Faye, ECOWAS olarak bilinen sorunlu Batı Afrika bölgesel bloğunun reformunu da içeren bazı erken dış politika önceliklerini özetledi. 

Fas merkezli bir düşünce kuruluşu Yeni Güney Politika Merkezi'nden Rida Lyammouri, "Muhalefetin kazanması aynı zamanda iç ve dış politikada büyük değişiklikler olacağı anlamına geliyor" dedi ve eski sömürgeci güç Fransa'dan uzaklaşma vaadinin ülkenin yeni hükümetinin dış politikasını belirleyebileceğini sözlerine ekledi.

Yakın zamanda askeri darbeler yaşayan Burkina Faso, Mali ve Nijer gibi Sahel'deki komşu ülkelerde de Fransa'ya karşı bir duyarlılık oluştu. İktidardaki cuntalar Fransa ile askeri işbirliğine son verirken, bunun yerine destek için Rusya'ya yöneldi.